اثرات زیانبار گرمازدگی
متخصص جراحی مغز و اعصاب با تاکید بر ضرورت اجتناب گروههای حساس از حضور در فضاهای گرم، افزایش احتمال بروز سکته، پرخاشگری، اضطراب، تشدید علائم میگرن و MS، اختلال در عملکرد حافظه و تمرکز و همچنین بروز آسیبهای جبران ناپذیر در اندامهایی مانند قلب، کبد و کلیه را از جمله آثار زیانبار گرمازدگی بیان کرد.
به گزارش روزنامه خراسان شمالی، «دکتر علیرضا زالی با بیان این که در کشورهای مختلف جهان موج جدید گرمایی دیده میشود، اظهارکرد: با توجه به آثار زیانبار و خسارتآمیزی که گرما بر سلامت فیزیکی و روانی انسان دارد، بحث اثرات سو گرما بر روی سیستم بیولوژیک بدن انسان مورد توجه ویژه قرار گرفته است.
او با بیان این که برخی از افراد به ویژه گروه سالمندان و گروه کودکان در برابر آثاری که گرما بر بدن انسان ایجاد میکند، آسیبپذیرترند، گفت: گروه سالمندان معمولاً بیماری زمینهای دارند و سیستم هموساز حرارت در بدن آنان با کندی و تأنی عمل میکند و به همین دلیل توصیه میکنیم که در اوج گرما در خانه بمانند و از محیطهای گرم بیرون اجتناب کنند.
دکتر زالی افزود: همچنین بسیاری از سالمندان به دلیل ابتلا به بیماریهای زمینهای داروهایی مانند کنترل فشارخون را استفاده میکنند و بعضی از این داروها موجب افزایش ادرار میشود و آنها را در خطر کمآبی قرار میدهد و این افراد در صورت حضور در محیطهای گرم در معرض خطر جدی از دست دادن آب بدن قرار میگیرند.
زالی ادامه داد: علاوه بر این دو مورد، سیستم تعریق در بدن سالمندان با افراد دیگر تفاوتهایی دارد؛ در افراد سالمند تعریق موجب میشود که حجم بیشتری از مایعات داخل سلولها نشت کند و میزان قابل توجهی آب و الکترولیت و نمک از بدن آنها دفع شود، بنابراین سالمندان هم به دلیل وجود بیماریهای زمینهای و هم مسائلی که گفته شد باید نسبت به سایر گروهها بیشتر از تماس مستقیم با تابش خورشید اجتناب کنند.
او درباره اثر گرمای هوا بر سلامت کودکان نیز توضیح داد: معمولاً سیستمهای حرارتزدا و سیستمهای مربوط به تنظیم آب و مایعات در بدن کودکان بسیار ترد و آسیبپذیر است؛ به همین دلیل کودکان به ویژه کودکان زیر دو سال نیز نسبت به سایر گروههای سنی بیشتر در معرض گرما زدگی و شوک حرارتی قرار دارند و باید از آنان مراقبت بیشتری صورت بگیرد.
او کامل نشدن مکانیسمهای مغزی و سیستم عمومی بدن کودکان برای تعریق و کاهش حرارت بدن را یکی دیگر از عوامل آسیبپذیری کودکان در برابر گرما عنوان کرد و گفت: با توجه به این که حجم مایعات بدن کودکان نسبت به بزرگسالان کمتر است، ممکن است به سرعت فرایند دهیدراتاسیون یا از دست دادن آب در بدن آنها شکل بگیرد؛ بنابراین دو گروه سنی کودکان و سالمندان سریعتر در معرض خطر شوک حرارتی و یا گرمازدگی قرار میگیرند.
زالی علائم نشاندهنده خطر گرمازدگی را کاهش سطح هوشیاری، تهوع، استفراغ، خوابآلودگی و عدم پاسخ به تحریکات محیطی بیان و اضافه کرد: همچنین در کودکان ممکن است علائمی همچون کاهش اشتیاق نسبت به بازی، گریه و بیقراری نیز دیده شود.
او افزود: هنگام بالارفتن شدت حرارت کودکان و افراد مسن ممکن است دچار کاهش سطح هوشیاری، تشنج و اغما و همچنین دردهای شدید عضلانی به علت از دست دادن مقادیر زیاد آب و اختلالات الکترولیتی طی تعریق شوند. اپ با بیان این که امروزه مشخص شده که اگر مداخلات پیشگیرانه سریع انجام نشود و عوارض شوک حرارتی دیر درمان شود، ممکن است آثار درازمدتی در انتظار فرد باشد، گفت: مطالعات نشان داده آسیب سلولهای مخچه افرادی که تحت تاثیر شوکهای حرارتی قرار گرفتهاند، ممکن است مادامالعمر و جبرانناپذیر باشد.
او با اشاره به اثر سوء حرارت بر قلب انسان، توضیح داد: هنگام گرما فعالیت قلب افزایش و به دنبال آن میزان برونده قلب افزایش مییابد، زیرا قلب از یک مکانیسم جبرانی استفاده میکند و خون را به عروق سطحی هدایت میکند تا با گشاد شدن عروق محیطی و سطحی حرارت دفع شود.
او با بیان این که طی این مکانیسم جبرانی، وقتی خون با پمپاژ قلب به سمت عروق گشاد شده محیطی میرود طبیعتاً به اعضای اصلی بدن مثل مغز، قلب، کبد و کلیه خون کمتری میرسد، گفت: اگر آب لازم برای بدن فرد تامین نشود این امر میتواند باعث آسیبهای جبران ناپذیر در اندامهایی مانند کلیه، قلب، کبد و حتی مغز فرد شود و بیمار در معرض بروز شوک و یا عوارض مختلف قرار بگیرد.
دکتر زالی افزایش فشارخون را یکی دیگر از آثار قرار گرفتن در معرض حرارت دانست و گفت: البته ممکن است فشارخون به صورت کوتاه مدت بر اثر شوک افت پیدا کند اما در نهایت گرما میتواند روی قلب و عروق عوارض مختلفی را ایجاد کند.
او با اشاره به اثر منفی حرارت بر روی عملکرد مغز افزود: حرارت روی حافظه کوتاه مدت، تمرکز و قضاوت اثر قابل توجهی دارد و افراد را دچار مشکل میکند.»
انتهای پیام