«بازار ثانویه باید در بانک ایجاد شود»

مسعود دانشمند، دبیر کل خانه اقتصاد ایران در یادداشتی نوشت: اگر ایده بازار ثانویه به ‌درستی اجرا شود می‌تواند تأثیرمثبتی در اقتصاد کشور داشته باشد. اینکه صادرات بازار کنونی انجام شود اما ارز حاصل از آن را برای برگشت به کشور پیگیری نکنیم امری بسیار منفی و آسیب‌زنندهاست. بازار ثانویه می‌تواند کمک کند که صادرکننده ارز به‌جای اینکه ارز خود را در شهری مثل دوبی بفروش برساند و با درآمد حاصل از آنکالای قاچاق به کشور وارد کند،به‌صورت شفاف ارز خود را در کشور بفروشد و پول و سود خود را به دست آورد.

کالاهای قاچاق واردشده در کشور حاصل ارز صادرات است که به کالای قاچاق تبدیل می‌شودبه‌این‌علت کهارز حاصل از صادرات را از صادرکننده مطالبه نمی‌کنیم. این مطالبه باید با منطق و در نظر گرفتن سود و زیان باشد نه آنکه با تهدید و داغ و درفش از صادرکننده خواست که ارز را در کشور به فروش برساند. بلکه باید او را ترغیب به این عمل کرد که می‌تواندبه همان قیمتی که ارز خود را در خارج از کشور به فروش می‌رساند در بازار داخلی به فروش بگذارد و برای این امر باید بستری مناسب ایجاد کرد که این بسترمی‌تواندبانک‌ها یا صرافی بانک‌ها باشند که تحت نظر بانک هستند، مرجعی که مردم بتوانند به آن اطمینان کنند.

در دوره اصلاحات بازار ثانویه شکل‌گرفته بود و عملکرد مثبتی داشت، در دوره احمدی‌نژاد به اتاق مبادله تبدیل شد که صادرکننده و واردکننده را باهمروبه‌رومی‌کرد.بازار ثانویه، اتاق مبادله‌ای یا صادرات در مقابل واردات یک عملکرد مشابه دارند و نام‌ها متفاوت است که صادرکننده مجاز است 20 درصد ارز حاصل از صادراتش را در فضای بازار ثانویه به واردکننده بفروشد. اتفاق خارق‌العاده‌ای قرار نیست در این بازار رخ دهد به همین دلیل باید دقت داشت که به‌درستی عملیاتیو اجرایی شود. تشکیل بازار ثانویه در دولت‌های گذشته در مقاطعی توانست موفق عمل کند اما در نیمه کار رها شد. چند مورد برای درست عمل کردن بازار ثانویه ضروری است. ابتدا اینکه دولت نباید دخالتی در روند آن داشته باشد و قیمت ارز را تعیین کند. دخالت دولت باعث به وجود آمدن عدم شفافیت در این بازار خواهد شد. زمانی که دولت دخالت خود را کاهش دهد و تنها تفاهم‌نامه بین واردکننده و صادرکننده را برای امور گمرک در اختیار داشته باشد تا امور گمرک انجام شود امور به‌درستی پیش خواهد رفت اما اگر دولت دخالت داشته باشد مبادله در بازار پنهان دیگری انجام خواهد گرفت و این عدم شفافیت مشکل‌زا خواهد شد. دوم اینکه امنیت در این بازار باید تأمین شود. چه تضمینی وجود دارد که مبادلات به‌درستی انجام شود. مورد سوم این است که برای معاملات خارجی نیز باید تضمین وجود داشته باشد و نمی‌توان با پول‌های سامسونتی مبادله را انجام داد. در مبادلات جهانی سلامت و مبدأ پول اهمیت بالایی دارد. در اینجا می‌توان به نقش تعیین‌کنندهبانک‌ها توجه کرد.

راه‌حل درست این است که بازار ثانویه را در بانک ایجاد کنیم. ارز افراد و صادرکننده‌هادر اختیار بانک قرار گیرد و بانک ارز را به مشتریان دیگر بفروشد. تیم عملیاتی بازار ثانویه در بانک باید کار کند و در شرایط فعلی به‌هیچ‌وجه اتاق بازرگانی نمی‌تواند نقش تیم اجرایی را داشته باشدزیرا دانش این قضیه در اتاق بازرگانی وجود ندارد و توانایی‌های اتاقبه‌شدت پایین است.ایده بازار ثانویه شکلی زیبا دارد به همین دلیل باید تمامی موارد عملیاتی را در نظر گرفت و دید که در عمل چه گام‌هایی باید برداشته شود تا اجرایی شود و نباید در شکلی زیبا باقی بماند.

انتهای پیام