جواب ارشاد به گزارش شرق | «روزنامه‌ها تیراژ، تعداد خبرنگار، فروش و برگشتی را منتشر کنند»

ایمان شمسایی، مدیر کل مطبوعات و خبرگزاریهای داخلی وزارت ارشاد به گزارش روزنامه‌ی شرق با تیتر «آقای رییس جمهور اطلاع دارید؟» که در انصاف نیوز هم بازنشر شده، پاسخ داده است که متن کامل آن در پی می‌آید:

جناب آقای رحمانیان

مدیرمسئول محترم روزنامه شرق

سلام علیکم

احتراما پیرو درج مطلبی با تیتر «آقای رییس جمهور اطلاع دارید؟» در صفحه یک و 4 آن روزنامه به شماره و تاریخ 4603 ‏‏/ 26 تیرماه 1402 جوابیه زیر ارسال می شود. مقتضی است، مطابق ماده 23 قانون مطبوعات در صفحه نخست و صفحه 4 آن روزنامه منتشر گردد.

۱. در گفتگوی خبرنگار محترم، نکات متعددی مطرح شده که در گزارش نیامده و برخی نکات هم به اشتباه درج شده است. به عنوان مثال، رقم آگهی‌های وزارت نفت در اعداد مندرج در سامانه لحاظ شده و آمارهای ارائه شده در گزارش مبنی بر رشد میزان آگهی‌های دولتی روزنامه‌ها اعم از اصلاح طلب و اصولگرا وجود دارد. نکته گفته شده، صرفا توزیع آن‌ها حسب دستورالعمل وزارت ارشاد توسط وزارت نفت است و نه استقلال توزیع آن آگهی‌ها در دستورالعمل. پس به طور مثال، مدیرمسئول محترم روزنامه ابتکار که از توقف دریافت آگهی دولتی از سوی آن وزارتخانه گلایه دارند، آگهی دولتی روزنامه‌شان در سال 1401 نسبت به 1400 با وجود افزایش 30 درصدی تعرفه، مجموعا 90 درصد رشد داشته است که آگهی‌های حوزه نفت نیز در همین عدد و میزان رشد، موجود است.

۲. مواردی که در مصاحبه گفته شده اما در گزارش (لابد به دلیل کمبود فضا) نیامده شامل موارد زیر است؛

• سامانه «ستاد» به نشانی setadiran.ir برای درج آگهی‌های مناقصه و مزایده وجود دارد و آگهی‌ها علاوه بر روزنامه‌ها، در آنجا نیز درج می‌شود. همچنین داشتن پایگاه اینترنتی برای رسانه‌های مشمول آگهی، الزام‌آور است. لذا آگهی از این دو طریق در دسترس مخاطبان، علاوه بر نسخه فیزیکی روزنامه قرار می‌گیرد و شائبه انتشار برای «دیده نشدن» مردود است.
• علیرغم اشاره به افزایش چشمگیر آگهی روزنامه‌های منتقد دولت، نگارنده و یا گروه سردبیری در روتیتر و فضای کلی گزارش، سعی در القاء وجود تبعیض دارند. لذا برای اطلاع مخاطبان و مدیران رسانه‌ها، اعداد (میزان رشد آگهی دولتی 1401 نسبت به  1400) چند روزنامه مطرح دوطیف سیاسی مجدداً ذکر می‌شود؛ روزنامه ایران 69 درصد، کیهان 45 درصد، جام جم 40 درصد، همشهری 20 درصد، قدس 43 درصد، خراسان 61 درصد و روزنامه‌های هفت صبح 46 درصد، شرق 85 درصد، مردم سالاری 75 درصد، سازندگی 83 درصد، ابتکار 90 درصد، اعتماد 44 درصد.

حال پرسش اینجاست چگونه با اعلام این آمار ودرج آن در گزارش، باز هم روزنامه شرق اصرار بر القای بایکوت شدن رسانه‌های منتقد دولت دارد؟

‏‏-در مصاحبه ذکر شد که روزنامه‌ها بر اساس نتایج رتبه‌بندی به گروه های 5 گانه تقسیم شده و بر اساس آن مشمول دریافت آگهی می شوند. شیوه نامه جدید رتبه‌بندی نیز 7 تیرماه اعلام و سهم چشمگیری در آن به نیروی انسانی و محتوا داده شده است. (60 درصد محتوا و 17 درصد نیروی انسانی ثابت و بیمه شده) بر این اساس روزنامه‌ای که نمره بالاتری دریافت کند، طبعاً آگهی بیشتری دریافت خواهد کرد. دستورالعمل توزیع آگهی های دولتی نیز امتیازاتی را برای نشریات گروه یک و پرتیراژ قائل شده که این مسئله نیز در گزارش نیامده است.

‏‏-در مصاحبه ذکر شد، بین 60 تا 70 درصد آگهی های استانی باید بین رسانه‌های استانی توزیع شود و 30 تا 40 درصد سهم روزنامه‌های سراسری دارای دفتر سرپرستی در استان مذکور است. لذا مناقصات و مزایده‌هایی که جنبه ملی دارند و مختص استان هستند در رسانه‌های سراسری درج می شوند. این مطلب نیز در گزارش نیامده است.

3. توزیع آگهی‌های دولتی در عمل و بواقع جنبه حمایتی دارد و در برنامه ششم توسعه نیز به طور کلی الزام چاپ آگهی دولتی در روزنامه حذف شد و در دولت گذشته در مقطعی اجرا شد. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان مجری قانون و به نمایندگی از مجموعه حاکمیت، برای اجرای قانون، روشن نگه داشتن چراغ نشریات کشور و نیز حفظ مرجعیت رسمی رسانه‌ها، همچنان مصر به حفظ روند انتشار آگهی دولتی در جراید، برای اعتلای کیفی آن‌ها است. از این رو رشد کیفی نشریات و اشتغال نیروی انسانی مجرب به عنوان اصلی ترین سرمایه رسانه، به عنوان مهمترین ملاک برای توزیع آگهی دولتی را مبنا قرار داده و با تدوین شیوه نامه‌های محتوا محور، به رسانه های متقاضی رشد وباانگیزه فرصت می دهد تا استاندارد های لازم را کسب کنند. اعلام شیوه نامه رتبه بندی روزنامه ها در اوایل تابستان و قید بررسی روزنامه ها در مهرماه موید همین مسئله است.

همچنین رعایت اصول مهم قانون مطبوعات بویژه مواد 2 و 6 در خصوص انجام رسالت مطبوعات، حدود مطبوعات و تخلفات قانونی در میزان حمایت‌ها از جمله آگهی دولتی تاثیر مستقیم دارد. این تذکرات و کسر آگهی‌ها نه براساس میزان مهربانی با دولت، بلکه مبتنی بر میزان رعایت و یا عدم رعایت اصول مصرح در قانون مطبوعات و تشخیص هیات نظارت بر مطبوعات به عنوان یک نهاد فرا قوه‌ای و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی حسب اختیارات و وظایف مندرج در ماده 45 قانون مطبوعات است.

4. حمایت از رسانه‌های محلی، سیاست قطعی دولت سیزدهم در حوزه مطبوعات است و افزایش سهم آگهی استان ها همچنان انجام خواهد شد.

5. استفاده از واژه فساد و ادعای وجود آن در گزارش مذکور شایسته اثبات و پیگرد حقوقی است. این پیگرد نه از باب تهدید رسانه که برای صیانت از اعتبار مدیران مسئول و چاپخانه‌ها برای ارائه خوداظهاری در سامانه جامع رسانه‌های کشور مبنی بر میزان شمارگان است. حتما مطلعید که مبنا، خوداظهاری این دو فرد یا نهاد مسئول است. لذا حق برای مدیران رسانه و چاپخانه‌ها محفوظ است تا از خود دفاع کنند. البته دلیل این قضاوت‌ها و استفاده از این عبارت‌ها، شفافیت عملکرد معاونت مطبوعاتی در انتشار میزان یارانه و آگهی دولتی است که مبالغ را بر وبگاه خود قرار می‌دهد. اقدامی که رسانه‌ها انجام نمی‌دهند و شایسته است انجام دهند. وزارت فرهنگ ارشاد اسلامی ادعاهای مدیران مسئول از جمله جنابعالی و تایید چاپخانه را ملاک قرار می‌دهد و بازرسی های موردی نیز انجام می‌شود اما نظارت مستمر بر 14 هزار رسانه و 12 هزار چاپخانه و هزاران کیوسک و مبادی دیگر توزیع، عملا غیرممکن است و می‌توان صرفاً به نظارت مقطعی بسنده نمود. لذا به شرق و سایر رسانه‌ها توصیه می‌شود در جهت شفافیت که خود مبلغ آن برای دیگران هستند، شمارگان واقعی روزنامه و نشریه را همچون کتاب، در شناسنامه قید کنند و تعداد نیروهای «واقعاً خبرنگار»، میزان فروش واقعی توسط مصرف کننده نهایی و میزان برگشتی روزنامه را نیز منتشر کنند. اینگونه همچون معاونت مطبوعاتی که در جهت شفافیت گام برداشته، رسانه‌ها نیز به آگاهی افکار عمومی و مخاطبان از عملکرد خود کمک می‌کنند.

البته تاکید مجدد به دستگاه‌های دولتی مبنی بر عدم توزیع آگهی در خارج از سامانه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی حسب ابلاغ معاون اول محترم رییس جمهور و دستورالعمل وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی و به ادارات کل استانی درخصوص رعایت دقیق‌تر دستورالعمل توزیع آگهی دولتی می تواند در بهتر شدن فرایند توزیع آگهی ها موثر واقع شود.

ایمان شمسایی

مدیر کل مطبوعات و خبرگزاریهای داخلی

 رونوشت: جناب آقای شفیعیان صاحب  امتیاز محترم پایگاه خبری انصاف نیوز جهت انتشار پیرو و درج گزارش مذکور در آن رسانه

انتهای پیام