دردسرهای اولین فوتبال زنان
فرناز سیفی، روزنامه نگار و فعال حقوق زنان در یادداشتی تلگرامی دربارهی دردسرهای اولین فوتبال زنان نوشت:
روز جمعه (۷ ژوئن) هشتمین دورهی رقابتهای جام جهانی فوتبال زنان در فرانسه شروع شد. شاید کمتر کسی بداند که فوتبال زنان هم مثل فوتبال مردان، از انگلیس شروع شد؛ در دوران طولانی سلطنت ملکه ویکتوریا در انگلیس قرن نوزدهم. در فوریه ۱۸۹۵، در روزنامهی «Daily Sketch» تصویری از زنی منتشر شد که مخاطبان را مبهوت کرد. زن، نه تنها دامن بلند و تنپوشهای بالاتنه تنگ و ناراحت رایج زنان دوران ویکتوریا را به تن نداشت، بلکه نه کلاهی به سر داشت، نه کیفی در دست و نه کفش ظریفی به پا. ظاهر او «مردانه» بود و «نفرتانگیز». روزنامه در توضیح عکس نوشت که این تصویر «دوشیزه نتی جی. هانیبال» است، یکی از اولین «فوتبالیستهای زنانه» که اولین کلاب فوتبال زنان را راهاندازی کرده است.
روزنامه با نتی جی. هانیبال گفتوگوی کوتاهی هم انجام داده بود. او گفته بود «هیچ ایرادی ندارد که زنان هم فوتبال بازی کنند.» توضیح داده بود که نزدیک به ۱ سال قبل، باشگاه فوتبال زنان را راهاندازی کرده و میخواهد ثابت کند که زنان «اسباب تزئینی» نیستند، میتوانند بدوند، به توپ ضربه زنند و صرفا «موجوداتی شکننده و ظریف» نیستند. هانیبال گفته بود آرزوی روزی را دارد که ببیند زنان انگلیس در پارلمان کشور نشستند و حق رای دارند.
حرفهای نتی هانیبال برای زمانهی خود حسابی رادیکال بود. اما عجیب آنکه مخاطبان بیشتر از اینکه دربارهی حرفهای مهم او بحث کنند، مبهوت از لباسهای او شده بودند و پشت سر لباسهای تن او پچ پچ سر دادند. در اواخر دوران ویکتوریا، جنبش تغییر لباسهای بهغایت دستوپاگیر، تنگ، چندلایه، مزاحم و ناراحت زنان مسالهی جدی و بحث روز بود. درست مثل وضعیت امروز ما، خیل «دلواپسان» و محافظهکاران هم مخالف بودند و تغییر لباس زنان را عامل فساد و تباهی و سراشیبی سقوط مملکت میدیدند و با قدرت ایستاده بودند تا دامن زنان چهار سانت کوتاه نشود، بلوزها گشاد و راحت نشود و کرستهای شکنجهآور کنار گذاشته نشود. حالا ناگهان تصویر زنی در روزنامه منتشر شد که هیچیک از عناصر لباسهای رایج و مقبول و ناراحت را بر تن نداشت. تازه شلوار هم به پا کرده بود که آن زمان برای زن کاملا تابو و ممنوع بود. فوتبال زنان، دست در دست جنبش تغییر لباسهای دستوپاگیر زنان شروع شد و از ابتدا یکی از اهدافاش همین بود که این لباسهای مزاحم را کنار بزند.
نتی هانیبال بعد از تاسیس اولین باشگاه فوتبال زنان با جان کندن تک تک اعضای باشگاه را پیدا و ترغیب کرده بود که عضو تیم فوتبال او شوند. زنانی که اغلب آنها هم کلافه و مستاصل از لباسهای دستوپاگیر زنان که انگار هر تکهاش برای این طراحی شده بود که مانع حرکت زن شود، از خیال دویدن در لباسهای راحت و گشاد و شلوار به وجد میآمدند. برای اولین بازی آنها در روزنامه آگهی دادند، در آگهی نوشته شده بود که «لیدی فلورانس دیکسی» هم که یکی از زنان اشراف و معروف روزگار بود، برای تماشای مسابقه به استادیوم میآید. همین هم بهترین تبلیغ شد و نزدیک به ۱۰هزار زن و مرد برای تماشای مسابقه و احتمال از نزدیک دیدن این بانوی اشرافی بلیت خریدند.
اعضای باشگاه فوتبال، به دو تیم با اسامی شمال و جنوب تقسیم شدند و بازی شروع شد. مردان از تماشای زنانی که شلوار به پا داشتند به قهقهه افتادند، عدهای شروع به متلک و فحاشی کردند، بعضیها لیوانهای آبجوشان را به سمت زنان فوتبالیست پرتاب کردند و آنها را «جادوگر» و «فاحشه» خطاب کردند. بازی هنوز به نیمه هم نرسیده بود که به آشوب و کتککاری و خشونت مردان علیه زنان فوتبالیست کشیده شد و برهم خورد.
فردای آن روز هم روزنامهها همدست مردان شدند و زنان فوتبالیست را «جوک خندهدار»، «زنان مردنما» و … توصیف کردند. نتی هانیبال اما عقبنشینی نکرد. تیم خود را به توری سراسری در انگلیس برد. در شهرهای کوچک و بزرگ مسابقه راه میانداختند و تلاش میکردند که این کلیشه را بشکنند که فوتبال «ورزشی برای مردان» است و «زنان توان بدنی لازم برای فوتبال را ندارند.»
خانم گراهام، یکی از بهترین و قویترین بازیکنان تیم، ستارهی خیرهکنندهی بازیها بود. او بود که پیشنهاد داد یک قدم فراتر بروند و با تیمهای فوتبال مردان مسابقه بدهند. پیشنهادی که عاقبت تلخی را رقم زد. از همان اولین بازی با یکی از تیمهای مردان، خشونت آغاز شد. مردان فوتبالیست راحت و بدون هیچ پردهپوشی زنان فوتبالیست روبرو را کتک میزدند، لباس آنها را بر تنشان پاره میکردند و زمین فوتبال بیشتر شبیه رینگ کشتی کج شد! مردانی که پیش از این مسابقه دو تیم زنان را اسباب تفریح و خنده میدیدند، حالا ناگهان خونشان به جوش آمده بود و رقابت با زنان را اسباب سرافکندگی، شورش زنان علیه اتوریتهی مردان و توهین به خود میدیدند و از هیچ خشونتی ابا نداشتند.
در یکی از این بازیها در گلاسکو، بعد از پایان بازی، زنان فوتبالیست با درشکه به هتل محل اقامت خود برمیگشتند که ناگهان گروه عظیمی از مردان به آنها حملهور شد. مردان شیشههای پنجرهی درشکهها را شکستند، درشکهچیها را کتک زدند، اسبها را مجروح کردند، از سر و صورت و دست و پای زنان فوتبالیست خون جاری شد و حتی یک مامور پلیس را کشتند. بعد از این واقعهی تلخ بود که مقامات برگزاری مسابقات فوتبال تصمیم گرفتند دیگر هیچوقت اجازه ندهند که تیمهای مردان با تیمهای زنان فوتبال بازی کنند. قاعدهای که تا امروز هم پابرجاست. این روزها اگر مسابقات جام جهانی فوتبال زنان را دنبال کردید، نتی جی.هانیبال را به یاد آورید که رویایی داشت: زنان از شر این لباسهای دستوپاگیر و بلند و تنگ و مزاحم راحت شوند، شلوار به پا کنند و کفش ورزشی، تنها «اسباب تزئینی شکننده» نباشند و روزی در پارلمان بنشینند و حق رای داشته باشند.
انتهای پیام