کلاس درس «ماکیاولیسم» کیهان برای مدعیان بصیرت

28 خرداد 1402

1 زمان تقریبی مطالعه 5 دقیقه

روزنامه اینترنتی فراز نوشت:

اینها فقط تیترهای صفحات اول و دوم روزنامه کیهان در ۴ شماره پس از اشغال سفارت این کشور در تهران است. سوال از کیهان و دیگر حامیان این نگرش سیاسی سوال سختی نیست؛ نسبت مواضع آن روز شما در نکوهش ارتباط با عربستان و شادی از اشغال سفارت این کشور در تهران چه نسبتی با جشن شما برای برقراری رابطه مجدد دو کشور دارد؟ اگر رابطه با عربستان خوب است طور ۷ سال پیش از قطع رابطه و اشغال سفارت این کشور حمایت می‌کردید؟

یک روز پس از سفر وزیرخارجه عربستان به ایران و از سر گیری مناسبات دو کشور بعد از ۷ سال، تیتر سرمقاله روزنامه کیهان این بود: کلاس درس «سیاست خارجی» برای مدعیان اصلاحات.

در سرمقاله یاد شده روزنامه کیهان چند گزاره قطعی مورد اشاره قرار گرفته. از جمله اینکه «سیاست خارجی منطقه‌ای و ارتقای روابط با همسایگان، مهم‌ترین و کلیدی‌ترین بخش سیاست خارجی هر کشور را تشکیل می‌دهد؛ چرا که به شکل مستقیمی دربردارنده منافع و به‌خصوص امنیت آن کشور است.»

کیهان با پیش کشیدن بحث‌های دیگر جز از سرگیری روابط با عربستان همچون سفرهای رئیس جمهور به منطقه نظیر سفر به سوریه و قطر و تلاش برای برقراری رابطه با مصر نوشته است: «این‌ها همه یک کلاس درس بزرگ برای مدعیان اصلاحات و اعتدال است. همان جماعتی که با ادعای تسلط بر زبان دنیا، تحریم‌ها را 2 برابر کرد و در صنعت هسته‌ای بتن ریخت و با شرطی‌سازی اقتصاد، خسارت‌های هنگفتی به کشور و مردم تحمیل کرد. در دولت قبل، سیاست خارجی به دیپلماسی برجامی تقلیل پیدا کرد، تا جایی که عملا سیاست خارجی در روابط با سه چهار کشور معدود غربی خلاصه شد، آن هم نه از موضع برابر بلکه از موضع انفعال و حقارت. به‌ همین‌ دلیل دیگر جنبه‌های سیاست خارجی و به‌ویژه سیاست خارجی منطقه‌ای و همسایگان به شدت مغفول ماند.»

اما حالا که حامیان دولت و در راس آنها روزنامه کیهان، برقراری مجدد روابط با عربستان سعودی را «کلاس درس سیاست خارجی برای مدعیان اصلاحات» ارزیابی می‌کنند، بد نیست نگاهی به نظرات قبلی این طیف و از جمله همین روزنامه کیهان به بحث رابطه با عربستان بیاندازیم.

تاخت و تاز اصولگرایان و حامی دولت فعلی به بحث رابطه با عربستان یک روند بیش از ده ساله بود که ۷ سال آن در شرایط قطع رابطه با عربستان، شدت به مراتب بیشتری داشت. سابقه این جریان پر است از انواع تهدیدات و اتهامات به بحث رابطه با عربستان اما برای بررسی بهتر تنها نگاهی به تیترهای روزنامه کیهان در روزهای ۱۲ تا ۱۶ دیماه سال ۱۳۹۴ می‌اندازیم. یعنی همان روزهایی که جماعتی از حامیان دولت فعلی با اشغال سفارت عربستان زمینه قطع ۷ ساله روابط دو کشور را فراهم کردند.

۱۲ دیماه: سعودی‌ها و صهیونیست‌ها یکی هستند

روزنامه کیهان در روز ۱۲ دیماه ۱۳۹۴ در مطلب «گفت و شنود» خود دولت سعودی را «وارثان ابولهب» خواند و در سرمقاله خود با عنوان «آخر خط و سیم آخر!» به قلم حسین شریعتمداری نوشت: «بدون کمترین تردیدی، آل‌سعود اگر جنایتکارتر از صهیونیست‌ها نباشند با آنان هیچ تفاوتی ندارند، بنابراین وظیفه همه مسلمانان است که با شاهزادگان، دولتمردان و مراکز نظامی آل‌سعود در عربستان برخوردی دقیقا مشابه انقلابیون فلسطینی با صهیونیست‌های اشغالگر داشته باشند و مخصوصا باید امیدوار بود شاهزادگان عیاش و آدمکش سعودی که هر از چندگاه برای عیاشی و خوشگذرانی به آمریکا و کشورهای اروپایی می‌روند، هدف انتقام خون به ناحق ریخته شهید بزرگوار، آیت‌الله نمر و زنان و کودکان مظلوم یمن، نیجریه، سوریه، عراق و دیگر جنایات و آدمکشی‌های آل‌سعود باشند.»

۱۴ دیماه: سعودی‌های نجس

این روزنامه روز ۱۴ دیماه هم در سرمقاله خود با عنوان «زوال استراتژی در امپراتوری لیبرال» به قلم محمد ایمانی عربستان سعودی را عامل دوقطبی «مقاومت-استکبار» در جهان اسلام و شیطانک عمله آمریکا خواند و نوشت: «رژیم‌های مرتجع به ویژه رژیم انباشته از حماقت سعودی در ارتکاب جنایت‌های نیابتی و مورد تأیید و امضا- و بعضاً مطالبه- آمریکا ظرفیتی از انفجار عمومی و تعمیق گرایش به اسلام انقلابی را در جهان اسلام هر چه متراکم‌تر می‌کنند.» این سرمقاله با توصیه به پیشدستی کردن برای ضربه زدن به سیاست های عربستان سعودی در کنایه علیه ایت الله هاشمی رفسنجانی نوشت: «برخی از سیاسیون بد عمل ما سرخوش از نامه‌های دارای امضای «اخوک عبداله» مشغول خام کردن مخاطبان خود بودند حال آن که همان ملعون و نظایر او صراحتاً به آمریکا پیغام می‌دادند که «سر مار را باید کوبید و سر آن در ایران است»! در همین روز در ستون «گفت و شنود» روزنامه کیهان، عربستان سعودی «نجس» توصیف شد.

۱۵ دیماه: رابطه ننگین با عربستان

روز ۱۵ دیماه ۱۳۹۴ روزنامه کیهان در صفحه نخست خود ضمن حمایت از حمله به سفارت عربستان، اقدام این کشور در قطع رابطه با ایران را «تنها اقدام مثبت فرزندان ابولهب» خواند و تیتر زد: «ننگ رابطه با آل‌سعود از دامان ایران اسلامی پاک شد.» این روزنامه در سرمقاله همان روز خود با عنوان «حکم نمر؛ بحران روحی پرده‌دار» به قلم سعدالله زارعی عربستان سعودی را به همدستی با اسرائیل متهم کرد و نوشت: « اقدام عربستان به قطع روابط با جمهوری اسلامی و پیوستن دو سه کشور عربی که به سختی می‌توان از آنان بعنوان کشور و دولت مستقل نام برد، یک اقدام مؤثر به حساب نمی‌آید چرا که از یک طرف روابط عربستان و این کشورها با ایران در حوزه‌های اقتصادی، سیاسی و امنیتی در اندازه‌ای نیست که قطع یا وصل آن تأثیری داشته باشد.» در این مطلب استدلال شده بود: «اقدام عربستان به قطع رابطه سیاسی که در موضوع شرکت ایرانیان در مراسم حج آینده ابهام به وجود آورده است، کار دولت ایران را در مواجهه با شهروندانی که برای انجام فریضه در پی سفر به مکه و مدینه می‌باشند آسان می‌کند و حال آنکه در بخش وسیعی از مردم ایران، پیش از این هم این سؤال پدید آمده بود که وقتی به دلیل ضعف فرهنگی و اخلاقی برگزارکنندگان سعودی، حرمت حج‌گزار زیر پا گذاشته می‌شود، آیا شرعاً حضور در چنین سفری جایز است یا خیر.» در همین روز در ستون «گفت و شنود» کیهان، عربستان سعودی به «شغال» توصیف شده بود.

۱۶ دیماه: احساس سرگردانی عربستان

تیتر اصلی روزنامه کیهان در روز بعد از این یعنی ۱۶ دیماه ۱۳۹۴ هم علیه عربستان سعودی بود. در این روز کیهان با تاکید بر اینکه «هیاهوی آل سعود نتیجه عکس داد»، در تیتر خود به نقل از نینورک تایمز نوشت: «افکار عمومی جهان با ایران است.» کیهان در همین روز در تیتر دیگری در صفحه اول خود نوشت: «محمدبن سلمان قبل از اعدام آیت‌الله نمر شخصا دست و پای وی را شکست!» مطلب دیگر کیهان در این روز درباره عربستان این بود که «عربستان به وضوح احساس شکنندگی و سرگردانی می‌کند.»