سپهر مذاکرات هسته‌ای ایران

عابد مشایخ، دبیر کمیسیون توسعه بازرگانی بنیاد امید ایرانیان در یادداشتی که در اختیار انصاف نیوز قرار داد، دربارهٔ مذاکرات هسته‌ای نوشت:

از مرداد ماه سال ۱۳۸۱ که مخالفان خارج از کشور نظام جمهوری اسلامی ایران از تاسیسات آب سنگین اراک و نیز تاسیسات هسته ای نطنز اطلاعاتی را منتشر کردند، فشار سیاسی کشورهای غربی بر ایران آغاز شد.

در همین راستا مذاکرات هسته ای ایران در دولت اصلاحات در سال ۱۳۸۲ آغاز شد. برجسته ترین شخصیتهای دیپلماتیک و هسته ای کشور از جمله: دکتر علی اکبر صالحی، دکتر سیروس ناصری، دکتر سیدحسین موسویان، دکتر محمدجواد ظریف، محمد رضا البرزی و … در تیم مذاکره کننده هسته ای به سرپرستی دکتر حسن روحانی دبیر وقت شورایعالی امنیت ملی ایران در برابر تیم مذاکرات سه کشور اروپایی قرار گرفتند.

در طول سالهای ۱۳۸۲ تا ۱۳۸۴ روند مذاکرات با توفیقات خوبی مواجه شد. پرونده از شرایط بحرانی با صدور بیانیه سعد آباد و سپس توافق نامه بروکسل در ۱۳۸۲ و توافق نامه پاریس در ۱۳۸۳ با طرفهای اروپایی یعنی: دومینیک دو ویلپن وزیر خارجه وقت فرانسه، جک استراو وزیر خارجه وقت انگلستان و یوشکا فیشر وزیر خارجه وقت آلمان به ریاست خاویر سولانا رئیس وقت کمیسیون سیاست خارجی اتحادیه اروپا، به حالت عادی بازگشت و پس از تعلیق، غنی سازی اورانیوم در سال ۱۳۸۴ از سر گرفته شد.

در دولت نهم و دهم اما، متاسفانه با تغییر دیپلماسی و اعضای تیم مذاکرات پرونده هسته ای ایران مجددا پرونده هسته ای ایران به حالت بحرانی در آمد و با سرپرستی مذاکرات توسط سعید جلیلی و اتخاذ سیاست تهاجمی، قطعنامه های ۱۶۹۶،
۱۷۳۷، ۱۷۴۷، ۱۸۰۳، ۱۸۳۵، ۱۹۲۹ از سوی شورای امنیت سازمان ملل متحد صادر شد که عمدتا فعالیتهای تجاری، مالی و هسته ای ایران را هدف قرار داده بودند.

در پایان دولت دهم، پرونده بحرانی هسته ای به دولت جدید تدبیر و امید دکتر حسن روحانی در سال ۱۳۹۲ تحویل داده شد.

مجددا دکتر روحانی از همان تیم برجسته هسته ای و دیپلماتیک کشور مقیم ایران استفاده کرد. البته با تغییر هدایت تیم مذاکرات هسته ای این بار توسط وزارت امور خارجه به‌جای شورایعالی امنیت ملی.

در همین راستا تیم مذاکره کننده هسته ای با هدایت جنابان آقایان دکتر علی اکبر صالحی و دکتر محمدجواد ظریف و همراهی دکتر سیدعباس عراقجی و دکتر مجید تخت روانچی، توانستند پرونده اتمی ایران را از بحران خارج کرده و پس از مذاکرات مبسوط با گروه ۱+۵ در نیویورک، ژنو ۴، ژنو ۵، ژنو ۶، لوزان و مذاکرات وین، بالاخره در تیرماه ۱۳۹۴ توافق برنامه جامع اقدام مشترک را به نتیجه برسانند و اصطلاحا برجام را به امضا برسانند.

باید تاکید کرد دکترین موفق سیاسی مذاکرات؛ جلب اعتماد، تنش زدایی، مذاکرات هوشمندانه علمی و دیپلماتیک تیمهای مذاکره کننده سالهای ۱۳۸۲ تا ۱۳۸۴ و نیز سالهای ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۴ بود که سبب تفوق بر گروههای غربی مذاکرات شد و پیروزی مذاکرات حادث و برجام به نتیجه رسید.

متاسفانه طی سالهای ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۲ به دلیل اتخاذ سیاستهای ناصحیح توسط تیم سیاسی دولت نهم و دهم ضربات شدیدی بر پیکره کشور وارد آمد که با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید و اتخاذ تصمیمات راهبردی دیپلماتیک منجر به پارادایم شیفت در روند مذاکرات هسته ای شد و نتیجه آن پیروزی مذاکرات و زایش برجام بود.

اما اتفاقات پس از برجام و به خطر افتادن منافع اقتصادی کاسبان تحریم از یک سو و شرارت ترامپ از سوی دیگر، باعث تضعیف برجام و برهم خوردن توافق برجام تاکنون شده است.

در حال حاضر در دولت سیزدهم، یکسال است که روند مذاکرات با آمدن تیم جدید مذاکره کننده شکل جدیدی به خود گرفته است.

لازم است به تیم جدید مذاکره کننده ضمن حمایت در جهت توفیق در بحث مذاکرات برجام گوشزد نمود اگر بناست به نتیجه غائی با انتفاع همه جانبه ملی دست یابد باید تنها از طریق دیپلماسی هموشمندانه برد – برد و تنش زدایی، کار خود را پیش ببرد، چرا که مسیر ناموفق دیپلماسی در دولت نهم و دهم، تجربه تلخ به محاق رفتن خواسته های ملی را با خود به همراه داشت و به عنوان آینه عبرت برای تیم مذاکره حال حاضر قابل بهره برداری‌ست. فلذا ضمن آرزوی توفیق برای تیم مذاکره کننده هسته ای در جهت اخذ نتیجه شایسته و در خور شان ملت شریف ایران، امید است سپهر مذاکرات هسته ای ایران، یک پیروزی جامع و تمام کننده باشد و ضمنا با اتخاذ سیاست اعتماد سازی، تنش زدایی و در نهایت بازگشودن درهای اقتصاد جهانی به روی ایران و روابط گسترده تر دیپلماتیک کشور در عرصه جهانی شاهد توفیقات روزافزون و رونق اقتصاد کشور بشویم.

قطعا در این مسیر کشور گامهای راسخی را در پیشبرد برنامه های توسعه می تواند بردارد تا در آینده نزدیک به توسعه اقتصادی و سیاسی همه جانبه در عرصه بین الملل نائل گردیم.

انتهای پیام