سفیر پیشین آمریکا در عراق: توپ در زمین مقتدی است

زلمای خلیل زاد سفیر پیشین آمریکا در عراق و سازمان ملل متحد، راه حل خروج عراق از بحران کنونی را واگذاری حکومت به مقتدی صدر، البته با رضایت ایران، آمریکا و آیت الله سیستانی دانسته است.

به گزارش خبرآنلاین زلمای خلیل زاد، سفیر پیشین آمریکا در عراق در یادداشتی دوم می ۲۰۱۶، در وبسایت پولتیکو از لزوم همگرایی و مذاکره میان ایران و آمریکا برای خروج عراق از بحران کنونی گفته است. ترجمه این مقاله را در ادامه می خوانید:

وقت آن رسیده تا نقش ایران در عراق به طور جدی بررسی شود. هرج و مرح در بغداد، اشغال موقت مجلس توسط پیروان روحانی شیعه مقتدی صدر و جنگ علیه نیروهای داعش اقتصاد عراق را به شدت تضعیف کرده و به نظر می رسد روند فروپاشی این کشور در حال تسریع شدن است. بدون همکاری میان ایالات متحده، ایران و روحانی برجسته شیعه آیت الله سیستانی، این بحران ها می تواند کل سیستم سیاسی عراق متلاشی و درهای این کشور را به اشغال این کشور توسط نیروهای داعش و دیگر سازمان های تروریستی باز کند.

برای جلوگیری از این اتفاقات واشنگتن به کمک تهران نیاز دارد و ایران باید برای ایجاد ثبات در عراق مانند واشنگتن با انگیزه باشد. ایران در حال از دست دادن محبوبیت خود در عراق است. احزاب سیاسی اسلامی شیعه تحت سلطه ایران اعتماد به نفس فعالیتشان را از دست داده اند. این گروه ها از ابتدای امر حمایت سنی ها را نداشته اند و حالا جایگاهشان در میان کردها و دیگر شیعیان نیز تضعیف شده است. در 9 ماه گذشته بسیاری از جوانان عراقی علیه سو مدیریت اقتصادی، عدم توانایی دولت در برقراری امنیت تظاهرات کرده اند. آنها خواهان اصلاحات و پاسخ به این پرسش هستند که میلیاردها دلار از درآمدهای نفتی کشور صرف چه می شود.

ترس از به دست گرفتن قدرت توسط گروه های سکولار در عراق، رقابت شدیدی را میان احزاب شیعه شکل داده است. آیت الله سیستانی که به عنوان قابل احترام ترین مرجع شیعه در عراق شناخته می شود پیش از این از انتصاب حیدر العبادی به عنوان نخست وزیر حمایت کرده بود و این اقدام او علنا با اعتراض جوانان عراقی مواجه شد، سیستانی بارها از دولت خواست تا با فساد مبارزه کند. در عین حال خروج اخیر سیستانی از دایره حامیان العبادی این فرصت را به مقتدی صدر داد تا با حمله به رقبای شیعه از جمله مجلس اعلای اسلامی عراق که تحت حمایت عمار الحکیم، نوری المالکی و شبه نظامیان بدر است، کنترل جنبش اصلاحات را به دست بگیرد.

العبادی اما قمار را زمانی باخت که یک کابینه تکنوکرات را بدون داشتن حمایت دیگر احزاب سیاسی منصوب کرد. حتی با وجود موافقت اکثریت مجلس با این انتخاب، بسیاری از رهبران حزب به استثنای مقتدی صدر، این اقدام العبادی را محکوم کردند. در حالیکه سنی ها و کردها با روی کار آمدن دولت تکنوکرات خود را در آستانه حذف شدن از چرخه تصمیم گیری می دیدند، حکیم و مالکی فرصت را برای خلاص شدن از العبادی مناسب دیدند. اما واشنگتن و تهران خواستار ماندن العبادی و مصالحه سیاسی میان احزاب شدند، به این صورت که العبادی به عنوان نخست وزیر به کار خود ادامه دهد اما کابینه اش را از میان احزاب مختلف انتخاب کند. صدر این سازش را رد کرد و حامیانش با یورش به پارلمان عراق بر خواسته خود مبنی بر تشکیل یک دولت تکنوکرات اصرار ورزیدند.

اگر این بحران حل نشود، صدر می تواند یک دولت موقت تشکیل بدهد که قطعا عواقبی جبران ناشدنی در پی خواهد داشت. در این صورت نیروهای امنیتی برای مهار جنگ داخلی در پایتخت از کنترل نیروهای داعش باز خواهند ماند و نیروهای کرد منطقه کردستان عراق فرصت را مناسب دیده اند، آشکارا اعلام استقلال خواهند کرد.

خشونت، یکی دیگر از تبعات این ناآرامی هاست. ایجاد یک دولت موقت نظامی عواقب نامشخصی دارد و تا حد زیادی به واکنش شبه نظامیان و آیت الله سیستانی بستگی دارد. اگر شبه نظامیان با تشکیل دولت موقت نظامی مخالفت کنند، دولت موقت دو جبهه پیش رو دارد: جنگ با داعش و دیگری با شبه نظامیان. در عین حال ارتش عراق هم ارتش یکپارچه ای نیست، بسیاری از افسران کماکان گوش به فرمان نخست وزیر سابق نوری المالکی هستند و از سویی دیگر بسیاری از سربازان قابلیت همدردی با صدر و همراهی با وی را دارند.

بهترین نتیجه برای این اتفاق، سازش است. تشکیل یک دولت ائتلافی اصلاح طلب به رهبری مقتدی صدر می تواند این قائله را ختم کند. دولت ائتلافی جدید می تواند با ارائه جدول زمانی مناسب برای اعمال اصلاحات و حتی انتخابات مجلس آرامش را به کشور بازگرداند. قطعا این دولت با حمایت آیت الله سیستانی، ایران و ایالات متحده قوی تر و موفق تر عمل خواهد کرد. با وجود گمانه های زیادی که مبنی بر اشتیاق تهران برای ناآرامی در عراق وحود دارد، به نظر می رسد بر روی کار آمدن صدر حلقه را برای ایران و متحدانش تنگ تر خواهد کرد، چرا که این اتفاق جنگ داخلی شیعه را بیش از پیش افزایش خواهد داد.

دو عامل برای وقوع چنین توافقی ضروری است:

اول، تایید آیت الله سیستانی و دوم گفتگو و همکاری بین ایالات متحده و ایران. واشینگتن و تهران باید نسبت به حل فوری بحران سیاسی در بغداد اهتمام ورزند و زمینه را برای مصالحه سریع بین احزاب سیاسی و نخست وزیر فراهم کنند. همکاری ایالات متحده و ایران باید با مشورت ترکیه و عربستان سعودی هم همراه بشه چراکه در غیر این صورت ممکن است وسوسه به تشدید بحران در عراق در تلاش برای تضعیف قدرت شیعه در منطقه را تقویت کند.

حال باید منتظر ماند و دید آیا آیت الله سیستانی، ایالات متحده و تهران با تعامل با رهبران عراق می توانند آرامش نسبی به این کشور برگردانند یا خیر.

انتهای پیام