هشدار 23 تشکل دانشجویی درباره‌ی نوع تفسیر نظارت بر انتخابات‌ها

23 تشکل دانشجویی در بیانیه ای مشترک درباره ی تفسیر مفاد بند 13 سیاست های کلان انتخاباتی به نفع استمرار دامنه ی نظارت استصوابی هشدار دادند و از نمایندگان مجلس و صاحبنظران خواستار رسیدگی به این حرکت شدند.

به گزارش انصاف نیوز، متن کامل این بیانیه به همراه امضاهای آن در پی می آید:

به نام پروردگار قلم

وَلْتَكُن مِّنكُمْ أُمَّةٌ يَدْعُونَ إلَى الْخَيْر «باید از شما گروهی باشند که به راه درست و خیر دعوت کنند». آیه 104 سوره ی آل عمران

با نظر به اصل هشتاد و ششم قانون اساسی که تصریح می کند:

«نمایندگان مجلس در مقام ایفاي وظایف نمایندگي در اظهار نظر و رأي خود کاملاً آزادند و نمیتوان آنها را به سبب نظراتي که در مجلس
اظهار کرده اند یا آرائي که در مقام ایفاي وظایف نمایندگي خود داده اند تعقیب یا توقیف کرد»،

شایان ذکر است که پس از برگزاری انتخابات دهمین دوره ی مجلس شورای اسلامی در اسفند ماه سال 1394 و تصمیم بحث برانگیز شورای نگهبان مبنی بر رد صلاحیت نماینده ی منتخب حوزه ی اصفهان (مینو خالقی) پس از اخذ رای مردم با استناد به وجود مدارک جدید بحث پر دامنه ای بر سر حدود نظارت استصوابی شورای نگهبان در انتخابات مجلس شورای اسلامی در گرفت.

پس از تفسیر شورا از اصل 99 قانون اساسی مبنی بر “عام” و “استصوابی” بودن نظارت شورای نگهبان بر انتخابات بسیاری از صاحب نظران حقوقی بر سر آن مناقشه کرده و تردیدهایی جدی را در باره ی کمیت و کیفیت این نوع از نظارت و انطباق آن با روح قانون اساسی کشور مطرح کردند.

با این حال متاسفانه در هر دوره از انتخابات رویه ی عملی شورای نگهبان در صدد توسعه ی بیش از پیش دایره ی نظارت چه به صورت کمی و چه به صورت کیفی بر آمده و در هر مقطع “حق انتخاب کردن” شهروندان و “انتخاب پذیری” نامزد ها را محدود تر کرده است.

اگر چه پس از اعمال نظارت این شورا بر نامزد “منتخب” حوزه ی اصفهان در انتخابات اخیر واکنش های زیادی از سوی منتخبان مجلس و سایر چهره های حقوقی و افکار عمومی در گرفت لکن در نهایت پرونده ی این امر مختومه اعلام شد تا بار دیگر رویه ای جدید در راستای تحدید حقوق شهروندی بر تصمیمات پیشین شورا انباشته شود.

با این حال چندی پیش با همت و اصرار جمعی از نمایندگان مجلس دهم، مجلس شورای اسلامی در مصوبه ای اقدام به صدور استفساریه ای در باره ی تبصره ی سوم ماده ی 25 قانون انتخابات کرده و به صراحت بر ممنوعیت استمرار نظارت استصوابی شورای نگهبان پس از اعلام نظر قطعی خود درباره ی صلاحیت نامزدها صحه گذاشت.

با این وجود چند روز بعد، ابلاغ سیاست های کلی نظام در راستای بند 1 اصل 110 قانون اساسی در باره ی انتخابات از سوی رهبری و تصریح ایشان به لزوم “انجام اقدامات لازم” در صورت “زوال یا کشف فقدان شرایط نمایندگی منتخبان مجلس” مجددا زمینه ساز بحث های دیگری در فضای عمومی کشور در رابطه با حدود نظارت شورای نگهبان شد.

در همین راستا دبیر و سخنگوی شورای نگهبان با اظهار نظرهایی جداگانه مفاد بند 13 سیاست های ابلاغی را به نفع استمرار دامنه ی نظارت استصوابی آن شورا در طول دوره ی نمایندگی منتخبان مجلس تفسیر کرده و با واکنش های مختلفی مواجه شدند.

در همین راستا در نقد این اظهار نظر ها ذکر چند نکته ضروری است:

اول_ مفاد بند 13 سیاست های ابلاغی به هیچ وجه مرجع “کشف فقدان شرایط نمایندگی” را معین نکرده است، در این رابطه اگر چنانچه راهکار تامین دغدغه های مندرج در بند 13 را از نوع “نظارتی” قلمداد کنیم، بهترین مرجع برای چنین نظارتی خود مجلس شورای اسلامی خواهد بود.

دوم_ تا پیش از این نیز مجلس شورای اسلامی با تصویب قانون نظارت بر رفتار نمایندگان و مفاد آیین نامه ی داخلی مجلس بسیاری از موارد تخلفات و دغدغه های بند 13 را برشمرده و اقدامات لازم جهت مقابله با آن را نیز تبیین کرده بود .

سوم_ اساسا جایگاه سیاست های کلی نظام در راستای اعمال بند 1 اصل 110 قانون اساسی در زمره ی “گزاره های” خط مشی سازی است که تامین آن عرفا و عقلا از مجرای قانونگذاری عبور می کند و نه بسط ید صلاحیت مرجع نظارتی.

چهارم_ استمرار دامنه ی نظارت استصوابی شورای نگهبان به دوره ی نمایندگی منتخبان مجلس با اصول متعددی از قانون اساسی و مصرحات مندرج در آن در تناقض جدی است، از جمله مخالفت آشکار این تفسیر شورای نگهبان با اصول 84 و 86 قانون اساسی که در آن “حق اظهار نظر آزادانه” ی نمایندگان مجلس را به رسمیت شناخته است و همچنین با روح قانون اساسی و مفهوم اصول 6 و 56 یعنی حق اعمال حاکمیت مردم در تناقض است.

در کنار آن به موجب اصل 99 قانون اساسی مسوولیت نظارت بر “انتخابات” به عهده ی شورای نگهبان بوده و اساسا پس از تایید صحت انتخابات از سوی شورا، نظارت بر منتخبان مجلس بر اساس قانون اساسی محلی از اعراب نخواهد داشت .

پنجم_از منظر سیاسی استمرار دامنه ی نظارت شورای نگهبان به پس از انتخابات، زیر سوال بردن فلسفه ی “انتخابات” و تحدید جدی “حق انتخاب کردن” شهروندان بوده و با نهادینه شدن این بدعت، نمایندگان مجلس در طول دوره ی نمایندگی برای ایفای وظایف نمایندگی خود از طریق اظهار نظرهای رسمی و غیر رسمی تحت سایه ی سنگین نظارتی شورا و هراس از برخوردهای مختلف از جمله خطر عزل از نمایندگی قرار می گیرند که این امر به وضوح کارکرد سیاسی ایفای نقش نمایندگی ملت را با خدشه ای جدی مواجه می سازد.

در پایان و بر مبنای استدلال های فوق الذکر امضا کنندگان این بیانیه از تمامی اساتید و صاحب نظران حقوقی کشور، نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی، اصحاب رسانه، دست اندر کاران امر و بالاخص دانشجویان که داعیه ی احقاق حقوق تمام اقشار جامعه را دارند و با چشمانی بیدار مانع مستقر شدن سنت های سیئه در جامعه هستند، درخواست دارد تا در این برهه ی حساس با اعلام موضع صریح و شفاف خود از ظهور و بروز این بدعت آسیب زا جلوگیری کرده و از حاکمیت قانون اساسی به عنوان میثاق ملت و اعاده ی حق حاکمیت شهروندان و مکانیزم آزادی انتخابات و احترام و رسمیت رای مردم به عنوان حق الناس حمایت جدی به عمل آورند.

لیست تشکل های امضا کننده:

۱.انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه هنر اصفهان
۲.انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه لرستان
۳.انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه علوم‌پزشکی اصفهان
۴.جمعیت اسلامی دانشجویان دانشگاه شهرکرد
۵.انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه کاشان
۶.انجمن اسلامی دانشجویان پیرو خط امام (ره) دانشگاه زنجان
۷.انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه پیرو خط امام (ره)دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور
۸.انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه هرمزگان
۹.انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه صنعتی شیراز
۱۰.انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شاهرود
۱۱.مجمع اسلامی دانشجویان دانشگاه سمنان
۱۲.انجمن اسلامی دانشجویان ترقی خواه پلی تکنیک تهران
۱۳.انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه صنعتی خواجه نصیر الدین طوسی
۱۴.انجمن اسلامی آرمان دانشجویان دانشگاه علم و صنعت
۱۵.انجمن فرهنگ و سیاست دانشجویان دانشگاه پلی تکنیک تهران
۱۶.انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی سمنان
۱۷انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه صنعتی سهند تبریز
۱۸.انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی مشهد
۱۹.انجمن دانشجویان ایران اسلامی دانشگاه ارومیه
۲۰.انجمن اسلامی دانشجویان نواندیش دانشگاه فردوسی مشهد
۲۱.انجمن فرهنگ و سیاست دانشجویان دانشگاه بیرجند
۲۲.ﺍﻧﺠﻤﻦ ﺍﺳﻼﻣﯽ ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﯾﺎﻥ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻭﻟﯽﻋﺼﺮ ‏( ﻋﺞ ‏) ﺭﻓﺴﻨﺠﺎﻥ
۲۳.انجمن ایران اسلامی دانشجویان دانشگاه مازندران

انتهای پیام