ما و شوروی!
مهدی نورمحمدزاده در یادداشتی ارسالی به انصاف نیوز با عنوان «ما و شوروی!» نوشت:
از تبعات فرهنگی بحران اخیر، رونق شوروی پژوهی است. کم نیست تحلیل ها و مقالات صاحبنظران در کانالها و صفحات مجازی که به بررسی تطبیقی سالهای پایانی حکومت شوروی و وضعیت فعلی جمهوری اسلامی می پردازند و با نتایج کم و بیش مشابه حاکمیت را از پایان تلخ این مسیر بیم می دهند. البته ریشه این تطبیق و تحلیل ها را سالها قبل خود سوپر انقلابی ها گذاشتند و حتی مستند هم برایش ساختند؛ گاهی خاتمی را نفوذی غرب معرفی کردند برای به فراموشی سپردن آرمانها و ارزشهای انقلاب و گاه روحانی را مامور تخریب اقتصاد کشور و کشاندن مردم به خیابانها، مشابه نقش گورباچف در فروپاشی شوروی! حالا بماند رمز و راز سکوت شان در برابر فروپاشی حقیقی اقتصاد در دوره جناب رییسی!
علی رغم جذابیت و هیجان و چه بسا توان آینده نگری که ماحصل مطالعات تطبیقی بین شوروری و ایران امروز است، همواره یک مقاومت ذهنی مرموز نسبت به پذیرش نتایج آن داشته و دارم. هفته پیش هم در جمع دوستان فرهیخته و اهل فکر، همین سئوال را از استادی که کتاب زیبای «انقلاب های 1989» ویکتور شبشتین را معرفی می کرد، پرسیدم.
«واقعا جامعه امروز ما شبیه سالهای منتهی به فروپاشی شوروی است؟! تفاوت شخصیت حاکمان، ایدئولوژی و فرهنگ حاکم و حتی فقدان آلترناتیو برای وضعیت موجود، چگونه در این تطبیق بزرگ قابل اغماض است؟!»
پاسخ های قابل توجه جمع دوستان و مرور بخش هایی از کتاب برایم جالب بود. اینکه چطور علی رغم همه این تفاوت های مهم و بنیادی باز هم می توان شبیه شوروی شد، ناشی از شیوه ها و سیاست های حکمرانی است. می توان شوروی نبود و باز هم شوروی شد، صرفا با قدم گذاشتن در مسیر حکمرانی آنها!
تقابل با جهان و توهم برگزیدگی، دشمن انگاری همه اعتراضات و سرکوب منتقدان و معترضان، بحران اقتصادی و صرف هزینه های سرسام آور برای حفظ حکومت های اقماری بلوک شرق، غرق شدن در شعارهای خیالی و وعده های پوشالی، تسری و غلبه نگاه امنیتی در همه شئون جامعه، عدم پایبندی حاکمان به ارزشهای اولیه انقلاب کارگری و فاصله گیری از عامه مردم، شکست فرهنگی در برابر ارزشها و جاذبه های فرهنگ غرب، توسعه نامتوازن و ناتوانی در تامین زندگی مردم از جمله عواملی بودند که شوروی را در مسیر فروپاشی قرار داد. همان شوروی که ایستگاه فضایی میر را در مدار زمین قرار داده بود و فضانوردش با شورت مشغول کشف فضا بود، مردمانش ساعتها برای خرید دستمال توالت صف می ایستادند!
میزان تطبیق این عوامل و مصادیق متعدد آنها در تاریخ شوروی با حال و روز جامعه امروز ما موضوعی قابل توجه و پژوهش است. طیف نظرات و تحلیل ها هم گسترده است، گروهی اصل تطبیق را خطا می دانند و گروهی دیگر مصادیق تطبیق را هم برایتان می شمارند! تا آنجا که حتی بین فاجعه چرنوبیل و سقوط هواپیمای اکراینی هم تطبیق واضحی قائل هستند و هر دو خطای ناخواسته را سرآغاز و مولد بحران عمیق و بدون بازگشت بی اعتمادی عمومی به حاکمیت و ادعاهایش می دانند!
با این تفسیر، شوروی هر چند «گذشته» است، اما می تواند «آینده» هم باشد! شاید بهتر باشد تصمیم سازان و طراحان شیوه های حکمرانی، کمی بیشتر تاریخ بخوانند و تامل کنند. مبادا که مثل من گرفتار مقاومت ذهنی خود شوند و فرصت ها از دست برود!
انتهای پیام
نمايندگان خدا برروي زمين هيچ گاه خطا نمي كنند!
سلام‌حضرت‌علی.ع.میفرماید.چه
بسا‌حکومت‌بی‌دین‌که‌باعدل
خدمت‌میکند‌عمرش‌طولانی‌و چه
بسا‌حکومت‌‌باداعیه‌دین‌وخدا‌و
اسلام‌که‌باستم‌وظلم‌کشور‌را‌اداره
میکند‌عمرش‌کم‌باشد‌این‌تعبیر
من‌از‌فرمایش‌ایشان‌هست.
ایدئولوژی کمونیستی روان گسیخته ، بی اخلاق ، فاسد و تبهکار، خود بزرگ بین و خود حق پندار، دچار توهم تقدس، تهی از خردمندان و دلسوزان، سراسر امنیتی …و در یک سخن ناکارآمد بود و سرانجام آن هم شد فروپاشی!!!
تو از تاریخ هیچ نمی دانی. تاریخ را با روزنامه خوانی و خاطره خوانی یکی گرفتی. آن هم فقط روزنامه ها و خاطرات کشورهای ارباب در غرب و خاطرات مقامات امنیتی آن کشورها. برو تو کوچه تیله بازی کن، شاید برای مردم ما مفید تر باشد، تا خواندن جعلیاتی که پشیزی ارزش ندارند.
چطوری ویل دورانت
مورخ عزیز چقدر آشنا میزنی!
مورخ جان شما از تاریخ چه می دانی؟!!! انچه شما میخوانی و احیانا تحت عنوان «مورخ» می نویسی احتمالا از همان نوع تاریخیست که شاهان و قدرتمندان می نویسانند. وگرنه وضعیت امروز ایران شباهتهای بی شمار و غیر قابل انکار با روزهای اخر شوروی دارد. از جمله این شباهتها می توان به فساد گسترده … اشاره کرد. من در سالهای انقلاب و در دبیرستان تحت ذهن شویی که یکی از دبیران چپ ان روز قرار گرفته و مطالعاتی درباره سوسیالیسم و کمونیسم داشتم. خوشبختانه با دیداری که از یکی از کشورهای اقماری شوروی داشتم پی به تفاوت بسیار انچه در کتابها می نویسند و انچه در عمل دیده می شود بردم. کنجکاویم ولی هنوز برطرف نشده بود. با فروپاشی شوروی فرصت بدست امد و شروع به سفر به کشورهای مختلف و گفتگو با مردم کردم. هیچکس با افتخار از عضویتش در حزب سخن نمی گفت! و تا جایی که ممکن بود ان را مخفی می کرد! از یک نفر که کارمند شرکت برق یکی از این کشورها بود پرسیدم با توجه به ولادتش در شهر و دوری از هر گونه اموزش مذهبی، برایم جالب است که بدانم تصورش از مفاهیمی مانند خدا چیست؟ پاسخش را متاسفانه سالهاست که در کشورمان اگر هم نشنویم می بینیم! گفت: چه خدایی؟ خدا یعنی پول! صبح که از خواب بیدار می شدم به دنبال این بودم که امروز چطور می توانم پول بیشتری به دست بیاورم. میگفت: به بدهکاران شرکت برق تخفیف می دادم و سهم خودم را می گرفتم! در همان روزها اتفاقا از شخصی شنیدم که در ایران ما نیز چنین روشی بکار گرفته می شود!
لطفا تاریخ شوروی را بخوان شاید متوجه بشی که خودت هم دقیق تاریخ را نخوندی
زمانی که یادمان هست شوروی یک کشورکمونسیتی کاملابسته وارتباط جندانی باایران نداشت وماایرانیان ان زمان ازایدهای کمونیستی این کشوربیزاربودیم امامردم بسیارفهمیده وضدکمونیست اجازه نخواهند دادکشورمان مانندشوروی ازهم بپاشد
مگر غیر از این است که هدف از علم تاریخ طبق نص صریح قرآن کریم عبرت آموزی است؟ عبرت آموزی که خداوند متعال در قرآن کریم آنرا بیشتر خطاب به حکام و فرمانروایان می‌فرمود. اگر مقایسه شوروی کمونیست با ایران به اصطلاح اسلامی برای بعضیا سخت است خب اشکال ندارد ایران حال حاضر رو با حکومت صفویه که از قضا بیشترین شباهت رو با حکومت حال حاضر داره مقایسه کنید. اگه با ارزش هاتون در تضاد نیست. حکومت صفویه ایدوئولوژی تاسیس اون، شعار هاشون، مراسم هاشون، عقایدشون مثل بحث مهدویت و ادعای جانشینی امام زمان دقیقا مثل حکومت حال حاضر ایران بود. ولی گرفتار ظلم و فساد و تحریف دین شدند و شوکت شان نابود شد. نتیجه میگیریم که با حرف و سخن زیبا و به ظاهر دینی و با زور نمیشه تضمین بقای حکومت داد
لیبرال ها و ضدانقلاب در ذهنشون توهماتی رو درست کردن و فکر میکنن شرایط الان ما با شوروی قابل مقایسه هست.در بعد اقتصادی ما روی هیچ سبک حکمرانی تعصب نداریم و نظام هر موقع لازم باشه سیاست اقتصادی رو عوض میکنه. در شوروی روی یک نوع سیاست اقتصادی مشخص تعصب داشتن. اختناقی که در شوروی بود به هیچ وجه داخل ایران نیست.داخل شوروی حتی نذاشته بودن اینترنت وارد شه. نه مثل ایران که هرکی هرچی میخواد داخل فضای مجازی میگه. در بخش های دیگه هم تفاوت های اساسی وجود داره که اگه بخوام بگم نوشته طولانی میشه