سایه تبر بر سر جنگلهای گیلان

چشم جنگل نگرانِ سایه غارتگران طبیعت، گوش هایش رنجیده از صدای شوم اره برقی ها و امیدهایش آفت زده و برگ ریزان است.

به گزارش ایرنا، در حال حاضر با تخریب 33 درصد از جنگل‌های ایران، وسعت 18 میلیون هکتاری این جنگل‌ها به 12.4 میلیون هکتار کاهش یافته است .

کارشناسان هشدار می دهند در هر پنج سال یک میلیون هکتار از جنگل‌های ایران نابود می‌شود و اگر این روند ادامه یابد در 60 سال آینده اثری از جنگل‌های امروزی ایران باقی نخواهد ماند.

اهمیت جنگلها

پژوهشگران، مهار آبهای سطحی و تغذیه منابع آبی زیرزمینی، جلوگیری از فرسایش خاک، تولید اکسیژن، تلطیف آب و هوا و جلوگیری از آلودگی هوا، زیباسازی منظر و ایجاد تفرجگاه و همچنین ارزش اقتصادی را از جمله ویژگی های جنگلها می دانند.

بر اساس تحقیقات، توان نفوذپذیری آب باران در خاک‌های جنگلی 40 برابر بیش از اراضی غیرجنگلی است و درختان با حفظ آب و جلوگیری از جاری شدن آن در سطح خاک باعث تسهیل نفوذ آب در خاک شده و نقش مؤثری در تشکیل سفره‌های زیرزمینی ایفا می‌کنند. هر هکتار جنگل تا 68 تن گرد و غبار را هر بار در خود رسوب می‌دهند.

جنگل‌ها در حفظ و تولید خاک نقش مهمی دارند و مانع فرسایش زمین می شوند.همچنین هر هکتار جنگل سالانه دو و نیم تن اکسیژن تولید می‌کند و هوا را معتدل می سازد.

*جنگلهای گیلان از گذشته تا کنون

سفرنامه نویسان خارجی تا نیمه نخست قرن نوزدهم به وجود پوشش انبوه جنگلی در جلگه گیلان اشاره داشتند ، به تدریج در کنار پاکتراشی جنگل های جلگه ای برای کاشت برنج جهت صادرات به روسیه و پیش از آن ایجاد توتستان برای تولید پیله ابریشم شرکت های روسی و گرجی امتیاز قطع و صادرات چوب های گرانبهای صنعتی بویژه درخت بلوط بلند مازو را در تالش بدست آورده بودند.

کارشناس ارشد تنوع زیستی در گفت و گو با ایرنا گفت : پس از سال 1300 بسیاری از جنگل های جلگه ای دربرگیرنده درختانی با چوب صنعتی پربها همچون بلند مازو، شمشاد و آزاد قطع شد و در اواخر دهه 1350 و دهه 1360 به دلایل گوناگون همچون بحث خودکفایی و جایگزینی گونه های سریع الرشد در زیستگاه های جنگلی تخریب شده بدون مطالعه کاشت گسترده سوزنی برگانی همچون کاج تهران، سرو و نراد صورت گرفت که اکنون این طرح ها با شکست روبرو شده و حاصلی جز انهدام زیستگاه نداشته اند.

کوشان مهران یادآور شد:اکنون حتی خاطر وجود پوشش جنگلی در جلگه گیلان به فراموشی سپرده شده و پوشش جنگلی کیلومترها بسوی کوهستان ها عقب نشینی نموده و زیستگاه طبیعی به کشتزارها و در زمان حال جوامع مسکونی تغییر کاربری یافته است.

*مشکل حفاظتی در عرصه های منابع طبیعی گیلان

گیلان با مساحتی افزون بر یک میلیون و 471 هزار هکتار شامل بخشی از جلگه های ساحلی جنوب غربی دریای خزر، کوهپایه های تالش و نیمرخ شمالی البرز دارای 564 هزار هکتار جنگل، 224 هزار هکتار مرتع و 220 هزار هکتار اراضی کشاورزی است.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری گیلان نیز در گفت و گو با ایرنا از وجود مشکل حفاظتی در سطح عرصه های منابع طبیعی و قاچاق چوب سخن گفت .

داوود زارع با اشاره به وجود 564 هزار هکتار جنگل اظهار کرد : در حال حاضر طرحهای جنگلداری استان به صورت غیرفعال با همکاری و مشارکت دهیاری ها و همیاران طبیعت انجام می شود اما کافی نیست.

وی خاطرنشان کرد : برای حفاظت مناسب از این عرصه ها و جلوگیری از تخریب و قاچاق چوب در عرصه منابع طبیعی نیاز به برنامه ریزی دقیق ، تغییر روشهای جنگلداری ، اعتبار و همکاری همگانی داریم.

زارع با اشاره به تولید افزون بر یک میلیون و 200 هزار اصله نهال در استان گفت : به مناسبت هفته منابع طبیعی در سطح شهرستانها در پایان اقامه نماز جمعه نهالها که بیشتر صنوبر و یک مقدار سوزنی برگ هستند توزیع خواهند شد.

وی اضافه کرد : طرحهای مرتع داری تائید شده و این عرصه ها توسط مجریان منابع طبیعی و دامداران در عرصه های ییلاقی مدیریت می شود .

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری گیلان یادآور شد برای بهبود مرتع از نظر ظرفیت چرا و مدیریت مرتع داری کارهای جانبی مثل کشت گیاهان دارویی و پرورش ماکیان دارای سنخیت را در حد ضرورت برای جلوگیری از زیان مرتع داران پیشنهاد می کنیم .

روند نگران کننده نابودی جنگل های کشور به شکلی است که براساس آمارهای اعلام شده از سوی نهادهای بین المللی، با ادامه این وضعیت، ایران در کمتر از یک سده دیگر از پوشش جنگلی تهی خواهد شد.

تخریب بی رویه جنگل های ایران بر اثر عوامل انسانی و غیر انسانی در یک سده گذشته، به یکی از مهمترین دغدغه های مسوولان و دوستداران محیط زیست تبدیل شده است.

آمارهای جهانی نیز حکایت از آن دارند که روند تخریب جنگل در ایران رشدی شتابان دارد. سازمان هوانوردی و فضایی آمریکا (ناسا) در کنفرانسی که در سال 2013 در شهر «پوتسدام» آلمان برگزار شد، هشدار داد که روند تخریب جنگل های ایران سالانه بین 1.5 تا 2 درصد است و ادامه این روند موجب می شود ایران در کمتر از یک سده به بیابان تبدیل شود.

روند تخریب پوشش جنگلی طی چند سال گذشته موجب شده این سوال در ذهن ها شکل گیرد که چرا تاکنون در زمینه ی حفاظت از جنگل ها کوتاهی صورت گرفته و این منابع خدادادی رو به زوال است؟

اجرای طرح های کشاورزی صنعتی، طرح های سدسازی و راه سازی، گسترش شهرها به ویژه ساخت و سازهای غیر قانونی موجب شده تا تخریب جنگل های ایران در یک سده ی گذشته روندی شتابان تر از قبل داشته باشد.

به این ترتیب یکی از محرک های تخریب جنگل در چند دهه ی گذشته، اجرای طرح های عمرانی بدون توجه به آسیب های زیست محیطی آن بوده است. بسیاری از پیمانکاران برای کاهش زمانِ اجرا و صرفه جویی در هزینه ها کوتاه ترین مسیر را برای اجرای طرح های خود انتخاب می کنند بدون آنکه توجهی به پیامدهای زیست محیطی و آسیب های آن داشته باشند.

از بین بردن جنگلها همانند تخریب ریه های یک انسان سرانجام به ویرانی منجر می شود، ریه های شمال کشور را از گزند این نابودی مصون نگه داریم .

انتهای پیام