یک کارشناس آب: وزارت نیرو متهم اصلی سیلاب‌هاست

سرویس اقتصادی، انصاف نیوز: «اگر گفته مسئولان را بپذیریم که ساخت و ساز در حریم رودخانه‌ها دلیل اصلی سیل‌های تابستانه بوده است، وزارت نیرو متهم ردیف اول و مقصر اصلی آن است». این نظر یک کارشناس آب و فاضلاب است.

حیدر ستایش در گفت‌وگو با انصاف نیوز، درباره حوادث طبیعی تابستان گذشته گفت: وزارت نیرو طبق قانون، چه به لحاظ سلبی و چه به لحاظ ایجابی وظایفی دارد که کوتاهی در انجام آنان به سیلاب‌های تابستانه منجر شد اما این وزارت‌خانه مسئولیت ترک فعل و کوتاهی‌های خود را نپذیرفته و به جز خود، همه عالم و آدم را مقصر می‌داند.

او به تصریح قانون اساسی و قوانین موضوعه درباره ارتباط مسئولیت و پاسخ‌گویی اشاره کرد و افزود: در اصل 110 قانون اساسی به صراحت آمده است که همه افراد، حتی رهبری، در برابر قانون برابرند. در اصل 122 قانون اساسی هم آمده است رئیس‌جمهور در مقابل، رهبری، نمایندگان مجلس و ملت مسئول است؛ معنای این اصل این است که همه مدیرانی که باواسطه یا بی‌واسطه از رئیس‌جمهور ابلاغ می‌گیرند، به اندازه اختیارات خود در مقابل مردم مسئولیت دارند.

این کارشناس ادامه داد: همه می‌دانند که تخریب محیط‌زیست یکی از اصلی‌ترین دلایل وقوع سیل است اما کمتر کسی دقت دارد که ایجاد سازه‌های دائمی یا موقت در بستر و حریم رودخانه‌ها هم در وقوع سیل یا افزایش تخریب‌های آن نقش دارد.

او اضافه کرد: بستر رودخانه جایی‌ست که همواره در آن آب جاری است اما حریم رودخانه از بررسی نقشه‌های 25 ساله سیلاب‌ها استخراج و به جایی اطلاق می‌شود که در سیل، آب از آن عبور کرده است.

این کارشناس آب و فاضلاب، حفاظت از بستر و حریم رودخانه‌ها را از وظایف اصلی شرکت مادر تخصصی مدیریت منابع آب خواند و گفت: اگر جواب این سوال پیدا شود که چرا وزارت نیرو به وظیفه حفاظت و حراست از آب‌های سطحی و زیرسطحی عمل نکرده است، بسیاری از ابهامات درباره تخریب سیلاب‌های تابستان روشن می‌شود.

ستایش اضافه کرد: وزارت نیرو وظایف حاکمیتی دارد و نمی‌تواند با بیان این‌که مجوز ساخت‌وساز در بستر یا حریم رودخانه را وزارت راه و شهرسازی، شهرداری یا شورای روستا صادر کرده، از خود سلب مسئولیت کند. اگر واقعا وزارت نیرو مخالف چنین ساخت‌وسازهایی بود می‌توانست با کمک‌گرفتن از دادستان‌های هر منطقه، مانع بنا کردن سازه در حریم رودخانه‌ها شود.

او با بیان این‌که پیش‌گیری از حوادث طبیعی یکی از وظایف مصرح در قانون وظایف و حدود اختیارات استانداران و فرمانداران است، این پرسش را مطرح کرد که هنگام صدور مجوزها و هنگام ساخت‌وساز در بستر و حریم رودخانه‌ها، استانداران کجا بوده‌اند و چرا مرتکب ترک فعل شده‌اند.

این کارشناس با اشاره به وقوع سیلاب‌های کوچک و بزرگ در 25 سال اخیر گفت: بار دیگر تاکید می‌کنم که کوتاهی شرکت مدیریت منابع آب ایران در حفاظت از آب‌های سطحی و ممانعت از ساخت‌وسازهای غیرمجاز دلیل اصلی افزایش تخریب سیلاب‌های تابستان و کشته‌شدن چندین نفر از هم‌وطنان‌مان بوده است.

ستایش ادامه داد: قانون اجازه نمی‌دهد وزارت نیرو وظایف حاکمیتی‌اش را واگذار کند و بنابراین حتی اگر استانداری یا شهرداری یا سازمان‌های استانی مسکن یا هر اداره و سازمان دیگری مجوز ساخت‌وساز در حریم رودخانه را صادر کرده باشند، شرکت مدیریت منابع آب ایران به نمایندگی از وزارت نیرو باید به هر شکل مانع آن می‌شده است.

او بسیاری از خسارت‌های سیل را غیرقابل جبران دانست و اضافه کرد: دادستان به عنوان مدعی‌العموم باید مدیران 25 سال اخیر شرکت منابع آب ایران را احضار و سهم هر یک را به لحاظ افعال یا ترک افعال‌شان مشخص کند. ضمن این‌که در برخی مناطق، مسئولیت متوجه شخص دادستان هم بوده چون او نیز با بی‌اعتنایی به رخ‌دادهای جاری، به وظیفه‌اش عمل نکرده است.

ستایش، جاری‌شدن سیل را نشانه‌ مشکلات ساختاری وزارت نیرو معرفی کرد و ادامه داد: ما در بخش آب بیشترین آسیب‌پذیری را داریم و این حوزه مستعد بحران‌های گوناگون است. برای نمونه، پشت کنتورهای آب، شیرهای یک‌طرف نصب می‌شود تا آبی که وارد ساختمان می‌شود، امکان بازگشت و ورود به شبکه را نداشته باشد. بهترین شیرهای یک‌طرفه، 5 سال عمر مفید دارند و الان بسیاری از این شیرها کارکرد خود را از دست داده‌اند و بنابراین در بسیار از اوقات وقتی فشار آب داخل ساختمان بیشتر از فشار 4 اتمسفری شبکه است، آب یا پساب وارد شبکه انتقال می‌شود. به عبارت دیگر شبکه انتقال آب در برابر آلودگی بسیار آسیب‌پذیر است.

این کارشناس آب و فاضلاب، ضعف نظارت، غفلت از بازرسی‌های دوره‌ای، خانه‌نشین‌کردن کارشناسان و بهره‌گیری از افراد ناآشنا و غیرمتخصص را مهم‌ترین چالش‌های وزارت نیرو معرفی کرد و گفت: مسئولان این وزارت‌خانه به اشتباه خود را خدمت‌گزار مردم می‌دانند در حالی‌که خدمت‌گزار فارغ از نتیجه، باید کاری که به عهده‌اش گذاشته شده را انجام دهد. مدیران وزارت نیرو باید خود را مسئول بدانند و مسئولیت اعمال و افعال‌شان را برعهده بگیرند.

او به موضع‌گیری مسئولین وزارت نیرو پس از وقوع سیل در تابستان گذشته هم اشاره کرد و پرسش‌هایی را مطرح کرد: وقتی می‌گویید ساخت‌وساز غیرمجاز در حریم رودخانه باعث و بانی سیل شده، چه کسی جز خودتان باید پاسخ‌گو باشد؟ آیا ساختمان‌های امام‌زاده داوود یا ویلاهای فیروزکوه، یک‌شبه ایجاد شده بودند؟ آیا در حریم رودخانه کرج شهرسازی نشده است؟ حفاظت از حریم رودخانه‌ها به عهده چه کسی بوده و چه سازمانی متهم چنین اتفاقاتی است؟

ستایش فرارسیدن فصل بارش را باعث نگرانی خواند و گفت: اگر وزارت نیرو از سیل‌های تابستانه درس گرفته باشد، باید همه امکانات کشور را بسیج کند تا سازه‌های دائمی بناشده در بستر و حریم همه رودخانه‌های کشور را تخریب کند و اگر چنین اقدامی صورت نگرفته، یعنی باید باز هم منتظر حوادث تلخ و سیلاب‌های ویران‌گر باشیم.

انتهای پیام