نامه صادق زیباکلام: آقای ظريف از «روح برجام» دفاع كنيد!

متن یادداشت «صادق زیباکلام»، استاد دانشگاه که به عنوان نامه ی سرگشاده به وزیر امور خارجه در روزنامه ی «قانون» منتشر شده، در پی می آید:

جناب دکتر محمدجواد ظریف

وزیر محترم خارجه جمهوری اسلامی ایران مدظله‌العالی

با سلام و تحیات؛ در واکنش به انتقادات غربی‌ها نسبت به آزمایش‌های اخیر موشکی‌مان به‌درستی فرمودید که «فعالیت‌های موشکی ایران ارتباطی با برجام پیدا نمی‌کند»؛ اما این بخشی از واقعیت بود نه همه آن. جنابعالی نیک می‌دانید که برجام یک «کالبد» داشت که ناظر بر تعهدات طرفین و یک «روح» که خلاصه می‌شد در به‌وجود آمدن یک فضای تازه پیرامون مناسبات ایران در عرصه بین‌المللی. آنچه بسیاری از آن به‌عنوان «روح برجام» یاد می‌کردند، در گام برداشتن در جهت تنش‌زدایی با غرب به‌ویژه میان ایران و آمریکا خلاصه می‌شد. اینکه ما و آمریکایی‌ها اگر از شدت دشمنی با یکدیگر نمی‌کاهیم، دست‌کم هیزم تازه‌ای هم بر آن نیفزاییم؛ اما هیچ بخشی از رفتار ما بعد از توافق تاریخی هسته‌ای وین در تیر ۹۴، در راستای روح برجام نبود.

برعکس، بسیاری اصرار داشتند تا نشان دهند که هیچ تغییری در سیاست «آمریکاستیزی» و «ضدیت با غرب» در ایران به‌ وجود نیامده است. ما همچنان خواهان نابودی اسرايیل، صدور انقلاب و افزایش توان نظامی و تولید موشک‌های دوربردمان هستیم. در خصوص «حقوق بشر» هم با توجه به نقض این حقوق در کشورهای دوست و متحد آمریکا (و البته در خود آمریکا) تأکیدی بر بهبود وضعیت «حقوق بشر» در ایران از خود نشان ندادیم. درحالی‌که ما حاضر نشدیم کوچک‌ترین گامی در راستای «روح برجام» برداریم، درعین‌حال از آمریکایی‌ها انتظار داشتیم و داریم که آن‌ها رفتارها و دشمنی‌های ما را نادیده بگیرند و در عوض هر گامی که در راستای رفع تحریم‌ها و کمک به ما بشود را بردارند و زمانی هم که آن‌ها همچون ما چندان اصراری بر پایبندی به «روح برجام» از خود نشان ندادند، بانگ «نقض تعهدات آمریکا در برجام»، «دروغ‌گویی آمریکایی‌ها»، «اثبات ساده‌لوحی در اعتماد به آمریکایی‌ها»، «آمریکایی‌ها سر ظریف و تیم مذاکره‌کننده را کلاه گذاشتند»، «بازهم ثابت شد که به آمریکایی‌ها نمی‌شود اعتماد کرد»، «دروغ بودن برجام»، «اعتراف ظریف به این‌که جان کری سرش کلاه گذاشت» را به راه انداختیم. سمفونی «نقض برجام از سوی آمریکا» در صداوسیما، مجلس، تریبون‌های نماز جمعه، مطبوعات و رسانه‌های دلواپسان با بانگ بلند به راه افتاد. از سوی دیگر هر شرکت بزرگ نفتی غربی که خواست وارد ایران شود، تندروها فریادهای «وا استعمارا» و «وا قراردادهای نفتی استعماری» و «وا خیانت‌ها» به راه انداختند و با جنجال‌، جلوی آمدن کمپانی‌های غربی را گرفتند.

در مقابل وقتی شرکت بزرگ نفتی روسی «گاز پرون» یکی از بزرگ‌ترین قراردادهای نفتی با ایران را امضا کرد، ازآنجاکه اصولگرایان همه بندهای آن توافق را سطر به سطر به‌دقت مطالعه کرده بودند و به‌جز خدمت و بازهم خدمت از طرف روس‌ها، هیچ انگیزه و مقصود دیگری در آن قرارداد نیافته بودند، دلیلی هم برای ابراز نگرانی ندیدند. تندروها با جوسازی و غوغا سالاری جلوی آمدن شرکت‌های غربی و سرمایه‌گذارانی که برای اقتصاد در حال رکود کشور از نان شب هم واجب‌تر است را گرفتند و درعین‌حال هم بانگ بر سر روحانی زدند که «پس آن وعده‌هایی که پیرامون بهبود اوضاع اقتصادی کشور بعد از برجام داده بودید چه شد؟»، «دیدید همه وعده‌هایتان در مورد برجام و آثار مثبت اقتصادی آن دروغ و فریب بود». حتی گفتند: «در بدترین حالت ظریف و روحانی همدست آمریکایی‌ها بودند و در خوش‌بینانه‌ترین حالت از فرط ساده‌لوحی، فریب آمریکایی‌ها را خوردند و برجام را بر ملت بزرگوار ایران تحمیل کردند».

جناب آقای ظریف، ما برای نشان دادن تداوم «آمریکاستیزی» پای بر روی «روح برجام» که چه عرض کنم، از لگدمال کردن آن‌هم پروا نکردیم. هنوز جوهر توافق هسته‌ای خشک نشده بود که بر روی موشک‌هایمان به زبان عبری نوشتیم «اسراییل باید نابود شود». بعد هم که به ما اعتراض شد، همچون پاسخ اخیر جنابعالی در مورد آزمایش‌های موشکی‌مان، پاسخ دادیم که فعالیت‌های موشکی ایران نقض برجام نیست چون ارتباطی با توافق هسته‌ای پیدا نمی‌کند. ما هر آنچه در راستای ضدیت با غرب، «آمریکاستیزی» و دشمنی با دیگران انجام دهیم به تکلیف انقلابی‌مان عمل کرده‌ایم و نقض برجام محسوب نمی‌شود اما اگر آمریکایی‌ها بگویند که «بالای چشم ایرانیان ابروست»، می‌شود نقض آشکار برجام از سوی آمریکایی‌ها. جناب آقای ظریف، متأسفانه سکوت باورنکردنی چندماهه اخیر شما و همکارانتان پیرامون برجام، آب بر آسیاب تندروها ریخته است. من نمی‌دانم سکوت شما در قبال حملات، انتقادات و مهم‌تر از همه خلاف‌گویی‌هایی که مخالفان علیه برجام به راه انداخته‌اند، به کدام انگیزه است؟ نمی‌دانم کدام مصلحت موجب شده تا سکوت اختیار كنيد؟ اما به‌طور حتم می‌دانید که سکوت شما در سطح جامعه ممکن است برای برخی‌ها نيز که با تندروها و دلواپسان همراه نیستند، این شبهه را به‌وجود آورد که شاید مخالفان برجام خیلی بی‌راه نمی‌گویند.

دریکی از سخنرانی‌هایم به گمانم در دانشگاه شریف بود که یکی از دانشجویان در پشت تریبون پرسید: «آقای زیباکلام، آیا به نظر شما این عجیب نیست که نه خود دکتر ظریف و نه هیچ‌یک از اعضای تیم مذاکره‌کننده در قبال دفاع از برجام سخنی نمی‌گویند؛ اما جنابعالی که با عرض معذرت نه سر پیاز مذاکرات بوده‌اید و نه انتهای آن، یک‌تنه دارید این‌چنین از برجام دفاع می‌کنید؟» پاسخ من آن بود که علت سکوت آنان را نمی‌فهمم اما بنده دفاع از برجام را بزرگ‌ترین افتخار سیاسی‌ام در دوران دولت آقای روحانی می‌دانم. اگر یک فعل درست در این دولت صورت گرفته باشد، همان برجام است. به‌رغم همه تیغ و تیشه‌ها که مخالفان برجام بر پیکرش وارد کرده‌اند، بنده همچنان تمام‌قد و باافتخار از آن دفاع می‌کنم. چون نیک می‌دانم که برجام چگونه کشور را از چاهی که اصولگرایان در دوران آقای احمدی‌نژاد با سر درون آن انداخته بودند، بیرون آورده و نجات داد. همین‌قدر که کشور در شرایط سال‌های آخر دولت آقاي احمدی‌نژاد قرار ندارد، بزرگ‌ترین دستاورد برجام است. اینکه چرا خود جنابعالی و همکارانتان از برجام به دفاع برنمی‌خیزید و گاهي نيز با بیان مطالب یک‌سویه و ناقص در خصوص عملکرد آمریکایی‌ها آب در آسیاب تندروها می‌ریزید، همچنان برایم علامت سؤال است.

انتهای پیام