درباره قوه قضاییه | علی دارابی

علی دارابی معاون صدا و سیما و از فعالان سیاسی اصولگرا در یادداشتی تلگرامی با عنوان «درباره قوه قضاییه» نوشت:

تیرماه هرسال به مناسبت شهادت آیت الله دکتر سیدمحمد حسینی بهشتی و یاران او و جمعی از مسوولان بلندپایه قوه قضاییه که در سال ۱۳۶۰ به دست منافقین کوردل به شهادت رسیدند، مراسمی به مناسبت هفته قوه قضاییه برگزار می شود. از رهگذر این موضوع، ذکر چند نکته درباره قوه قضاییه ضروری است.

✍🏼 نخست آنکه عدالت موضوعی است که مبانی دینی به خصوص مبانی تشیع و حکومت داری امیرالمومنین علی (ع) درهم تنیده و بسیاری در رثای عدالت حضرت امیر، کتاب ها نوشتند، شعرها سرودند و فراوان گفتند که عدالت علی (ع) بود که موجب شهادت ایشان شد. عنصر عدالت در ایران نیز همیشه کارساز بوده و می دانیم در گذشته نه چندان دوری، در ایران و در زمان مشروطه یکی از درخواست های مبارزان و مشروطه خواهان، مساله تشکیل عدالتخانه بوده است.

در ادبیات ایران، قوه قضاییه همواره با عدالتخانه مترادف بوده است. قوه قضاییه در قانون اساسی کشور ایران که اصل تفکیک قوا را پذیرفته است، قوه ای مستقل است و وظایف مهمی از جمله پیشگیری از وقوع جرم، تحقق عدالت و مبارزه با مفاسد هست.

✍🏼 نکته دوم مربوط به عنصر عدالت در ایران است. در کشور ما، همه مردم باید احساس بکنند که قوه قضاییه ملجاء و پناه آنهاست؛ خصوصا آنهایی که مورد ظلم و ستم قرار گرفتند و اینطور افرادی بیش از همه باید قوه قضاییه را ملجاء خود بدانند.

✍🏼 نکته سوم آنکه مبارزه با مفاسد و پیشگیری از آن باید به طور جدی مورد توجه قرار بگیرد. به نظر می رسد، در کشورمان که بیش از ۱۷ نهاد نظارتی، کنترلی، اطلاعاتی و بازرسی داریم، نیاز به بازنگری دارد که هم از پراکندگی و تداخل کارها جلوگیری شود و هم ایجاد یک سازمان قوی و کارآمد در حوزه بازرسی برای برخورد با مفاسد شکل گیرد.

ما اگر به دنبال بازخوانی افکار و اندیشه های شهید بهشتی به خصوص به عنوان معمار قوه قضاییه در جمهوری اسلامی هستیم باید نسبت به این مولفه ها توجه نشان دهیم وگرنه برگزاری نمایشگاه و همایش هایی درباره قوه قضاییه مشکلی را حل نمی‌کند. در عین حال جا دارد از خدمات و تلاش های ارزنده ی قضات، مدیران و کارکنان فهیم و متعهد که در این قوه و زیرمجموعه هایی مثل سازمان بازرسی، دادستانی، دادگستری و… که در سراسر کشور فراوان هستند، به این مناسبت تقدیر و تشکر بایسته ای می کنم.

📌 واقعیت این است که بین قوه قضاییه مطلوب و آنچه که هست به رغم خدمات فراوانی که در این سال ها صورت گرفته است، فاصله ی بسیار زیادی وجود دارد. به گمان من، قوه قضاییه نیاز به تغییرات بنیادین دارد که در ادامه به پنج مورد آن اشاره میکنم:

1⃣ تناسب جرم با مجازات یکی از مواردی است که باید نسبت به آن حساس بود. گاهی جرم کوچکی برایش مجازات طولانی مدت در نظر گرفته می شود و بالعکس که نیازمند بازنگری و اصلاح است.

2⃣ قوه قضاییه باید تلاش کند که برخی تشکل های صنفی را فعال کند و از طریق سیاستگذاری و هدایت، رسیدگی به بخشی از جرایم را به آنها محول کند مثل تشکل های صنفی در حوزه مطبوعات و… که با این راهکار بیشتر به مسائل اصلی می تواند بپردازد.

3⃣ قوه قضاییه می بایست اهتمام کند تا زندان اوین بر اساس توافقی که با شهرداری تهران انجام داده، تغییر کاربری یافته و به فضای سبز و فضای فرهنگی تبدیل شود و این نقطه ی استراتژیک تهران را از حالت زندان خارج کند.

4⃣ اعتماد و اعتبار قوه قضاییه اهمیت بالایی دارد. در دنیا وقتی قوه قضاییه حرف آخر را می زند، افکار عمومی نسبت به آن پذیرش دارد. قوه قضاییه باید تلاش کند که به درجه بالایی از اعتبار و اعتماد برسد که تا رسیدن به این، فاصله زیادی باقی مانده است.

5⃣ باید در معنا و مفهوم رییس قوه قضاییه بازنگری بکنیم و الزاما این نباشد که رییس قوه قضاییه حتما روحانی و مجتهد باشد. زیرا بسیاری از اختیاراتی که از شان قضایی و اجتهاد برای رییس قوه قضاییه در سال های صدر انقلاب دیده شده بود، به تدریج از آن کاسته شده است. بنابراین می توانیم یکی از بهترین و کارآمدترین مدیران را در این حوزه بگذاریم اما منصب قضا را به حقوقدانان از جمله روحانیونی که درس حقوق و قضا خوانده اند، بسپاریم و از این جهت تغییرات جدی در این مساله شکل بگیرد. اداره کردن یک قوه، کار بسیار مهمی است که نیاز به تجربه و تخصص سازمانی دارد. بنابراین، حوزه اجتهاد و قضا را باید در بحث قضاوت ها و دادگاه ها و دادگستری دنبال کنیم اما برای اداره این قوه عظیم با انتظارات بسیار، باید روش دیگری در پیش گرفت.

🔺📖🔺 شما را ارجاع می دهم به یکی از کتاب‌هایم که اکنون چاپ سوم آن در بازار موجود است یعنی آینده پژوهی انقلاب اسلامی؛ بیم‌ها و امیدها که در حوزه اصلاح ساختار در ذیل مساله حکمرانی خوب و اصلاحات ساختاری در قانون اساسی، مطالبی را در این حوزه نوشته‌ام و برای مطالعه بیشتر می‌توان به آن مراجعه کرد.

انتهای پیام