نگاهی به علل فاجعه انسانی در روهینگیا

اهالی روهینگیا میانمار از گذشته تاکنون با مشکل نداشتن تابعیت معین و مشخص روبه‌رو هستند و از این جهت نه شهروند میانمار محسوب می‌شوند و نه اتباع بنگلادش.

«پیرمحمد ملازهی» تحلیلگر ارشد مسائل شبه قاره در تشریح آخرین وضعیت مسلمانان روهینگیای میانمار در گفت‌وگو با ایلنا اظهار کرد: روهینگیاهای مقیم میانمار یکی از طیف‌های قدیمی مسلمانان هستند اما ملیت آنها نامشخص است. زمانی که بریتانیا وارد این منطقه شد و گستره استعماری خود را به سمت هند و بنگلادش سوق داد، شاهد بودیم که این منطقه یعنی جایی که روهینگیاها در آنجا حضور داشتند به خاک هند الحاق شد اما از آن موقع تاکنون دولت میانمار حاضر نشده این طیف از مسلمانان را به عنوان ملیتی از میانمار قبول کرده و به رسمیت بشناسد. درگیری‌هایی که میان بودایی‌ها و روهینگیاها اتفاق افتاد موجب شد تا برخی از آنها به سمت بنگلادش سوق داده شوند و حتی سازمان‌ ملل در برهه‌ای اقدام به تاسیس کمپ‌های موقت برای آنها کرد.

وی ادامه داد: موضوع اصلی این است که حدود ۸۰ هزار روهینگیا در میانمار حضور دارند و مابقی مسلمانان که چیزی حدود پنج تا هفت هزار نفر می‌شوند را طیف‌های دیگری از جمله مسلمانان ترک، عرب و ایرانی‌تبار تشکیل می‌دهند حتی برخی از آنها همچنان به زبان فارسی صحبت می‌کند؛ اما مساله اینجاست که دولت میانمار جمعیت روهینگیا را به رسمیت نمی‌شناسد اما مابقی را از خودشان می‌داند.

این کارشناس مسائل بین‌الملل در پاسخ به این پرسش که آیا روی کار آمدن «آنگ سان سوچی» توانست از میزان خشونت علیه روهینگیاهای میانمار بکاهد یا خیر، گفت: حزب اتحادیه ملی برای دموکراسی که سوچی رهبری فعلی آن را به عهده دارد، به عنوان جریان غالب و حزب حاکم در میانمار شناخته می‌شود اما نخست‌وزیر این کشور از این حزب نیست. مساله اینجاست که در بررسی علت سکوت سوچی موضوع‌های مختلفی وجود دارد. به گونه‌ای که وضعیت روهینگیاهای میانمار به یک پرونده قومی مذهبی و امنیتی تبدیل شده است و از این منظر سوچی نمی‌خواهد با اعمال فشار بر بودائیان وجهه و جایگاه خود را از دست بدهد. درست است که جایزه صلح نوبل به وی تعلق گرفته است اما سکوت در برابر چنین جنایتی مغایر با قوانین بین‌المللی و حقوق بشر است.

در سال ۱۹۸۲ قانون ملیت در میانمار به تصویب رسید و ۱۴۴ مورد از اقوام مورد شناسایی قرار گرفتند که نهایتاً ملیت میانماری به آنها اعطا شد؛ اما در این بین ۹ ملیت مورد تایید میانمار قرار نگرفتند و به رسمیت شناخته نشدند که روهینگیاها یکی از آنها هستند. واقعیت این است که این جمعیت از حدود ۱۰۰ سال قبل و شاید هم بیشتر در این منطقه حضور داشتند و حتی زمانی که بریتانیا وارد این منطقه شده بود آنها در این جغرافیا ساکن بودند ولی در حالت فعلی شاهد هستیم که بنگلادش و میانمار به هیچ وجه جمعیت روهینگیا را به رسمیت نمی‌شناسند.

وی در پایان خاطرنشان کرد: بحران این طیف از مسلمانان میانمار تا جایی ادامه پیدا کرده بود که بسیاری از آنها به کشورهای شرق و جنوب شرق آسیا مهاجرت کرده بودند و حتی عده‌ زیادی از آنها همچنان در قایق و روی آب زندگی می‌کنند. از این منظر سازمان‌ملل می‌تواند برای سامان بخشیدن به این وضعیت وارد این پرونده شود؛ چراکه کمک‌هایی از گذشته تاکنون توسط این نهاد بین‌المللی به مسلمانان میانمار صورت می‌گرفته اما در حالت فعلی این کمک‌ها قطع شده است. لذا مفیدترین اقدام این است که سازمان ملل برای اخذ تابعیت برای این طیف از مسلمانان میانمار وارد میدان شود تا بتواند به این بحران سر و سامان بدهد.

انتهای پیام