روزانه 20 میلیارد یارانه‌ی دولت در قاچاق بنزین می‌سوزد
/گزارش آماری انصاف نیوز و گفت‌وگو با اعضای کمیسیون انرژی/
پریسا صالحی، انصاف نیوز: با توزیع کارت‌های سوخت، دوباره موضوع قاچاق سوخت مطرح شد، طبق گفته‌ی علی مویدی خرم‌آبادی رییس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز از اواخر سال گذشته قاچاق بنزین به روزانه هشت میلیون لیتر رسیده است.[فارس] طبق اطلاعاتی که وزارت نفت در اختیار انصاف نیوز قرار داده قیمت تولید داخلی هر لیتر بنزین 3500 تومان و قیمت فوب بنزین وارداتی یعنی قیمت کالا تا لحظه‌ی تحویل روی کشتی که پایین‌ترین قیمت یک کالا است و بدون احتساب حمل و نقل محاسبه شده 49993 ریال است.
به گزارش انصاف نیوز 2500 تومان یارانه‌ی دولت با احتساب قیمت تولید و 3499 تومان با احتساب قیمت فوب سوبسید دولت برای هر لیتر بنزین است؛ با یک حساب سرانگشتی و با توجه به قاچاق روزانه هشت میلیون لیتر بنزین، 20 میلیارد تومان یارانه‌ی روزانه‌ی دولت با احتساب قیمت تولید و حدود 28 میلیارد با احتساب قیمت فوب است.
با این حساب و با تمرکز بر قیمت تولید، در ماه 600 میلیارد تومان از بودجه‌ی عمومی در راه قاچاق هدر می‌رود. یعنی از ابتدای سال تاکنون نزدیک به 3000 میلیارد تومان ضرر دولت از قاچاق بنزین بوده است.
در این رابطه با «سلام امینی» و «کوروش کرم‌پور حقیقی»، اعضای کمیسیون انرژی مجلس گفت‌وگو کردیم. امینی معتقد است که قاچاق به منبع درآمد بخشی از مرزنشینان تبدیل شده است و با این طرح می‌توان جلوی قاچاق خرد را گرفت، کرم‌پور نیز می‌گوید کارت سوخت، قدم اول است و ممکن است اقدامات دیگری نیز در راه باشد.
در تجربه‌ی قبلی سهمیه‌بندی بنزین طی سال‌های 86 تا 93 مصرف روزانه‌ی بنزین از 73 میلیون لیتر در روز به 69 میلیون لیتر رسید، این کاهش مصرف و همچنین اطلاع مسوولان از میزان بنزین مصرفی هر شخص باعث شده بسیاری معتقد باشند طرح کارت سوخت می‌تواند به کم شدن قاچاق بنزین کمک کند.
وزارت نفت در پاسخ به سوالات خبرنگار انصاف نیوز نوشت:
« 1- درحال حاضر قیمت یارانه‌ای دولت برای بنزین موتور معمولی بر اساس قانون هدفمندی یارانه‌ها از قرار هر لیتر 10000 ریال و برای بنزین سوپر از قرار هر لیتر 12000 ریال است.
2- در خصوص قیمت واقعی بنزین موارد ذیل قابل ذکر است:
الف- قیمت واقعی همان قیمت تمام شده‌‌ی تولید است که در حال حاضر به طور دقیق این نرخ موجود نیست لیکن بر اساس محاسبه‌ی تقریبی که طی مذاکره‌ی تلفنی از مدیریت محترم برنامه‌ریزی تلفیقی پالایش و پخش اخذ گردید، هر لیتر 35000 ریال می‌باشد.
ب- نرخ FOB بنزین موتور معمولی در مردادماه سال جاری بر مبنای ارز نیمایی از قرار هر لیتر 49993 ریال و بنزین سوپر از قرار هر لیتر 51540 ریال بوده است. شایان ذکر است نرخ مذکور بدون احتساب هزینه‌های بالاسری (حدود سی درصد) است.
ج- محاسبه‌ی نرخ فروش مرزی بر مبنای نرخ FOB اطلاعیه‌ی ماهانه و نرخ قاچاق (نرخ غیررسمی) و نرخ کشور همجوار انجام میشود، با توجه به شرایط کشور همجوار نرخ فروش به گونه‌ای محاسبه میشود که منجر به کاهش میزان قاچاق و ایجاد انگیزه برای خرید از مجاری رسمی افزایش یابد.
3- هزینه‌ی حمل و نقل شامل هزینه‌ی مخزن، هزینه‌ی خط لوله، هزینه‌ی نفتکش و هزینه‌ی توزیع که برای انتقال فرآورده از پالایشگاه تا مصرف کننده می‌باشد که سی درصد هزینه‌ی سربار مندرج در بند ب شامل این قبیل هزینه‌ها است.»
امینی: قاچاق بنزین به منبع درآمد برخی مرزنشینان تبدیل شده
امینی به خبرگار انصاف نیوز گفت: «سامانه‌ی کارت بنزین قبلا تعبیه شده بود و ما از هفت، هشت سال پیش آن را داشتیم. نتیجه‌ی آن هم در آن شرایط بد نبود. اولین وجه ممتاز آن این است که مسوولان وزارت نفت در جریان قرار می‌گیرند که مصرف واقعی روزانه چقدر است و هر ماشینی چقدر بنزین یا گازوییل مصرف می‌کند.
ممکن است اگر با چالشی روبه‌رو شویم بخواهند بنزین را سهمیه‌بندی کنند ولی الان موضوع سهمیه‌بندی مطرح نیست، الان موضوعی که مطرح است کنترل میزان مصرف است.
بعضی‌ها هم هستند که بنزین را قاچاق می‌کردند، چند بار باک‌هایشان را از بنزین یا گازوییل پر می‌کردند و قاچاق می‌کردند. بعضی از آنهایی که در مناطق مرزی هستند از این‌سوی مرز سوخت را به آن طرف مرز می‌برند.»
او در مورد قاچاق بنزین در مناطق مرزی گفت: «قیمت بنزین در همه جای ایران از نزدیک‌ترین نقطه تا دورترین نقطه یکسان و لیتری 1000 تومان است، در همه‌ی کشورهای همسایه قیمت بنزین به مراتب گرا‌ن‌تر و حتی تا پنج هزار تومان هم می‌رسد و به هرحال برای یک قاچاقچی صرفه دارد که قاچاق کند. نسبت به قیمت تمام شده یارانه‌ی زیادی به بنزین تعلق می‌گیرد.
تحریم و فشار اقتصادی باعث شده که بعضی از مردم خیلی تحت فشار باشند حتی بعضی از آنها با یارانه زندگی می‌کنند، اگر برای مثال فردی روزی ده لیتر بنزین را بتواند بفروشد، ده هزار تومان پول به دست می‌آورند و به هرحال یک نوع منبع درآمد برای او میشود.
عده‌ای هم هستند که سامان یافته و با تریلی یا شناور اقتصادی قاچاق می‌کنند، این نوع قاچاق به کارت بنزین ربطی ندارد، چه کارت سوخت باشد و چه نباشد کار خودش را می‌کند حتی داخل دریا لوله رد کرده‌اند و چند هزار لیتر به حوزه‌ی خلیج فارس با شناورها منتقل می‌کردند.»
کرم پور: توزیع کارت سوخت، آغاز کار است
سوخت هم باید برنامه‌ی به خصوصی پیش گرفته شود، برای چنین کاری فرآیند بسیار پیچیده‌ای لازم است، ابتدا چگونگی صدور حواله‌های سوخت در سطح وسیع باید مورد بررسی قرار بگیرد و ضعف‌ها و نقاط قوت شناسایی شود. نباید به این موضوع دامن زده شود که کارت‌های سوخت صرفا برای جلوگیری از قاچاق است، ایجاد فرهنگ مصرف بهینه‌ی سوخت از یگر اهداف آن است، این کارت‌ها بنا به تشخیص کارشناس‌ها تنظیم شده است.»
کرم‌پور در مورد قاچاق بنزین گفت: «موضوع مدنظر مسوولان عالی رتبه‌ی نظام قاچاق‌های عمده است و توقع مردم هم در مورد کنترل این نوع از قاچاق است. کارت‌های سوخت در مورد این نوع از قاچاق تاثیری ندارد. به هرحال کارت‌های سوخت از نظر کارشناسان هم می‌تواند از نظر نوع مصرف سوخت نقش‌آفرینی کند و هم می‌تواند جلوی قاچاق سوخت را بگیرد البته تاثیر آن روی قاچاق در سطح حجم پایین است.
برای جلوگیری از قاچاق عمده‌ی
او در مورد نقش این کارت‌ها در فرهنگ مصرف انرژی گفت: «نسبت به اینکه مسوولان تصمیم‌گیرنده در موضوع توزیع سوخت و آنهایی که باید سوخت را تامین کنند می‌توانند به طور دقیق تشخیص دهند که سوخت در کجاها بیشترین مصرف یا کمترین مصرف را دارد و بر اساس آن می‌توانند برای جلوگیری از مصرف بی‌رویه و بی‌هدف برنامه‌ریزی کنند.»
کرم‌پور در پایان افزود: «امروز کارشناسان به این نتیجه رسیدند که صرف داشتن کارت سوخت نمی‌تواند از مصرف بی‌رویه‌ی سوخت جلوگیری کند، الان فرآیندی تعریف کردند که در آن وجود کارت سوخت، الزامی است. این شروع کار است و احتمال دارد مسوولان مربوطه برنامه‌های دیگری هم داشته باشند.»
انتهای پیام
