تنها ٤ درصد خوابگاه‌هاي كشور در سطح يك هستند
«صبا صراف»در روزنامه شرق نوشت: تب داغ خوابگاه دانشجویی دخترانه دانشگاه چمران اهواز با اسکان دختران دانشجو در نمازخانه و کتابخانه این خوابگاه دانشجویی در گرمای گاه تا بیش از ٥٠ درجه شهر اهواز تازه کمی فروکش کرده است، اما مشاور وزیر و رئیس صندوق رفاه دانشجویان وزارت علوم با اشاره به کمک‌های این صندوق در سال گذشته به این خوابگاه به «شرق» می‌گوید: چنین مسئله‌ای توجیه‌پذیر نیست و نشان از مدیریت نامناسب این منابع مالی داشته است. ذوالفقار یزدان‌مهر، در گفت‌وگو با «شرق» از خوابگاه‌های دانشجویي و خدمات صندوق رفاه دانشجویان از زمان تأسیسش تاکنون و اقداماتی که از سال ٩٣ با نشستن دکتر محمد فرهادی بر پست وزارت علوم شده و مقایسه آن با سال‌های پیش از این پرداخت. صندوق رفاه و توسعه دانشجویی حدود چهار دهه پیش یعنی در سال ١٣٥٣ در وزارت علوم تأسیس شد که مأموریت آن حمایت از دانشجویان مستعد کم بضاعت است. این صندوق درحال‌حاضر ٢١ نوع وام پرداخت می‌کند و مسائل دیگر مربوط به دانشگاه‌ها مثل امور راهبری، بحث تغذیه و خوابگاه‌ها را نیز بر عهده دارد. به گفته ذوالفقار یزدان‌مهر، مشاور وزیر و رئیس صندوق رفاه دانشجویان وزارت علوم چهار میلیون و ٧٠٠هزار دانشجو در سراسر ایران مشغول به تحصیل‌اند که امسال رقم ورودی دانشجویان کمتر نیز شده و به چهار میلیون و ٣٠٠ هزار رسیده است. از این میان ١٥ درصد دانشجویان در دانشگاه‌های دولتی و بقیه در دانشگاه پیام نور، آزاد و علمی کاربردی تحصيل مي‌كنند.
درحال‌حاضر صندوق در بحث خوابگاه‌های دانشجویی چه فعالیت‌هایی انجام داده است؟
درحال‌حاضر با توجه به آمار صندوق هزارو ٢٠ خوابگاه دولتی و ٣٢٠ خوابگاه غیردولتی در سراسر کشور وجود دارد. در بحث خوابگاه‌ها سال گذشته خوابگاه‌ها را رتبه‌بندی کردیم و به دنبال عادلانه‌سازی اجاره‌بهای خوابگاه‌ها و برنامه‌ریزی برای ارتقاي سطح خوابگاه‌ها به سطوح بالاتر بودیم که متأسفانه متوجه شدیم فقط چهار درصد خوابگاه‌ها در سطح یک قرار دارند و ٣٨ درصد خوابگاه‌ها در رتبه‌بندی سطوح پنج و چهار قرار می‌گیرند. با توجه به توسعه منابع صندوق خوابگاه‌های سطح چهار و پنج را که تعدادشان ٦٤ خوابگاه بود به کمک دانشگاه ارتقا دادیم. یعنی حدود ٢٥هزار‌میلیارد بودجه گذاشتیم. خوابگاه‌های رتبه پنج ارتقا پیدا کردند. امسال برنامه‌ریزی کردیم که خوابگاه ٣ و ٤ را به سطوح بالاتر ارتقا دهیم که حدود ٢٠٠ خوابگاه می‌شود. اگر این اتفاق بیفتد در بحث نوسازی و بهبود خوابگاه‌ها دیگر مشکلی نداریم، ولی مشکلی كه داریم کمبود فضای خوابگاهی است كه در سال ٩٦ با مشارکت دانشگاه‌ها حل خواهد شد. در سال ٩٦ حتما حدود ٢٠٠ خوابگاه که باید ٥٠هزار دانشجو را اسکان دهند ارتقا پیدا می‌کند.
این خوابگاه‌ها که با توجه به صحبت‌هایتان در وضعیت مناسبی نیستند، بیشتر در کدام استان‌ها یا شهرهای کشور هستند؟
متوجه شدیم این خوابگاه‌ها بیشتر در تهران بودند چون دانشگاه‌های تهران قدمت زیادی دارند. درعین‌حال در هفت خوابگاه در شهر همدان، پنج خوابگاه در ارومیه و بسیاری شهرهای دیگر مانند اهواز این مشکل وجود داشت.
درباره خوابگاه دخترانه دانشگاه شهید چمران اهواز موضوع چگونه بود؟ آیا این خوابگاه در بحث رتبه‌بندی‌ها دیده نشده بود؟
درباره خوابگاه دخترانه دانشگاه اهواز سال گذشته در بازدیدی که از آنجا داشتیم یک‌میلیارد و ٣٨٠میلیون تومان به این خوابگاه اختصاص يافت، در آن زمان در بحث آب شرب و برخی تجهیزات مشکلاتی مطرح بود که حل کردیم، اما انتظار می‌رفت مسئولان دانشگاه با توجه به شرایط جوی این شهر، مشکلی مانند خنک‌کننده‌ها را پیش‌بینی می‌کردند و این حادثه به دلیل مدیریت نادرست منابع خوابگاه به وجود آمده است.
امسال در اهواز یکی دیگر از خوابگاه‌های دخترانه رتبه پنج که «آزادی» نام داشت و از رده خارج شده بود با مشارکت خود دانشگاه و صندوق بار دیگر بازسازی می‌شود.
در بحث خوابگاه تاکنون ٢٢٠میلیارد تومان از خیرین و نهادهای عمومی و مردمی کمک گرفتیم.
درآمد صندوق رفاه دانشجویان به چه شکل است و درحال‌حاضر میزان این درآمد چقدر است، آیا ممکن است درباره فعالیت‌های صندوق توضیح دهید؟
درآمد اختصاصی صندوق که خارج از بحث دولت است درحال‌حاضر به هزار و ١٩میلیارد تومان رسیده است، درحالی‌که در چهار سال قبل از دولت یازدهم و یعنی از سال ٨٨ تا سال ٩١، این درآمد فقط ٢٩١میلیارد و ٤٠٠میلیون تومان بود.
اعتبار عمومی صندوق نیز در سال ٩٣ برابر هشت‌میلیارد و ١٩٣میلیون تومان بود که درحال‌حاضر ٢٠٥ میليارد تومان شده است.
نکته جالب در فعالیت‌های دو سال اخیر صندوق این است که از سال ٥٣ که سال تأسیس صندوق بوده است تا سال ٩٣ ذخیره استراتژیک صندوق برابر با ١٤٠میلیارد تومان بوده است که این رقم در دو سال گذشته به ٣٤٠میلیارد تومان افزایش پیدا کرده است و این درحقیقت منبع مالی است که ذخیره می‌شود و درحال‌حاضر از آن استفاده نمی‌شود تا در صورت نیاز یا در روز مبادا از آن استفاده شود.
از فعالیت‌های این صندوق فعاليت‌هاي مربوط به وام‌های دانشجویی است، درحال‌حاضر چه تغییراتی در اختصاص وام‌های دانشجویی به دانشجویان داده شده است و ٢١ نوع وامی که از آن نام بردید شامل کدام وام‌ها می‌شوند؟
٢١ وامی که صندوق رفاه دانشجویی در اختیار دانشجویان قرار می‌دهد، شامل وام تحصیلی، وام شهریه، وام ضروری، وام پایان‌نامه، وام ازدواج، وام سفر به عتبات عالیات یا وام بیماری‌های خاص می‌شود كه در سال گذشته وام‌ها تا ٢٠٠ درصد افزایش یافته است. به‌عنوان مثال وام ضروری‌مان از یک میلیون تومان به سه میلیون تومان افزایش پیدا کرد؛ وام ودیعه مسکن دو برابر شد، وام عتبات عالیات از ٣٠٠ هزار تومان به ٧٠٠ هزار تومان افزایش پیدا کرد و به دانشجوی متأهل نخبه ٢٥ میلیون تومان وام ودیعه مسکن در تهران و ٢٠ میلیون تومان برای دانشجویان در خارج از تهران پرداخت می‌کنیم.
آیا درباره دانشجویان دکترا نیز اقداماتی شده است یا مانند دیگر کشورها به آنان حقوق تعلق می‌گیرد؟
درباره دانشجویان دکترا اعتبار وام‌هایی که به آنها پرداخت می‌شود، افزایش یافت. در طرح هم‌افزایی با سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی امسال ١١٠ میلیارد تومان وام ویژه دکترا می‌توانیم پرداخت کنیم؛ به‌اضافه تحصیلات ارزان‌قیمت برای خوابگاه‌ها که حدود ٦٠ میلیارد تومان سود بانکی برای آن پرداخت می‌کنیم و بالغ بر ٢٥٠ میلیارد تومان تسهیلات در اختیار دانشجوها قرار می‌گیرد.
محدودیتی برای تعداد دانشجویانی که ممکن است این وام‌ها را دریافت کنند، وجود دارد؟
همه دانشجویان روزانه دولتی می‌توانند از این وام‌ها با توجه به اعتبار فعلی صندوق بهره‌مند شوند و محدودیتی در‌این‌باره وجود ندارد.
چه کارهای دیگری از سوی صندوق آنجا انجام شده است؟
از سال ٩٢ با دستور وزیر که گفته بودند هیچ دانشجویی پشت در خوابگاه نماند، آمدیم کمک‌رهن به دانشگاهی مثل امیرکبیر که دانشجوهایش پشت در خوابگاه مانده بودند، به مبلغ ٢٠٠ میلیارد تومان کمک رهن داديم که فضایی را رهن می‌کند و در اختیار دانشجوها قرار می‌دهد یا دانشگاه چابهار را حدود یک میلیارد تومان پرداخت کردیم که ٦٠٠ نفر از دانشجویان دخترش را كه خارج از خوابگاه بودند اسکان داد. با پرداخت کمک‌رهن مشکل دانشگاه‌ها را در بحث خوابگاه آنی حل کردیم؛ اما چون برنامه پنجم توسعه بحث خوابگاه‌سازی را منع کرده بود، نمی‌توانستیم خوابگاه بسازیم؛ اما این برنامه ششم منعش برداشته شده و با کمک سازمان برنامه و بودجه و از صندوق رفاه دانشجویان اعتباری گذاشتیم که به کمک بخش خصوصی به صورت بی‌ال‌تی که بخش خصوص در زمین دانشگاه خوابگاه می‌سازد و تسهیلات را از ما می‌گیرد و بخشی از سود بانکی او را صندوق پرداخت می‌کند و با این سیاست امسال در برنامه ششم کمبود خوابگاه‌ها را جبران می‌کنیم. یک تبصره گذاشتیم که مسکن مهر جاهایی را که بلااستفاده مانده، به دانشگاه‌ها و برای دانشجویان در بحث خرید مسکن واگذار می‌کنیم.
امسال در بحث اشتغال‌زایی با توجه به اینکه سال اشتغال نام‌گذاری شده، کارگاه‌های مهارت‌محور را تأسیس کردیم و بودجه‌ای را برای خرید آثار هنری دانشگاه‌ها برعهده کارگروهی که هیئت داوری دارد، گذاشتیم که تابلوهای این دانشجویان را خریداری و در خود دانشگاه‌ها نصب کنند. نمونه این تابلو که متعلق به دانشجوی نجف‌آبادی است، در همین اتاق نیز خریداری و نصب شده است. در بحث کارگاه‌های مهارت‌محور، زیرساخت‌هایش را فراهم می‌کنیم که دانشجوها ضمن آنکه درس می‌خوانند، فعالیت اقتصادی هم داشته باشند و آنجا هم کمک می‌کنیم.
