سمیه توحیدلو: وقتی قانونگذار همان حقوق اندک زنان را هم زیر پا میگذارد
سمیه توحیدلو، جامعهشناس، در کانال تلگرامی خود نوشت: «ازدواج در نگاه شرع هم قراردادیست که دو طرف برای آن تصمیم میگیرند. از قدیمالایام هم چنین بوده است. یکی از معیارهای ارزشمندی سکه و زمین در جامعه ایرانی همین مهریه زنان از ملک و طلاست. مهمترین اسناد بهجای مانده تاریخی همین سندهای ازدواجیست که درباره مهریه در آن گفته شده است. نه پدیده جدیدیست و نه خارج از عرف.
خصوصا اینکه بدانی هرچه جامعه مدرنتر شده و حقوق آگاهتر، موضوع حقوق برابر از اهمیت بیشتری برخوردار شده است و در جامعه ما این حقوق برابر نیست. مادری تنها در لفظ ارزشمند است و کرامتی برای مادر در حقوق نیست که حتی امکانی برای قیمومیت فرزند خودش ندارد. بهشت حوالتی است که به زیر پای مادران دادهاند تا از حقوقش برخوردار نباشد. در چنین شرایطی جامعه همیشه خودش را ترمیم کرده است. خانوادههای صاحب فرزند دختر به مرور دریافتهاند که باید تعادل اجتماعی برقرار کنند.
عرف در موضوع مبلغ مهریه موضوعی را پذیرفته و حتی برای همین عرف اجتماعی تعداد سکه بیش از عرف هم کاملا معلوم است و تا پیش از این هم دادگاهها زیر بار این مهریه غیر عرف نمیرفتند، اما اینبار مجلس در مداخلهای آشکار سقف ۱۴ سکهای برای مهریه برگزیده است. و عجب آنکه بسیاری از اندک زنان نماینده پای دفاع از این ایستادهاند و هیچ کجا فکر نکردهاند که در کنار مهریه اندک قرار است چه تضمینی به زن برای زندگی بدهند یا کدام حقی را که از او سلب می شود بازگردانند.
برخی هم در این خیالند که این موضوع سادهسازی ازدواج است. احتمالا همان برخی که با ارقامی از وام بانکی دنبال افزایش جمعیت و تشویق به فرزندآوری این روزها هستند.
نهاد خانواده نهاد ریشهداری در جامعه ایران است. برای خودش عرف خودش را ساخته و منطبق با تغییرات اجتماعی تغییر کرده است. هیچ نهادی تا اندازه نهاد خانواده نتوانسته تغییرات فرهنگی و نسلی را به خوبی در خود حل کند. علیرغم همه شکافها هنوز هم بیش از گذشته بزرگترین پشتیبان و اولین مرجع فرزندان، خانواده است.
از همینروست که نمیشود پذیرفت که خانواده و عرف زیر بار چنین قانون ناعادلانه و مردسالارانهای برود. مداخلهای که صرفا مسیرهای دیگری را برای خانوادهها میگشاید. امیدوارم مهمترین اتفاق گرفتن حقوق مکفی اعم از حق طلاق و حضانت و خروج از کشور و… باشد. به بهانه همین قانون میشود پای گفتگو در این امور در همان فضای ازدواج باز شود. چیزی که تا پیش از این در برخی خانوادهها تقبیح میشد.
دومین موضوع تضمین زندگی زنان است. به نظر میرسد تغییراتی در سنتها خواهیم داشت. پیشبینی میشود آیندهای که پیشتر قرار بود با سکه تامین شود، اینبار با ملک و سندزدن پیش از عقد یا سکه و طلا به شکل نقد تامین شود. اتفاقی که در بسیاری از ازدواجهای سنتی و در شهرستانهای ایران از قدیمالایام وجود داشته و مختص امروز و دیروز نیست.
آنچه مهم است اینکه قانونگذار مداخلهای یکطرفه داشته که به واسطه این مداخله، سنت مهریه که سنت پیامبر است و اتفاقا در نگاه پیامبر نیمی از داشته مرد بوده (در مورد ازدواج حضرت زهرا) را به نفع مردان دستکاری کرده است. نشانی از عدم درک قانونگذار از فضای جامعه و عرف و سنت فعال خانوادگی .
توضیح اینکه مهم نیست موافق یا مخالف مهریه باشی. هرکس برای تضمین حقوق و آینده خویش روشی برمیگزیند و بسیارند کسانی که مهریه انتخابشان نیست. اما همین هم انتخاب و امری بینا فردی و مختص نهاد خانواده است. در شرایط امروزین مهریه در سطح عرف، نه آنچه که برخی از روی چشم و هم چشمی برمیگزیدند هیچ امر مذمومی نیست.»
انتهای پیام
