نقدی بر استقبال از ملا عبدالغنی برادر

فرشید عابدی، روزنامه‌نگار اهل سیستان و بلوچستان در یادداشتی ارسالی به انصاف نیوز نوشت:

ملا عبدالغنی برادر، معاون اقتصادی رئیس الوزرای طالبان پس از حضور سایر مقامات این حکومت مانند سرپرست وزارت صنعت و تجارت در شرایطی به ایران سفر کرده و مورد استقبال مقامات ملی و استانی قرار گرفته که حقوق ملت ایران طبق معاهده دلتا به مدت ۳ سال به دشت ها و شوره زارهای افغانستان منحرف شده است.

افغانستان کشوری محصور در خشکی است و برای توسعه و تامین کالاهای مصرفی نیازمند دسترسی به آب های آزاد است، با توجه به توپوگرافی منطقه، بندر چابهار موقعیت لجستیکی مطلوبی برای افغانستان دارد. تنش آبی این کشور با تمامی کشورهای همسایه اش به جز چین با توجه به بالادست بودن در رودخانه‌های فرامرزی به ویژه در حوضه آبریز آمودریا با احداث فاز دوم کانال قوش‌تپه، احداث سد های پیش بینی شده بر روی رود کابل و متعاقب آن از بین رفتن امنیت آبی و غذایی پاکستان و کشورهای آسیای میانه، بی تردید جنگ منطقه‌ای آب را وارد فاز نظامی خواهد کرد. چنین فرضیه ای در میان مدت و بلند مدت باعث تشکیل شورای همکاری کشورهای همسایه افغانستان برای اعمال فشار به این کشور برای مواجهه با تنش آبی می شود.

ضعف ایران در حوزه دیپلماسی آب و انفعال دستگاه های متولی برای مواجهه درست با سد سازی افغانستان بر روی رودخانه‌های هیرمند، فراه و هریرود باعث شده که امنیت آبی و غذایی شرق کشور به مخاطره افتد و مصائب زیست محیطی بسیاری را به منطقه تحمیل کند.

با توجه به اوضاع وخیم منطقه سیستان که ذخایر آبی آن به زیر ۳ درصد رسیده و دستکاری های انسانی باعث بروز توفان های گرد و غبار آخرالزمانی شده، پهن کردن فرش قرمز برای ملا عبدالغنی برادر مصداق بارز دهن کجی دولت به اهالی سیستان بود.

واگذاری سفارت افغانستان در تهران به دیپلمات های طالبان و همچنین افزایش سطح تبادلات اقتصادی بدون در نظر گرفتن رویکردهای هیدروپلیتیکی افغانستان و سیاست های آبی این کشور به نوعی چراغ سبز دولت نسبت به فرایند تضییع منافع ملی به طرف افغانستانی است.

عدم واگذاری حقابه هیرمند علاوه بر تحمیل هزینه های گزاف به دولت برای اجرای طرح های اضطراری، کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت تامین آب شرب، باعث از بین رفتن کشاورزی، دامداری، صیادی، تالاب بین المللی هامون، بروز فجایع زیست محیطی، از حیز انتفاع خارج شدن طرح موسوم به ۴۶ هزار هکتاری به ارزش حدود یک میلیارد دلار، افزایش هزینه های درمانی، فقر، مهاجرت منفی، خالی شدن روستاها از سکنه و افزایش آسیب های اجتماعی شده است. مبادلات تجاری ایران و افغانستان چنین زیانی را جبران می کند؟

مادامی که ساختار دیپلماسی کشور در ابعاد حقوقی، سیاسی و امنیتی پاسخ درستی به کنش های افغانستان در حوضه های آبریز مشترک نداده و نمی‌دهد، سیاست گذاران این کشور با خیالی آسوده سیاست های آبی خود اعم از احداث سدهای ذخیره، بندها، کانال‌های انحراف آب و افزایش سطح زیرکشت خشخاش را بدون در نظر گرفتن معاهده ۱۳۵۱ و قوانین بین‌المللی رودخانه‌های مرزی را اجرا می کند.

تا کنون تضییع حقوق ایران در حوزه منابع آبی مشترک، نقض حقوق بشر در افغانستان و استان های مرزی ایران به واسطه سدسازی‌های این کشور، ایجاد محدودیت برای زبان پارسی و به مخاطره انداختن حوزه تمدنی ایران نه تنها بر روی تعامل های اقتصادی و سیاسی دو کشور تاثیر منفی نداشته بلکه ایران امتیازات قابل توجهی در این حوزه ها برای طالبان و کشور افغانستان قائل شده است!

علی ایحال چنین رویکردی نشان می دهد که تراز تجاری با افغانستان در شرایط اقتصادی کنونی برای تصمیم گیران کشور به مراتب از حقابه هیرمند با اهمیت تر است.

انتهای پیام