چرا اصولگرایان ترامپ را ترجیح می‌دهند؟!

ابوالفضل تقوایی در یادداشتی ارسالی به انصاف نیوز با عنوان «چرا اصولگرایان ترامپ را ترجیح می‌دهند؟!» درباره‌ی تمایل جریان اصولگرا به پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ۲۰۲۰ نوشت:

نشانه‌های روشنی هست که ما را مجاب کند، اراده‌ای برای مذاکره با امریکا – دست‌کم تا پایان انتخابات ریاست جمهوری 2020 – وجود ندارد. هرچند، دیگرانی بر این باورند، مذاکره احتمالی در زمان دولت کنونی، اتفاق نخواهد افتاد و اصولگرایان ترجیح می‌دهند یکدست سازی قدرت، با انتخابات خرداد 1400، به فرجام رسد و دولت انقلابی، خود طرف مذاکره کننده امریکا باشد.

اصولگرایان مدعی‌اند تفاوتی میان راهبرد دوحزب سیاسی امریکا، درمواجهه با ایران نیست و پیروز انتخابات سوم نوامبر، بایدن باشد یا ترامپ، سیاست‌های امریکا در قبال ایران، به ویژه درعرصه‌ی سیاست خارجی، تغییر چندانی نخواهد کرد. راهی که ترامپ با ابزار تحریم هموار کرده است، بایدن نیز خواهد پیمود.

تمایز بین بایدن که در صورت پیروزی، به برجام بازخواهد گشت و راه دیپلماسی را برخواهد گزید با ترامپ، که بانی سیاست فشار حداکثری و موافق دیپلماسی اجبار است، روشن است. اما ادعای اصول گرایان در یکی دانستن دوکاندیدا، کمتر نسبتی با حقیقت دارد و تمایل آنان، ابقای دوباره ترامپ در کاخ سفید است. اما چرا اصولگرایان ترامپ را بر بایدن دموکرات، ترجیح می‌دهند؟!

چرایی عدم مذاکره ایران با امریکا در چهاردهه‌ی گذشته و امتناع در برقراری روابط دیپلماتیک میان دو کشور، نسبتی تعیین کننده با این پرسش دارد. اما، درک اثرگذاری انتخابات امریکا برحوزه سیاست داخلی ایران و نقش‌یابی نیروهای سیاسی متمایل به غرب، می‌تواند به ما کمک کند رابطه‌ی این ترجیح را دریابیم.

انتخابات دوره یازدهم مجلس شورای اسلامی، تنها، راهیابی هدایت شده نمایندگان یک طیف سیاسی نبود، گام بلندی برای تحدید جمهوریت و تلاشی سامان یافته برای یکپار چگی ساخت قدرت بود. تلاشی که نمود و بروزآن، در طرح قانون اصلاح انتخابات ریاست جمهوری و احیای نظام پارلمانی، خود رانشان داد.

اصولگرایان، پس ازفراهم کردن مجلس انقلابی، در پی تشکیل دولت انقلابی‌اند. با پیش بینی مشارکت پایین مردم در انتخابات ریاست جمهوری سال آینده، و سیاست حذف نهادهای نظارتی، که بازتکرار سیاست‌های نظارتی انتخابات دوم اسفند ماه خواهد بود، شانس پیروزی کاندیدای اصولگرا، دوچندان خواهد شد.

مشارکت حداقلی، شرط لازم برای پیروزی کاندیدای اصولگرایان خواهد بود و می‌تواند، یخبندان کنونی را بابت انتخاباتی یکطرفه تضمین کند. اما شرط کافی، تداوم وتشدید تنش میان ایران و امریکا و اساسا متغیر دشمن خارجی است.

پیامد تنش و تنش‌زایی، فقط رویگردانی از گفت وگو، تفاهم و ادامه بی اعتمادی گذشته نیست، تضعیف موقعیت و جایگاه موافقان مذاکره و میدان‌داری حامیان سیاست‌های برتری‌جویانه است.

اصولگرایان می‌خواهند کارنامه دولت دوازدهم را کارنامه اصلاح طلبان ونتیجه عملکرد آنان، قلمداد کنند. از نگاه انان وضعیت کنونی، حاصل نگاه و اعتماد به غرب است و دولت حسن روحانی، نماینده و ادامه دهنده مشی اصلاح جویانه‌ای است که اصلاح‌طلبان مدافع آنند و آن را نسخه‌ی درمان کشور می‌دانند.

قدرت‌یابی دوباره ترامپ، سطح منازعه میان ایران و امریکا را خواهد افزود و از نقش‌آفرینی نیروهای حامی گفت‌وگو و مذاکره در مراکز تصمیم گیری، خواهد کاست. نقش تعیین‌کنندگی نیروهای جنگ‌طلب و ماجراجو را ارتقا خواهد داد و به تقویت هرچه بیش‌تر نیروهای تندرو قائل به بسته شدن فضای سیاسی، خواهد انجامید.

درعین حال، پیروزی ترامپ، اسطوره شیطان بزرگ را، همچنان به مثابه دشمن خارجی و عامل تمامی نابسامانی‌های اقتصادی، مصاِئب فرهنگی و اجتماعی زنده نگه خواهد داشت. و چراغ نگاه به داخل وامید به شرق رابه دستان اصولگرایان خواهد سپرد.

منطق اصولگرایان نسبت به امریکا، نفرت است. ترامپ تجسد عینی دولت امریکا و نمایانگر ماهیت سیاستمدار امریکایی است و هیچ کس چون ترامپ نمی‌تواند باعث نفرت پراکنی در جامعه‌ای باشد که فشار فزاینده و بی ثباتی اقتصادی، آن را درخطرفروپاشی اقتصادی قرار داده است.

برجام معاهده اعتماد بخشی میان ایران وامریکا با شرکای اروپایی بر سر برنامه هسته‌ای ایران بود. خروج ترامپ ازبرجام، همان خواسته‌ی اصولگرایان بود. این همداستانی، برسر خروج از «توافقی وحشتناک» بود.

با پیروزی ترامپ درانتخابات، روند هزیمت سرمایه اجتماعی اصلاح‌طلبان، که با انتخابات آخرین دوره نمایندگی مجلس شورای اسلامی اغاز شده بود، شدت خواهد گرفت. رویگردانی از حضور در پای صندوق‌های رأی یا مشارکت حداقلی، مطلوب اصولگرایانی است که از شعار مشارکت حداکثری، دست شسته‌اند.

به این ترتیب شاید بتوان گفت پیروزی ترامپ، آخرین رمق‌های اصلاح طلبی را از کالبد اصلاح‌گرایان خواهد ستاند. و هم چنان که برجام تنفس و هوایی تازه در عرصه سیاست و اقتصاد بود، مرگ برجام و تحریم‌های کشنده، نفس‌های سیاست ورزی را به شماره خواهد انداخت. واین خدمت بزرگی است به اصولگرایان، که تنها از عهده‌ی ترامپ بر می اید.

ترامپ، فرصت بزرگ اصولگرایان در تثبیت وضع موجود است. وضعیتی که از یک سو پیگیری مطالبات سیاسی را در چارچوب گفتمان اصلاح طلبی، با مشارکت در قدرت، نفی می‌کند و از سوی دیگر، دایره نفوذ نیروهای افراطی در مراکز اصلی قدرت را، گسترش می‌دهد.

موقعیتی ویژه که پس از خروج امریکا از برجام نصیب اصولگرایان شد به تعمیق بی اعتمادی میان ایران و امریکا انجامید و نومیدی از نقش‌آفرینی نیروهای تحول‌خواه، در‌آینده سیاسی ایران را به دنبال داشت.

تنها یک ماه دیگر، به انتخابات ریاست جمهوری امریکا مانده است. جهان، درانتظار پیروزی جوبایدن دموکرات، روزشماری می‌کند. اما درایران، شاید دلواپسان، نگران حال پیرمردی هستند که، اگراز تله‌ی کرونا بگریزد، می‌تواند دست آنان را، درانتخابات آینده ایران بگیرد.

انتهای پیام