اسناد تازه از «دیدار بسیار سری شاه و سِر دیک وایت»

عبدالله شهبازی تاریخ پژوه در یادداشتی تلگرامی با عنوان «اسناد تازه آزاد شده بریتانیا: دیدار بسیار سری شاه و سِر دیک وایت (رئيس سرویس اطلاعاتی بریتانیا) در تهران با واسطه لرد ویکتور روچیلد و سِر شاپور ریپورتر» نوشت:

به گزارش میدل ایست آی، طبق اسناد بکلی سری دولت بریتانیا که در تیر ۱۳۹۸/ ژوئیه ۲۰۱۹ از طبقه‌بندی آزاد شد، در روز دوشنبه، ۱۰ سپتامبر ۱۹۷۳/ ۱۹ شهریور ۱۳۵۲ در تهران ملاقات بسیار سری میان شاه و سِر دیک وایت (رئیس وقت ام. آی. سیکس بریتانیا) انجام شد. هدف از این ملاقات تأمین فروش نفت ایران به بریتانیا در اوج بحران و تحریم نفتی ناشی از جنگ اعراب و اسرائیل بود.

سِر دیک وایت بهمراه سِر شاپور ریپورتر با شاه دیدار کرد. بنوشته میدل ایست آی، «ریپورتر افسر ایرانی ام. آی. سیکس بود که نقشی بزرگ در کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ ایفا کرد.» تنها ریپورتر و وایت و شاه در این دیدار حضور داشتند که در جریان مأموریت سه روزه سری وایت در مقر خصوصی شاه در ۱۰ سپتامبر ۱۹۷۳ انجام گرفت.

از این دیدار افراد اندکی در دولت ادوارد هیث خبر داشتند. مبتکر دیدار لرد ویکتور روچیلد، «دوست قدیمی شاه» بود، که طرح آن را پس از دیدار با ریپورتر به ادوارد هیث (نخست وزیر) ارائه داد. طبق طرح ریپورتر- روچیلد، بریتانیا می‌توانست مقادیر قابل توجهی نفت ایران را به دست آورد. قرار بود لرد روچیلد به ملاقات با شاه رود ولی به دلیل بیماری نتوانست و به پیشنهاد او سِر دیک وایت به این مأموریت اعزام شد.

در جریان مأموریت سه روزه وایت در تهران، پس از جلسه اولیه (۱۰ سپتامبر) جلسات دیگری برگزار شد. در این جلسات، شاپور ریپورتر و سر دیک وایت و ویلیام والدگریو [عضو اتاق فکر لرد روچیلد در دولت هیث] و جان سیلکُک از بانک روچیلد هیئت بریتانیایی را تشکیل می‌دادند و شاه و نمایندگانی از شرکت ملی نفت ایران هیئت ایرانی را. طبق اسناد تازه آزادشده،‌ طرفین توافق کردند که این ملاقات‌ها «بسیار سری» بماند.

Former British spy chief sought secret oil deal with Iran during energy crisis
Ex-MI6 head met Shah in Tehran in 1973 in bid to secure Iranian oil supplies for UK after Arab states imposed embargo over 1973 war
By Richard Norton-Taylor in London
Published date: 17 July 2019 23:01 UTC
https://www.middleeasteye.net/news/former-british-spy-chief-sought-secret-oil-deal-iran-during-energy-crisis

انتهای پیام