نمایندگان در آزمون عمل حقابه سیستان و بلوچستان
حقابه سیستان و بلوچستان یکی از مسائل حیاتی در این منطقه است که تأثیر مستقیم بر زندگی و معیشت مردم دارد.
به گزارش سایت زاهدنیوز (زاهدان)، به نقل از عصرهامون، «سیستان و بلوچستان، به‌خصوص شهرهای زاهدان و شمال سیستان، به منابع آبی متعددی از جمله رودخانه هیرمند وابسته هستند، این رودخانه از افغانستان سرچشمه می‌گیرد و تأمین حقآبه ایران از این رودخانه، موضوع بحث و مذاکرات مداوم بین دو کشور ایران و افغانستان بوده است.
با توجه به تحولات اقلیمی و کاهش بارش‌ها، تأمین حقابه سیستان از اهمیت بیشتری برخوردار شده است، نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی به‌عنوان وکلای مردم، وظیفه دارند تا از حقوق مردم در خانه ملت دفاع کنند و اقدامات مؤثری را برای تأمین حقابه از کشور همسایه افغانستان انجام دهند.
پایگاه خبری تحلیلی «عصرهامون» نیز با پیگیری‌های خود، سعی در آگاهی‌بخشی و اطلاع‌رسانی به مردم و مسئولان دارد.
این پایگاه در گزارش اخیر خود با نمایندگان در مجلس شورای اسلامی، خبری در گزارش‌های اخیر به بررسی اقدامات انجام‌شده پیرو آخرین اقدامات نمایندگان در سطح ملی برای حقآبه سیستان انجام داد که متأسفانه نمایندگان جوابگو نبودند، در همین راستا فرهاد شهرکی نماینده سیستان و فداحسین مالکی نماینده مردم زاهدان در مصاحبه‌ای با برخی رسانه‌ها جداگانه بیان کردند:
واکنش به عدم اعطای حقابه هیرمند از سوی طالبان / ماجرا سدسازی‌هایی اخیر در افغانستان چیست؟
فداحسین مالکی نماینده مردم زاهدان در مجلس شورای اسلامی درباره سدسازی‌های اخیر طالبان روی رودهای مشترک با ایران و پیگیری حقآبه کشورمان از افغانستان بیان کرد: اگر به اتفاقاتی که در حال حاضر در به‌اصطلاح حاکمیت طالبان می‌افتد با نگرش منطقه‌ای نگاه کنیم برای کشورهایی همسایه بازخورد خوبی ندارد.
این عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی با اشاره به این که حاکمان امروز افغانستان با جمهوری اسلامی ایران، پاکستان و برخی از کشورهای همسایه و منطقه‌ای به‌نوعی رفتار می‌کنند که در ساختار گذشته افغانستان ندیده‌ایم، یادآور شد: در دولت‌های گذشته افغانستان در هر موضوعی تعامل وجود داشت که این رفتار بر روابط کشورها با توجه به جایگاهی که خود افغانستان داشت تأثیرگذار بود، اما ما در طول این مدتی که طالبان حاکمیت این کشور را بر عهده گرفته است، چیز دیگری مشاهده کرده‌ایم.
او با بیان این بزرگ‌ترین موضوعی که در این مدت با حاکمیت طالبان داشته‌ایم بحث حقآبه و توجه به مسائل حقوقی، قواعد، قراردادها و معاهده‌هایی بود قبلاً با افغانستان داشته‌ایم که متأسفانه در این مدت هم رعایت نشده است، اظهار داشت: ایجاد سدها در افغانستان به نظرم خودش جای سؤال دارد، معتقدم هر اقدامی باید در فضای مشارکت دو کشور انجام صورت گیرد که امروز این‌طور نیست، البته طبیعی است طالبان نه مجلسی دارد و نه دولتی، هیچ‌چیزی در این حاکمیت سر جای خودش نیست.
سفیر پیشین ایران در افغانستان تأکید کرد: برای جمهوری اسلامی ایران بسیار دشوار است که مردم سیستان و بلوچستان سختی، خشکسالی و هزار گرفتاری را تحمل کنند؛ اما طالبان اجازه دهد ۳ میلیارد مترمکعب آب هامون به شور زارهای گودزره ریخته شود و این اصلاً از هیچ منطقی، چه از نظر شرعی و چه از نظر قانونی برخوردار نیست.
او ادامه داد: صحبتی که با رئیس‌جمهور و آقای عراقچی داشتیم نتیجه‌اش این بود که به طور جد این موضوع در دستور کار دولت است و مجلس هم پیگیر این موضوع است.
مالکی در پاسخ به این که سدسازی‌های چه تأثیری روی زندگی مردم سیستان و بلوچستان دارد، گفت: چیزی که به‌عنوان نماینده به دنبالش هستیم و افغانستان هم باید دنبالش باشد این است که ما موضوع حقآبه را از دریاچه و تالاب همیشه سرسبز هامون باید جدا بدانیم، هامون شاید بخش عمده‌اش در خاک افغانستان باشد؛ اما اگر هامون آب و زیبایی داشته باشد، جزء ۷ تالاب زیبای دنیا است و می‌تواند اشتغال ایجاد کند و صنعت به وجود بیاورد. ما از مجامع بین‌المللی و خود دولت افغانستان انتظار داریم که هامون را جدا از هیرمند بدانند هیرمند یک موضوع دوجانبه است، اما مسئله جایگاه هامون قطعاً جداست.
او تأکید کرد: ما به دولت پیشنهاد کردیم که مسئولیت دریاچه هامون به سازمان محیط‌زیست داده شود و مسئولیت هیرمند هم به وزارت نیرو داده شود و وزارت خارجه هم دو وزارتخانه را هماهنگ و مدیریت کند تا ۲ پرونده داشته باشیم؛ پرونده هامون در مجامع بین‌المللی خیلی جایگاه مهمی دارد و قطعاً برای مجامع بین‌المللی مهم است و بانک جهانی برای سرمایه‌گذاری می‌آید و قضیه دوجانبه هیرمند را هم به باید وزارت نیرو پیگیری کند.
باید قبل از افتتاح سد بخش‌آباد افغانستان حقابه هامون دیده شود
فرهاد شهرکی نماینده مردم زابل، زهک، نیمروز، هامون و هیرمند در مجلس شورای اسلامی درباره احداث سد بخش‌آباد در افغانستان که باعث قطع ورودی آب به تالاب هامون در استان سیستان و بلوچستان می‌شود، بیان کرد: همان‌طوری که اطلاع دارید بر روی رودخانه هیرمند معاهده ۱۳۵۱ را داشتیم که در آن بندهایی وجود دارد که در مسیر این رودخانه نباید بندی و یا انحرافی ایجاد شود، اما بند انحرافی کمال‌خان ساخته شد.
متأسفانه هیچ اقدام قابل‌ملاحظه‌ای توسط دستگاه دیپلماسی و نهادهای متولی انجام نشد که این باعث شد عملاً بر روی فراه‌رود، خاشرود و رودهای دیگر که ورودی‌های دریاچه هامون هستند، متأسفانه سد بسیار بزرگی به اسم بخش‌آباد ساخته شود که یک سد مخزنی است و مخزن آن حدود یک میلیارد و سیصد و پنجاه میلیون مترمکعب ظرفیت دارد و می‌تواند تقریباً تمام آورده رودخانه‌های مختلفی را که مقصدشان هامون بوده را در خودش ذخیره کند همچنین با کانال‌هایی که زده شده و پیش‌بینی‌هایی که شده می‌خواهند بخش کشاورزی خود را در آن قسمت توسعه دهند.
عضو کمیسیون انرژی مجلس اظهار کرد: بحث حقآبه تالاب بین‌المللی هامون باید توسط کشورها بر اساس معاهدات بین‌المللی رعایت شود، اما همان‌طور که می‌دانید وقتی ما در رود هیرمندی که قرارداد داشتیم کاری نکردیم باعث شد که آنها به‌راحتی چند سد بسازند و با توجه به اینکه طالبان در هیچ‌کدام از مجامع بین‌المللی مختلف وابسته به سازمان ملل و بقیه سازمان‌ها نیست عملاً کار را بسیار سخت کرده است.
این نماینده مجلس عنوان کرد: ما جلسات مختلفی در کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی داشتیم که تقریباً ۱۲ دستگاه متولی در زمینه پیگیری حقآبه و مسائل مرزی را دور هم جمع کردیم و نکته‌ای که در جلسه مشخص بود اینکه هر بخشی به‌صورت مجزا یک‌سری کارهایی را انجام می‌دهد و هیچ اطلاعی هم از کارهای هم ندارند و این کارها عملاً در بیست سال گذشته که خشکسالی بوده هیچ‌کدام منتج به نتیجه نشد.
شهرکی تصریح کرد: نامه‌ای برای رئیس‌جمهور نوشتیم و بر اساس اصل ۱۲۷ قانون اساسی از وی خواستیم که یک نماینده ویژه‌ای را دراین‌خصوص معرفی کند و جلساتی در نهاد ریاست‌جمهوری با حضور هر ۱۲ دستگاه داشته باشیم تا بتوان یک‌سری برنامه‌هایی را به‌صورت منسجم و برنامه‌ریزی شده داشته باشیم و پیگیری‌هایی را دستگاه‌های ۱۲گانه باید انجام دهند و بتوانند شرایطی ایجاد کنند که بتوان در زمینه خروجی حقآبه تالاب بین‌المللی هامون در زمینه سد کاری را انجام دهند؛ چراکه ما معتقد هستیم اگر سد و کانال‌ها ساخته شوند و کشاورزی و باغداری در کشور افغانستان شکل بگیرد قطعاً آن موقع از نظر اثر مسائل اجتماعی و منطقه‌ای نمی‌توان کاری کرد و باید قبل از اینکه سد بخش‌آباد افتتاح و آبگیری شود حقآبه تالاب بین‌المللی هامون دیده شود.
عضو کمیسیون انرژی مجلس می‌افزاید با توجه به اینکه بخش قابل‌توجهی یعنی بیش از پنج میلیون نفر افغانستانی در کشور ما هستند من فکر می‌کنم که دولت اهرم‌هایی را برای اینکه بتواند از آنها استفاده کند، دارد و از پروژه‌های منطقه‌ای که باعث ایجاد مشکلات خیلی جدی برای مردم سیستان می‌شود جلوگیری کند، چون همه ما می‌دانیم که ممکن است بتوانیم از دریای عمان و پروژه‌های دیگر، آب شرب مردم را تأمین کنیم و مشکل مردم در آب شرب را حل کنیم، اما همان‌طور که می‌دانید هامون اگر آبگیری نشود و آب نداشته باشد باعث می‌شود که طوفان‌های ریزگرد شرایط بسیار سختی را برای مردم ایجاد کند، چون آن موقع مردم دیگر هوا نخواهند داشت، اما مشکل آب شرب را می‌توان با لوله‌کشی حل کرد، لذا در آن موقع تنها راهکاری که می‌توان گفت این است که مردم باید کوچ کنند.
نماینده مردم زابل، زهک، نیمروز، هامون و هیرمند در مجلس گفت: با توجه به اینکه رهبر معظم انقلاب یک جمله بسیار اندیشمندانه و خردمندانه‌ای مبنی بر اینکه سیستان تنگه احد جمهوری اسلامی ایران است، بیان کردند پیام این سخن آن است که مردم در منطقه سیستان بمانند و نباید تنگه احد جمهوری اسلامی را ترک کنند؛ لذا باید برای هوای مردم که وصل به تالاب هامون است یک فکر جدی شود تا بتوانیم شرایط را برای ماندگاری مردم در آنجا ایجاد کنیم.
شهرکی اظهار کرد: در آن زمان که یک دولتی در افغانستان وجود داشت در یک‌سری از مجامع بین‌المللی حضور داشتند و ایران با افغانستان معاهده ۱۳۵۱ را داشت، اما به‌راحتی اجازه دادیم که بر روی رودخانه هیرمند بندهای انحرافی مثل کمال‌خان ساخته شود و در قبال آن سکوت کردیم و اگر تحرکاتی در حد مکاتبه کردیم به حدی بی‌اثر بود که هیچ‌وقت دولت‌های مختلفی که در افغانستان بودند سر سوزنی به آنها توجه نکردند.
عضو کمیسیون انرژی مجلس تأکید کرد: من اطلاع دارم که حتی برای یک روز هم کار احداث بند کمال‌خان تعطیل نشد و طبق برنامه زمان‌بندی پیش رفت و شرایط فعلی بسیار شرایط بدتری است، چون افغانستان دیگر جزو هیچ معاهده‌ای نیست و به هیچ قرارداد بین‌المللی حتی در بخش‌های مختلف اجتماعی احترام نمی‌گذارد.
نماینده مردم زابل، زهک، نیمروز، هامون و هیرمند در مجلس اظهار کرد: کشور افغانستان از بیکاری بسیار جدی رنج می‌برد. در سفری هم که خود من به افغانستان داشتم شاهد این بودم که مردم به دلیل بیکاری شرایط بسیار نامناسبی دارند و علت مهاجرت به کشورهای مختلف که بیشترین آن به سمت ایران است، بیکاری مردم است.
این نماینده مجلس بیان کرد: وقتی بیش از پنج میلیون نفر از اتباع افغانستان در کشور ما هستند و ما هم شرایطی ایجاد کردیم که آنها می‌توانند کار خود را در بخش‌های مختلف انجام دهند و هیچ‌وقت فشاری نیاوردیم که کشورمان را ترک کنند باید این موارد در روابط دیپلماتیک با کشور افغانستان مدنظر قرار بگیرد و از این حسن‌نیتی که در چهل سال گذشته که افغانستان با جنگ‌های داخلی روبه‌رو بود و کشور ما همیشه یک همسایه‌ای بود که میزبان آنها بود و مثل خیلی از کشورها که مهاجرین را در اردوگاه‌ها محصور می‌کنند، هیچ‌وقت آنها را در هیچ اردوگاه کاری نبردیم و اتباع افغانستان از روز اول در کل کشور ما پراکنده بودند و این موارد بسیار مهم است و باید یادآوری شود.
در نهایت، امیدواریم که با همکاری مشترک بین دو کشور و تلاش‌های مستمر نمایندگان و مسئولان، بتوانیم به یک راه‌حل پایدار برای تأمین آب موردنیاز منطقه سیستان برسیم و شرایط زندگی مردم این منطقه بهبود یابد.»
انتهای پیام
