وزیر کشور: ساماندهی مهاجران افغانستانی زمان می‌برد
«وزیر کشور می‌گوید: ساماندهی وضعیت مهاجران افغانستانی در دستور کار وزارت کشور و همه دستگاه‌های ذی‌ربط قرار دارد؛ اما به‌طور طبیعی اجرای این طرح ساماندهی زمان‌بر خواهد بود.»
به گزارش اصفهان زیبا، ساماندهی اتباع خارجی با توجه به اتفاقات اخیر به یک موضوع و مطالبه جمعی در کشور تبدیل شده است. هرچند در دنیای امروز مهاجرت‌های گوناگونی بین کشورهای مختلف دنیا در حوزه‌های نیروی کار، سرمایه‌گذاری اقتصادی یا نخبگان صورت می‌گیرد؛ اما مسئله اصلی ایران در این خصوص جولان اتباع خارجی غیرمجاز و افزایش آن‌ها در کشور است که نیاز به نظارت و رسیدگی صحیح دارد.
از این رو طبق آخرین اخبار و به گفته وزیر کشور، ساماندهی وضعیت مهاجران افغانستانی در دستور کار وزارت کشور و همه دستگاه‌های ذی‌ربط قرار دارد؛ اما به‌طور طبیعی اجرای این طرح ساماندهی زمان‌بر خواهد بود.
احمد وحیدی معتقد است که نباید هیچ‌گونه اتفاقی خلاف نظم و انضباط عمومی در این حوزه رخ دهد.
اقامت اتباع خارجی متفاوت با بحث تابعیت
حال با توجه به شرایط امروزه ساماندهی اتباع بیش از گذشته مورد توجه دولتمردان و نمایندگان مجلس واقع شده است و با وجودی که ۹۲ سال از اولین نگارش قانون مهاجران اتباع بیگانه (قانون راجع به ورود و اقامت اتباع) در ایران می‌گذرد، اکنون مجلس در قالب طرح سازمان ملی اقامت به دنبال ایجاد یک سازمان منسجم برای ساماندهی و مدیریت اتباع خارجی هستند.
یک عضو کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگویی با اشاره به اینکه ایران نیازمند سیاست‌گذاری و مدیریت مناسب در خصوص اتباع خارجی است، عنوان کرد: «ایران همواره پذیرای مهاجران از کشورهای متعددی از جمله افغانستان، عراق و … بوده است؛ روندی که جمعیت بیش از ۵میلیون نفری مهاجران را ایجاد کرده و حالا نیازمند سیاست‌گذاری و مدیریت مناسب است. ساماندهی و تجمیع وظایف مربوط به اتباع خارجی (مجاز و غیر مجاز) در قالب سازمان ملی اقامت منجر به استفاده درست و متناسب با شرایط روز دنیا از ظرفیت مهاجران در حوزه کار و سرمایه‌گذاری و دیگر بسترها خواهد شد.»
ابوالفضل ابوترابی در خصوص این طرح و تاریخچه شیوه مواجهه با اتباع خارجی در کشور افزود: «یک شیوه با تأسی از فرهنگ انقلاب و برادری در اوایل پیروزی انقلاب اسلامی دنبال و اجازه داده شد اتباع بدون هیچ ملاحظه‌ای به ایران بیایند و زندگی کنند. شیوه بعدی در سال‌های بعد از جنگ تحمیلی اجرایی شد تا طرد اتباع خارجی در پیش گرفته شود. منتها طرد ۲۷ میلیون اتباع خارجی از کشور تأثیری نداشت.»
نماینده نجف‌آباد در مجلس به عنوان یکی از موافقان طرح سازمان ملی اقامت معتقد است همان طور که ایرانیان برای دریافت کارت ملی باید انگشت‌نگاری شوند، این اتباع هم برای اقامت در ایران باید ساماندهی شوند.
او گفت: «در طرح ارائه‌شده به دنبال اقامت اتباع خارجی هستیم و نباید این موضوع را با بحث تابعیت اشتباه گرفت؛ باید اتباع خارجی انگشت‌نگاری و چهره‌نگاری شوند و DNA آن‌ها مشخص شود. همچنین محل زندگی آن‌ها و کارفرماهایشان مشخص شود تا ضمن ساماندهی میزان مالیات تعیین شود. این طرح ضمن ساماندهی، از ورود اتباع خارجی با اسلحه یا مواد مخدر به خاک ایران جلوگیری می‌کند.»
حضور بیش از 300 هزار تبعه خارجی مجاز در استان اصفهان
گفته می‌شود بیش از پنج‌میلیون اتباع خارجی در ایران زندگی می‌کنند که جمعیت آن‌ها از ۷۳ کشور دنیا بیشتر است و از این تعداد در حال حاضر بیش از ۳۰۰ هزار تبعه خارجی مجاز در استان اصفهان حضور دارند.
«در برخی شهرستان‌ها درصد حضور اتباع بیش از حد مجاز است و همین موضوع بر کیفیت زندگی افراد ساکن آن شهرستان، اثر گذاشته است.» این جمله محمدرضا جان‌نثاری معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استانداری اصفهان است که با توجه به گلایه‌های شهروندان و دوگانگی‌های مرتبط با وضعیت اتباع خارجی در استان بیان داشت که از 28 شهرستان استان اصفهان، اتباع خارجی در 12 شهرستان اجازه حضور ندارند.
از سویی دیگر اتباع خارجی برای فعالیت در مشاغل مشخص‌شده نیز باید اجازه کار دریافت کنند؛ مجوزی که در آن‌ها نوع، زمان، مکان و کارفرمای تبعه خارجی نیز مشخص می‌شود.
پیچ و خم هویت و شناسایی یک تبعه افغان
در جمهوری اسلامی ایران، کارت اقامت یکی از مهم‌ترین اسناد شناسایی برای اتباع خارجی است. این کارت به اتباع اجازه می‌دهد تا به صورت قانونی در ایران زندگی کنند و از خدمات مختلفی مانند اشتغال و تحصیل بهره ببرند و در موارد ضروری از آن استفاده کنند.
این مدرک باید در موعد مقرر تمدید شود در غیر این صورت احتمال دارد مهاجر از کشور اخراج شود. اقامت مهاجران خارجی در ایران انواع مختلفی دارد که مهم‌ترین آن‌ها اقامت با کارت آمایش است که به نوعی گذرنامه موقت برای اتباع خارجی به شمار می‌آید.
نرگس نوری، دانشجوی ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان و تبعه افغانی است و از مشکلات خود همچون عدم امکان بهره‌مندی از دریافت سیم‌کارت تلفن، عضویت در کتابخانه، گواهینامه رانندگی، تردد به سایر شهرها و حتی سفر به کربلا یاد می‌کند و در خصوص آن‌ها به «اصفهان زیبا» می‌گوید: «برای تحصیل در دانشگاه باید “کارت آمایش” را تبدیل به پاسپورت کرد. سال‌های گذشته برای دریافت آن به افغانستان سفر می‌کردند، اما اکنون به دلیل شرایط پیش آمده امکان آن وجود ندارد و باید به سفارت افغانستان در تهران مراجعه کنیم که برای این موضوع هم مشکلاتی همچون تردد بین‌شهری برای ما وجود دارد.»
او ادامه می‌دهد: «در واقع کل مدرک شناسایی ما “کارت آمایش” است. ما حتی شناسنامه هم نداریم و نمی‌توانیم خانه و ماشین و… به نام خودمان خریداری کنیم. در حال حاضر برای تحصیل کارت آمایش را به “کارت سبز” تبدیل کردم و برای سه ماه آن را تمدید و اعلام کردند که دفعه آینده باید پاسپورت حتما داشته باشید..»
مشکلات تحصیلی افاغنه
نوری با اشاره به گمانه‌زنی‌ها در خصوص مشکلات آموزش و پرورش برای اتباع افغان می‌افزاید: «سختگیری‌ها در این حوزه بسیار است و با بهانه‌هایی همچون خرابی سامانه یا موضوعاتی همچون ظرفیت 40 درصد ثبت‌نام اتباع، بسیاری از دانش‌آموزان افغان از تحصیل جا ماندند. البته برخوردها در این باره بسته به منطقه دارد.»
این دانشجوی افغان با اشاره به اتباع غیرقانونی که به دلیل شرایط جنگ به صورت مجردی یا خانوادگی به ایران آمدند، می‌گوید: «مدتی به این افراد برگه سرشماری داده می‌شد که این نیز برای افراد اهل تسنن و شیعه به صورت جداگانه اجرا می‌شد. اما زمانی‌که پلیس با این افراد مواجه می‌شد، مجردها را رد مرز می‌کردند.»
او حضور اتباع خارجی در استان اصفهان را محدود می‌داند و می‌افزاید: «مردم اصفهان به دلیل حمله محمود افغان به اصفهان و ویرانی‌ها دیدگاه خوبی به افغان‌ها ندارند. از طرفی محدودیت‌های موجود در اصفهان برای اتباع افغان بیشتر از شهرهایی همچون مشهد است. برای نمونه گواهینامه رانندگی به ما نمی‌دهند. ما باید بالای 23 سال سن، متأهل و یک عضو دچار اختلال و بیماری داشته باشیم. از طرفی تنها یک نفر در خانواده می‌تواند گواهینامه بگیرد. در حالی که در مشهد چنین محدودیتی ندارد. در خصوص اشتغال و کار هم محدودیت‌هایی برای اتباع افغان وجود دارد و افغان‌ها نمی‌توانند مغازه داشته باشند یا فعالیت‌های مرتبط با بهداشت همچون آشپزی داشته باشند. در عین حال کارت کارگری به اتباع مجاز افغان تعلق می‌گیرد و همه کارهای مجاز در این کارت قید شده است؛ کارتی که همه اتباع بالای 18 سال باید آن را داشته باشند. حتی در کارت اشتغال دانشجویی، عنوان کارگر ساختمان نیز ذکر شده بود. خانم‌های افغان نیز اغلب در کارگاه‌های خیاطی مشغول به کار می‌شوند.»
حضور مؤثر اتباع خارجی مجاز در اقتصاد کشور
«اصفهان‌زیبا» همچنین برای بررسی بیشتر شرایط مهاجران و اتباع خارجی در کشور با یک استاد پیش‌کسوت جامعه‌شناسی گفت‌وگو کرد.
محمدعلی حاضری با اشاره به اینکه جریانات اخیر درباره اتباع خارجی و جو حاکم بر آن خیلی منطقی نیست، اما در عین حال مهاجران باید در کشور ضابطه‌مند و وضعیت اقامت و مشخصات دقیق آن‌ها قابل رصد باشد، می‌گوید: «در واقع بدون شناسه و غیر مجاز امکان تردد برای اتباع خارجی وجود ندارد.»
به اعتقاد حاضری، اتباع خارجی به عنوان مهمانانی در کشور هستند که اگر هویت آن‌ها مشخص باشد می‌توانند حضور مؤثری در اقتصاد کشور داشته باشند؛ از این رو عدد و ارقام در خصوص حضور آن‌ها باید با منطق و شاخص بررسی شود و اظهار‌نظرهای بدون پشتوانه، نشان از مهاجرهراسی دارد.
او ادامه می‌دهد: «دستگاه‌های ذی‌ربط باید در مناطق مختلف برآورد آماری و نیازسنجی داشته باشند تا بتوانند متناسب با آن برنامه‌ریزی کنند و از سویی دیگر اتباع را بر اساس تخصص و مهارت طبقه‌بندی کنند.»
انتهای پیام
