روایت مرگ ناگهانی «بَمِ82» تا مرگ تدریجی «تهرانِ95»

مهندس محمد حقانی در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، با بیان اینکه تهران، هر لحظه در معرض رخداد زلزله قرار دارد، گفت: افزایش ساخت و سازهای غیر اصولی و ازدیاد جمعیت در این کلانشهر، می‌تواند به عمق ویرانی و گستردگی خسارات مالی و تلفات جانی که بر اثر وقوع زلزله در تهران رخ دهد، دامن زده و آثار و نتایج چنین رویدادی را غیر قابل باور کنند.

وی با اعلام این که هر چند زمین لرزه، فرآیندی است که خارج از حیطه کنترل ما قرار دارد؛ اما رعایت اصول و ضوابطی که در صورت وقوع زلزله، اثرات و پیامدهای این سانحه طبیعی را به حداقل میزان ممکن کاهش دهد، کاملاً تحت کنترل ما قرار دارد، گفت: متأسفانه امروز علاوه بر بحران‌های طبیعی، معضلاتی همچون تجمع و تراکم انبوهی از جمعیت، خودرو و ساختمان، تهران را تهدید کرده و به تشدید آثار و تبعات بحران های طبیعی احتمالی در این کلان شهر دامن می‌زند.

برای افزایش «تاب آوری» تهران چه کرده‌ایم؟

رییس کمیته محیط زیست شورای اسلامی شهر تهران با اشاره به این که با چشم فرو بستن بر روی واقعیت‌های موجود تهران و بحران‌های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و زیست محیطی، امروز این کلانشهر با آنها دست و پنجه نرم می کند ،گفت: شهر، شهروندان و محیط زیست شهری تهران، مدت هاست در معرض تهدید «زلزله انسانی» قرار دارند و خطر «زلزله انسانی» در تهران از «زلزله طبیعی» جدی‌تر است.

حقانی با بیان این که فرونشست زمین در نقاط مختلف شهر به یکی از بحران‌های نوظهور این روزهای تهران تبدیل شده، تصریح کرد: نشست زمین، بحرانی است که هر لحظه ممکن است در گوشه ای از شهر شاهد آن باشیم و در هر ساعت از شبانه روز، بخشی از شهر و امکانات شهری را در کام خود فرو ببرد و آثار و نتایج مادی و معنوی جبران ناپذیری بر جای بگذارد.

وی با تأکید بر این که شهروندان باید در همه حال در برابر وقوع حوادث طبیعی و غیر طبیعی از آمادگی لازم برخوردار باشند و البته این مهم به معنای فراموش کردن مسئولیت دولت و مدیریت شهری در مقابل مردم نیست، گفت: همه مسئولان باید به این پرسش پاسخ دهند که برای افزایش «تاب آوری شهر» در برابر انواع سوانح طبیعی و غیر طبیعی چه کاری انجام داده‌اند؟

برای کاهش «آسیب پذیری» تهران چه کرده ایم؟

رییس کمیته محیط زیست شورای اسلامی شهر تهران با اشاره به این که واقعیت این است که متأسفانه «تهران، شهر تاب آوری نیست»، اظهار کرد: تهران که در برابر چند قطره نَمِ باران و چند درجه سرمای هوا، تحمل ندارد و اوضاع شهر پس از هر بارندگی و یخ زدگی به هم می ریزد، چگونه می تواند در برابر زلزله ای که یک باره زیرساخت های شهر را فرو می ریزد، طاقت بیاورد؟

حقانی تأکید کرد: به جای آن که در این سال‌ها به «تاب آوری تهران» کمک کنیم، با فروپاشی بنیان‌های حیاتی و زیرساخت‌های طبیعی شهر، زمینه آسیب پذیری تهران را فراهم کرده و این شهر را به «شهری بی تاب» تبدیل کرده‌ایم،  «شهر تاب آور»، شهری است که رویکردی مثبت در کاهش آسیب پذیری در مقابل مخاطرات طبیعی و انسان ساخت دارد و سوألی که در این میان مطرح است، این است که تهران از چنین ویژگی‌ای برخوردار است و شهر تاب آوری است؟

وی با بیان اینکه اختلافی که بین «تهران امروز» و « بم دیروز» وجود دارد، این است که  بم 1382 به دلیل وقوع زلزله، یک باره ویران شد اما تهران 1395 به دلیل رفتار نامهربانانه‌ای که در این سال‌ها با آن شده، به تدریج به سمت ویرانی پیش می رود، گفت: واقعیت این است که بم به یک باره دچار «مرگ ناگهانی» شد اما تهران گرفتار «مرگ تدریجی» شده است.

رییس کمیته محیط زیست شورای اسلامی شهر تهران در پایان با تأکید بر این که تهران جزو کلان شهرهای با درجه آسیب پذیری بسیار بالا از نظر حوادث طبیعی به ویژه زلزله است، خاطرنشان کرد: در حالی که ایران یکی از حادثه خیزترین و تهران یکی از سانحه خیزترین کلان شهرهای دنیاست، به منظور تاب آوری تهران و کاهش آسیب پذیری آن چه استراتژی داشته‌ایم؟

نگرانی کیانوش عیاری برای یک فاجعه‌ قریب‌الوقوع

کیانوش عیاری 13 سال پس از ساخت فیلمی درباره‌ی زلزله بم می‌گوید: انتظار داشتم در این سال‌ها اتفاق ویژه‌ای بیفتد که نیفتاد ولی امیدوارم «بیدار شو آرزو» در چند سینما اکران شود تا لااقل چند هزار نفر آن را ببینند.

به گزارش ایسنا، کارگردان فیلم «کاناپه» که آخرین روزهای فیلمبرداری اثر جدیدش را پشت سر می‌گذارد، سال 1383 همزمان با وقوع زلزله مهیب بم، ساخت سریال «روزگار قریب»‌اش را نیمه کاره رها کرد و به بم رفت تا فیلمی را بسازد که «بیدار شو آرزو» نام گرفت؛ فیلمی که به دلیل تلخی زیاد، خود عیاری هم در آن‌ سال‌ها دل به اکرانش نبست و بارها  تاکید کرد که این فیلم را برای جشنواره‌ها یا اکران عمومی نساخته است، بلکه نیت‌اش از ساخت «بیدار شو آرزو» این بوده که آب خوش از گلوی هیچ یک از مسئولین مرتبط با زلزله پایین نرود.

او چند سال قبل با اشاره به اینکه «سال‌ها است وظیفه‌ی خود می‌دانم که به دلیل تلخی و ناخوشایند بودن این فیلم از بینندگان آن معذرت‌خواهی کنم» گفته بود:‌ «بیدار شو آرزو» به نیت جلب توجه مسئولان ساخته شد چون ما در کشوری هستیم که می‌دانیم روی گسل است و سال‌هاست اطلاع داریم که احتمالا روزی در تهران هم چنین اتفاقی خواهد افتاد.

حالا پس از گذشت 13 سال از ساخت این فیلم و به بهانه‌ی سالروز وقوع زلزله بم، کیانوش عیاری با بیان اینکه «بیدار شو آرزو» لااقل در گروه «هنر و تجربه» می‌تواند اکران شود، در گفت‌وگویی با ایسنا و در پاسخ به اینکه آیا به هدفی که از ساخت این فیلم داشته رسیده و مسئولان توجهی را که انتظار داشت، به مقوله زلزله داشته‌اند؟ اظهار کرد: سال گذشته هشداری خیلی جدی را از آقای دکتر عکاشه در روزنامه شرق خواندم مبنی بر اینکه گسل‌های تهران و شمال تبریز فعال‌ترین و خطرناک‌ترین گسل‌های ایران هستند و جالب است که این مطلب را به عنوان یک خبر بسیار کوچک در حد یک قوطی کبریت در صفحه آخر روزنامه خواندم و الان می‌بینم که هنوز اتفاق خاصی درباره خطری که بیخ گوش کشور ماست رخ نداده است.

کارگردان فیلم «خانه پدری» افزود: تصور من این بود که پس از گزارشی که حدود چند سال قبل درباره احتمال زلزله‌ی تهران به ژاپنی‌ها داده شد و آن‌ها هم هشدار ترسناکی دادند، دست کم اتفاق خاصی بیفتد، چون آن موقع صحبت از انتقال 260 هزار کارمند به خارج از تهران بود که به همراه خانواده‌هایشان ممکن بود به جمعیت یک میلیون نفری برسند ولی نه این اتفاق افتاد و نه اتفاق دیگری را شاهد بودیم.

عیاری ادامه داد: من همیشه فکر می‌کنم مهمترین اتفاقی که در تهران می‌تواند بیفتد کنار گذاشتن گاز است چون در زلزله‌ی تهران، کشنده‌تر، مرگبارتر و خطرناک‌تر از خود زلزله انفجارهای ناشی از گاز است. بنابراین به جای هر کاری می‌شد تهران را به سمت و سوی جایگزینی گاز  با برق برد و این ممکن است زمان و هزینه ببرد اما به هر حال از هر موقعی شروع شود به سود این شهر است.

وی گفت:‌ آرزوی من همیشه این است که گاز به روی تهران بسته و برق جایگزین آن شود. گرچه کاری هزینه‌بر، پرزحمت و وقت‌گیر خواهد بود اما بسیار لازم است که هر چه زودتر این اتفاق شروع شود؛ چون به سود آینده‌ی محتوم تهران است.

این کارگردان سینما با اشاره به اینکه چند سال پس از زلزله‌ی بم بار دیگر به آن شهر رفته و مردم را دیده که با وجود برخی اقدامات انجام شده هنوز در کانکس زندگی می‌کنند، درباره‌ی اکران فیلم «بیدار شو آرزو» بیان کرد:‌ مخالفتی با اکران عمومی این فیلم ندارم، چون فیلم در اختیار بنیاد سینمایی فارابی است و اگر حداقل در گروه هنر و تجربه اکران شود، دست کم چند هزار نفری هم که آن را ببینند باز بهتر از دیده نشدن آن است و شاید سرسوزنی توجه را به فاجعه‌ی قریب الوقوع تاریخ بشر جلب کند.

به گزارش ایسنا، فیلم «بیدارشو آرزو» که در سال 82 پس از زلزله بم ساخته شد، درباره معلم جوانی است که در یکی از روستاهای نزدیک بم زندگی می‌کند، صبح زلزله خود را از زیر آوار بیرون می‌کشد و می‌بیند همه اهالی روستا زیر آوار مانده‌اند، پس پای پیاده به سمت بم راه می‌افتد، اما در بم با صحنه‌های مهیب‌تری برخورد می‌کند و ناچار برای کمک در شهر می‌ماند.

«بیدار شو آرزو» که یکی از فیلمهای تاثیرگذاری بود که در آن بازیگرانی چون مهران رجبی و بهناز جعفری حضور داشتند، در جشنواره فجر چند سال قبل به نمایش درآمد و توانست برای عیاری سیمرغ بهترین دستاوردهای فنی و هنری را به ارمغان آورد.

انتهای پیام