یک بام و دو هوای بخش خصوصی در تسهیل تجارت

پیمان رازقی، فعال اقتصادی در روزنامه‌ی شرق نوشت: یکی از هدف‌های مهم در روابط خارجی هر کشوری، انجام مبادلات تجاری بین‌المللی است که باعث گردش مالی هنگفتی نیز خواهد شد. از سوی دیگر واردات و صادرات دو حلقه جدایی‌ناپذیر در تجارت خارجی هستند که تأثیرات مستقیمی روی اقتصاد هر کشور خواهند داشت؛ بر همین اساس دولت‌ها برای بهبود تجارت و روابط اقتصادی خود با دیگر کشورها، همواره در صدد تسهیل هرچه بیشتر روند تجارت و برداشتن حداکثر موانع موجود برای بازرگانان فعال و حتی افراد تازه‌کار و مشتاق به شروع فعالیت در این زمینه هستند. در این میان، جمهوری اسلامی ایران نیز مانند دیگر کشورهایی که نقش مؤثری در تجارت جهانی دارند، در سال‌های اخیر و به‌ویژه با اجرائی‌شدن برجام و بهبود روابط بین‌المللی، تسهیل روند تجارت را در دستور کار قرار داده است؛ اما متأسفانه قوانین داخلی خاص موجود در حوزه تجارت خارجی برای بازرگانان ایرانی باعث صرف انرژی و هزینه زیادی برای آنها شده است که یکی از این موارد الزام به داشتن کارت بازرگانی برای شروع فعالیت‌های تجارت خارجی است. شايان ذکر است که الزام به داشتن کارت بازرگانی برای انجام فعالیت‌های تجاری بین‌المللی، فقط در کشور ایران وجود دارد و بازرگانان ایرانی برای اخذ این کارت باید ضمن طی‌کردن مراحل بسیار پیچیده، نسبت به ارائه انبوهی از مدارک که همگی در ادارات و سامانه‌های مختلف کشور نیز ثبت شده اقدام کنند. این پروسه در ظاهر ساده، حداکثر دو هفته به طول خواهد انجامید ولی از آنجایی که یک بازرگان جهت ابتدای شروع مراحل باید مدارک بسیاری را دقیقا مطابق با خواسته‌های اتاق بازرگانی تهیه کند، دریافت اولین کارت بازرگانی هفته‌ها زمان خواهد برد. جالب‌تر اینکه همه امور و مراحل دریافت این کارت باید از طریق سامانه‌ای مربوط به همین کار صورت پذیرد و این در حالی‌ است که هر شخص متقاضی برای انجام این کار باید ضمن ضمیمه‌کردن تمامی اسناد، نسبت به ارائه آنها به اتاق بازرگانی استان خود نیز اقدام کند ازاین‌رو به نظر می‌رسد سامانه مذکور صرفا برای کوتاه‌کردن فعالیت اتاق بازرگانی جهت ثبت اطلاعات کارایی داشته نه برای کاهش بوروکراسی اداری و کاهش مشکلات متقاضیان اخذ این کارت. البته فلسفه وجود کارت بازرگانی در کشور ما و به طول‌انجامیدن مراحل دریافت آن، فقط یک طرف مشکلات موجود است. مشکل اصلی زمانی نمایان می‌شود که اتاق‌های بازرگانی استان‌ها به دلیل عدم اطلاع از آخرین قوانین صدور کارت بازرگانی، به صورت جزیره‌ای عمل کرده و هر یک براساس قوانین خاصی با متقاضیان تعامل دارند. یکی از این قوانین که برای بازرگانان جوان و مشتاق به امر تجارت بین‌المللی مشکل‌ساز شده، قانون داشتن کارت پایان خدمت سربازی یا معافیت دائم است که البته در تازه‌ترین آیین‌نامه‌های اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران، معافیت تحصیلی با تأیید سازمان نظام وظیفه و تعهد متقاضی نیز به این موارد اضافه شده اما برخی از اتاق‌های بازرگانی استان‌ها به دلیل عدم آگاهی کامل از قوانین اتاق ایران صرف داشتن پایان خدمت یا معافیت کامل را الزامی کرده و در صورت نبود یکی از این دو، موضوع را کسری مدارک متقاضی تلقی می‌کنند. به عبارت دیگر قوانین موجود صدور کارت بازرگانی با قراردادن شرط معافیت تحصیلی و تأیید سازمان نظام وظیفه و دادن تعهد از سوی دانشگاه، نسبت به تسهیل مراحل دریافت کارت بازرگانی اقدام کرده است؛ اما اتاق‌های بازرگانی برخی از استان‌ها به دلیل عدم داشتن اطلاع کافی از قوانین و آیین‌نامه‌های جدید، بسیاری از جوانان را از اخذ کارت بازرگانی محروم می‌کنند. چه‌بسا جوانان بسیاری که به‌واسطه همین اشتباه، بین اتاق‌های مختلف سرگردان شده و حتی در بسیاری از موارد با ناامیدی، آغاز فعالیت خود را تا زمان تعیین‌تکلیف وضعیت پایان‌خدمت متوقف کرده‌اند. در پایان سؤالات بسیاری دراین‌باره پیش می‌آید مبنی بر اینکه در چنین شرایطی که همه مسئولان و ارگان‌های کشور شعارهای حمایت از تولید، صادرات و… سر می‌دهند، چگونه می‌توان با چنین مشکلاتی که زمان، هزینه و انرژی بسیاری را از بازرگانان تلف می‌کند به چنین اهداف بزرگی در اقتصاد کشور دست یافت. همان‌طور که در ابتدا نیز اشاره کردیم، برآورده‌کردن اهداف اقتصادی هر کشوری از طریق کاهش موانع برای فعالان اقتصادی آن کشور و ارائه مشوق‌های کارشناسی‌شده در حوزه‌های تولید، صادرات و سرمایه‌گذاری میسر خواهد شد که نمونه‌های بسیار مشهودی از آنها نیز در دنیا وجود دارد و با کمی دیدگاه مثبت می‌توان آنها را به‌راحتی دید و از تجربه چندین‌ساله‌ای که در این راستا وجود دارد، در سرعت‌بخشیدن به حرکت در راه پیشرفت اقتصادی کشورمان گام برداریم. در پایان باید منتظر ماند تا دید مسئولان مربوطه که تلاش‌های آنها نیز در این مسیر قابل انکار نیست، چه برنامه‌هایی برای رفع موانع برای بازرگانان برون‌مرزی کشورمان دارند و چه اقداماتی را انجام خواهند داد.

انتهای پیام