لوله کشی گاز توکار بهتر است یا روکار؟
انتخاب شیوه اجرای لولهکشی گاز، یکی از حیاتیترین تصمیمات در ساخت یا بازسازی یک ملک است. این انتخاب نه تنها بر زیبایی دکوراسیون داخلی تأثیر میگذارد، بلکه مستقیماً با ضریب ایمنی خانه و هزینههای بلندمدت نگهداری ارتباط دارد. گاز شوخیبردار نیست و انتخاب نادرست، میتواند ایمنی ساکنین را به خطر اندازد. در این مقاله تخصصی، به بررسی تفاوت لوله گاز روکار و توکار میپردازیم تا شما بتوانید آگاهانهترین تصمیم مهندسی را اتخاذ کنید.
مقایسه فنی به زبان ساده: لوله روکار و توکار
لوله گاز توکار، لولهای است که درون مصالح ساختمانی (دیوار یا کف) دفن شده و از دید پنهان است، در حالی که لوله گاز روکار، روی دیوار نصب شده و قابل مشاهده است. اصلیترین تفاوت لوله گاز روکار و توکار، در جنس متریال و الزامات فنی مربوط به هر کدام است.
لولهکشی توکار به دلیل عدم دسترسی، معمولاً برای پروژههای بزرگ و انتقال گاز در حجم و فشار بالاتر استفاده میشود و نیاز به متریالهای مستحکم و بدون درز دارد.
| معیار | لوله کشی توکار | لوله کشی روکار |
|---|---|---|
| زیبایی ظاهری | برتری مطلق (پنهان از دید و حفظ معماری) | ضعیفتر (قابل مشاهده و تأثیر منفی بر دکوراسیون) |
| دسترسی و تعمیر | دشوار و پرهزینه (نیاز به تخریب و بازسازی بنا) | آسان و سریع (در دسترس و قابل بازبینی دورهای) |
| نوع لوله مورد نیاز | لوله مانیسمان (بدون درز) یا لوله API | لوله درزدار فولاد سیاه (با پوشش ضد زنگ) |
| مقاومت در برابر آسیب فیزیکی | بالاتر (محافظت شده در برابر ضربات خارجی) | آسیبپذیرتر (در معرض ضربه، رطوبت و هوا) |
| هزینه اجرای اولیه | بالاتر (هزینه متریال گرانتر + بنایی و عایقکاری) | پایینتر (عدم نیاز به کندهکاری و لولههای ارزانتر) |
کدام روش ارزانتر تمام میشود؟ (تحلیل هزینهها)
لولهکشی توکار در مقایسه با روکار، هزینه اولیه بالاتری دارد. این افزایش هزینه از دو جنبه ناشی میشود:
- هزینه متریال: لولههایی که برای اجرای توکار مجاز هستند، مانند لوله مانیسمان (بدون درز) و لوله API (لوله مخصوص خطوط انتقال نفت و گاز)، به دلیل فرآیند تولید پیچیده و استحکام بالاتر، ذاتاً از لولههای درزدار معمولی گرانتر هستند.
- هزینههای اجرایی و جانبی: لولهکشی توکار علاوه بر دستمزد جوشکار، نیازمند عملیات تخصصی مانند کندهکاری (شیارزنی)، عایقکاری سهلایه (شامل پرایمر و نوارپیچی) و پس از اتمام کار، هزینههای سنگین بنایی و گچکاری جهت ترمیم دیوارها است. در مقابل، در روش روکار، تنها هزینههای بستزنی و رنگآمیزی اعمال میشود.
اگرچه دستمزد اجرا در هر دو روش نزدیک است، اما متریال متفاوت است. لولههای لوله API که مخصوص توکار هستند وزن بیشتری دارند. برای محاسبه دقیق هزینههای پروژه خود، پیشنهاد میکنیم قیمت لوله گاز روز را از مرجع تخصصی آهن میثاق بررسی کنید تا ببینید اختلاف بودجه چقدر خواهد شد.
نکات طلایی که ناظر گاز به آن ایراد میگیرد
رعایت مقررات ملی ساختمان (مبحث ۱۷) برای هر دو روش الزامی است و عدم توجه به جزئیات، میتواند منجر به رد شدن کار توسط مهندس ناظر گاز شود.
۱. الزامات متریال و جوشکاری (تخصص): بر اساس مبحث ۱۷، در لولهکشی توکار، استفاده از لولههای بدون درز مانند لوله مانیسمان و لوله API ترجیح داده میشود. همچنین اتصالات جوشی در توکار باید حتماً بدون درز و به روش جوشکاری برقی اجرا شوند. در روش روکار، معمولاً از لولههای درزدار فولاد سیاه استفاده میشود.
۲. عایقکاری (تجربه): در لولهکشی توکار، عایقکاری ضد خوردگی لوله حیاتی است. پس از چربیزدایی و زنگزدایی کامل، لوله ابتدا با پرایمر مخصوص پوشانده میشود و پس از خشک شدن پرایمر، باید نوارپیچی دو لایه با همپوشانی (Overlap) ۵۰ درصد انجام گیرد. ناظران به کیفیت نوار پرایمر و خشک بودن آن هنگام نوارپیچی بسیار حساس هستند.
۳. فاصلهگذاری از تأسیسات (اعتبار): حریم لوله گاز از سایر تأسیسات باید به دقت رعایت شود:
- توکار: لوله گاز توکار به هیچ وجه نباید به کابلهای برق یا سایر لولههای تاسیساتی (آب و فاضلاب) نزدیک باشد و در یک کانال مشترک، حداقل باید به شعاع ۱۰ سانتیمتر فاصله وجود داشته باشد.
- روکار: لوله گاز روکار نباید از کنار کلید و پریز برق عبور کند و حداقل باید ۱۰ سانتیمتر با آنها فاصله داشته باشد. این فاصله با لولههای آب و فاضلاب باید حداقل ۵ سانتیمتر باشد.
۴. تست فشار (اعتماد): پس از اتمام جوشکاری در هر دو روش، سیستم باید تحت آزمایش مقاومت و نشت گاز (تست فشار هوا) قرار گیرد. در روش توکار، این آزمایش حتماً باید قبل از پوشاندن لولهها با مصالح ساختمانی انجام شود تا در صورت وجود نشتی، بتوان محل معیوب را بدون تخریب گسترده ترمیم کرد.
جمعبندی نهایی
به عنوان یک قاعده کلی: اگر ساختمان شما نوساز است و زیبایی معماری و ارزش ملک اولویت دارد، قطعاً روش توکار (با متریال لوله API یا لوله مانیسمان) انتخاب مهندسی برتر است. اگر در حال بازسازی جزئی هستید، بودجه محدود است و دسترسی آسان برای تعمیرات آتی اهمیت بیشتری دارد، روش روکار توجیه اقتصادی و عملیاتی دارد.
انتخاب نوع لوله، خواه لوله مانیسمان یا درزدار، و تضمین کیفیت آن، تضمینکننده ایمنی در سالهای آینده است.
انتهای پیام
