رابطه‌ی جنسی در دوران همه‌گیری بیماری کرونا
کانال سازمان نظام پزشکی ایران نوشت:
رابطه‌ی جنسی در دوران همه‌گیری بیماری کوویدـ19
(ویراست اول‌ـ 25 فروردین 99)
در حالی که در این روزها، به دلیل شیوع بیماری کوویدـ19، میلیون‌ها نفر در سرتاسر دنیا مجبور به ماندن در خانه و محدود کردن روابط اجتماعی خود هستند و این بیماری اثر قابل‌توجهی بر روابط افراد گذاشته است، جای تعجب نیست که زندگی خانوادگی زوجین نیز از این موضوع متأثر شده باشد. زندگی زوجین را می توان از زاویه‌های مختلف بررسی کرد. در این دوره، یکی از ابعادی که زوجین نیاز به مشورت متخصصان سلامت روان دارند ارتباط بین‌فردی زوجین است.
افراد در این روزهای شیوع بیماری، اضطراب و استرس زیادی را تجربه می‌کنند. بخشی از این فشار به دلیل ترس از ابتلای خود و اطرافیان‌شان به بیماری کوویدـ19 است؛ و بخشی دیگر از آن به دلیل تغییری است که بیماری در الگوی زندگی افراد ایجاد کرده است.الگویی که در آن مجبور به رعایت فاصله‌ی اجتماعی، قرنطینه شدن در خانه و محدود کردن روابط با افراد خارج از خانواده‌ی درجه‌ی یک (همسر و فرزندان) هستند. خودِ تغییر هم برای انسان‌ها اضطراب‌زااست. اعضای پراسترس خانواده که قبلاً از خانه بیرون می‌رفتند و تعاملاتی با افراد دیگر داشتند، اکنون دائماً در کنار هم هستند. این سطح از استرس که در خانواده‌ها وجود دارد، بر ارتباط بین‌فردی زوجین اثر می‌گذارد. رابطه‌ی بین‌فردی را می‌توان از جهت تعامل‌های عاطفی زوجین با یک‌دیگر بررسی کرد که قطعاً در این ایام تحت تأثیر قرار خواهد گرفت. همان طور که تحقیقات نشان داده در این مدت تنش و تعارض بین زوجین بسیار افزایش پیدا کرده است، اما در مطالبی که تاکنون توسط متخصصان سلامت روان کشور تولید شدهبه این مبحث به طور مفصل پرداخته شده است. در این نوشته،می‌خواهیم به یکی دیگر از ابعاد رابطه‌ی بین‌فردی، یعنی بُعد جنسی و روابط جنسی افراد، بپردازیم. درباره‌ی این موضوع نیز به مسایل مختلفی می‌توان اشاره کرد، مثلاً این که وضعیت موجود و استرس‌های ناشی از آن چه اثری بر رابطه‌ی جنسی دارد. اما با توجه به این که پیش‌گیری از ابتلا به بیماری کوویدـ19 مهم‌ترین اقدام در شرایط بحرانی فعلی است، در ادامه نگاهی خواهیم داشت به اینکه چه طور در این مدت، می‌توان یک رابطه‌ی جنسی سالم و ایمن داشت.
آیا کوویدـ19 از طریق رابطه‌ی جنسی منتقل می‌شود؟
مسأله‌ای که در ابتدا باید به آن پرداخته شود، این است که آیا کوویدـ19 قابلیت انتقال از طریق رابطه‌ی جنسی را دارد یا خیر. برای پاسخ به این موضوع باید ابتدا اطلاعاتی درباره‌ی نحوه‌ی انتقال این ویروس داشته باشیم:
o این ویروس عمدتاً از طریق قطرات تنفسی، و در درجه‌ی بعد از طریق تماس با سطوح آلوده، منتقل می‌شود.
• ویروس از طریق تماس مستقیم با بزاق فرد مبتلا می‌تواند به فرد دیگر منتقل شود، لذا امکان انتقال آن از طریق بوسیدن وجود دارد.
o شواهدی از وجود ویروس در مدفوع افراد آلوده دیده شده است.
• ولی تاکنون شواهدی مبنی بر این که این ویروس از طریق مایع منی یا ترشحات واژینال منتقل شود، یافت نشده است.
با توجه به موارد فوق، می‌توان گفت که اگرچه کوویدـ19 یک بیماری منتقله از راه جنسی نیست و تاکنون در مورد سایر ویروس‌های شناخته‌شده از این خانواده انتقال از طریق تماس جنسی دیده نشده است، ولی با توجه به این که در رابطه‌ی جنسی، افراد در تماس فیزیکی نزدیک با یک‌دیگر قرار دارند، امکان انتقال کوویدـ19 در بین آن‌ها در حین رابطه‌ی جنسی وجود دارد.
آیا رابطه‌ی جنسی افراد باید در این مدت کاملاً متوقف شود؟
حال، با این شرایط چه باید کرد؟ آیا رابطه‌ی جنسی افراد باید در این مدت کاملاً متوقف شود؟ در این مدت که توصیه‌ی اکید به حفظ فاصله‌ی اجتماعی حداقل 6 فوت (8/1 متر) بین افراد می‌شود و مشخص نیست که نیاز به رعایت این ملاحظات تا چه زمانی ادامه دارد، نیازهای جنسی زوجین چه گونه برآورده شود؟
در پاسخ به این سؤال، در دوره‌ای که طبق نظر مسؤولان بهداشتی لازم است فاصله‌گذاری اجتماعی رعایت شود، باید به این چند وضعیت توجه داشت:
• اگر شما یا همسرتان مبتلا به بیماری کوویدـ19 هستید:
o بهتر است تا حد امکان، فاصله از یک‌دیگر را حفظ کنید و رخت‌خواب‌های خود را از یک‌دیگر جدا کنید.
o مدتی که در حال حاضر برای جداسازی توصیه شده 14 روز است.
• اگر احساس می‌کنید سرحال نیستید، اما هنوز علایم بیماری را در خود مشاهده نمی‌کنید:
o ممکن است در روزهای آینده علایم کامل بیماری در شما ظاهر شود، بنابراین، بهتر است، تا زمانی که احساس کنید حال عمومی‌تان بهتر شده، احتیاطات لازم را به عمل آورید و حتی‌الامکان فاصله از یک‌دیگر را حفظ کنید.
o مخصوصاً اگر شما یا همسرتان شرایط طبی خاصی دارید که می‌تواند باعث شود به فرم شدید کوویدـ19 مبتلا شوید، لازم است انجام این توصیه را جدی‌تر بگیرید. بعضی از این شرایط طبی عبارت‌اند از بیماری ریوی، بیماری قلبی، دیابت، سرطان یا سیستم ایمنی تضعیف‌شده (برای مثال، ابتلا به HIV و داشتن تعداد پایین سلول‌های CD4).
• اگر هیچ کدام از موارد فوق در مورد شما صدق نمی‌کند و در مدت اخیر مواجهه‌ی مشکوکی هم نداشته‌اید:
o اگر با همسرتان در یک خانه زندگی می‌کنید یا با هم در یک محل در قرنطینه به سر می‌برید، می‌توانید بدون نگرانی (و البته با رعایت نکاتی که در ادامه ذکر خواهد شد) به رابطه‌ی جنسی خود ادامه دهید.
o اگر به هر دلیلی با همسرتان در یک محل زندگی نمی‌کنید، در این شرایط توصیه می‌شود ملاقات با یک‌دیگر و رابطه‌ی جنسی را تا زمانی که همه‌گیری مدیریت شود و ضرورت فاصله‌گذاری اجتماعی رفع شودبه تعویق بیاندازید.
در موقع برقراری رابطه‌ی جنسی چه ملاحظاتی را باید رعایت کرد؟
با توجه به موارد بالا، نهایتاً اگر قرار باشد وارد رابطه‌ی جنسی شوید، باید موارد زیر را حتی‌الامکان رعایت کنید:
• شست‌وشوی مناسب و رعایت بهداشت قبل و بعد از رابطه‌ی جنسی بیش از هر زمان دیگر اهمیت دارد ( از جمله شست‌وشوی دست‌ها به شیوه‌های اصولی توصیه‌شده یا ضدعفونی کردن سطوح یا ابزارهای در تماس با ترشحات، در صورت امکان با آب گرم و صابون به مدت 20 ثانیه، و در غیر این صورت با محلول‌های ضدعفونی‌کننده).
• تا حد امکان از بوسیدن و سایر روش‌هایی که در ابتدای مطلب ذکر شد و احتمال انتقال ویروس با آن‌ها وجود دارد پرهیز کنید.
• استفاده از کاندوم می‌تواند تماس با ترشحاتی که احتمال انتقال ویروس با آن‌ها وجود دارد را تا حد قابل‌توجهی کاهش دهد.
• سعی کنید در طول رابطه‌ی جنسی وضعیت‌هایی داشته باشید که مستلزم تماس چهره‌ـ به‌ـ چهره‌ی کم‌تری هستند تا امکان انتقال ویروس از طریق قطرات تنفسی کاهش یابد. در صورت لزوم، برای حفظ تماس چشمی و احساسی با یک‌دیگر می‌توانید از آینه‌های موجود در اتاق خواب کمک بگیرید.
آیا تصمیم به بارداری در این دوران توصیه می‌شود؟
موضوعی دیگر که در پایان باید به آن اشاره شود و موضوع نگرانی بعضی افراد در این روزها است، در مورد زوجینی است که قصد بارداری دارند. سؤالی که در این‌جا مطرح می‌شود این است که در شرایط فعلی یک زوج اقدام به بارور شدن کنند یا خیر؛ و آیا اگر فردی باردار است، خطری برای جنین وجود دارد یا خیر. شواهدی که تاکنون به دست آمده حاکی از این است که ویروس از طریق تخمک یا اسپرم به جنین منتقل نخواهد شد، اما از طرفی، هنوز شواهد در این باره متناقص هستند که آیا در صورت ابتلای مادر به کوویدـ19، در طول بارداری یا حین زایمان امکان انتقال عمودی ویروس ( انتقال بیماری از مادر به جنین) وجود دارد یا خیر، و هنوز نمی‌توان این احتمال را به طور کامل رد کرد.
حقیقت این است که هنوز چیزهای زیادی وجود دارد که ما درباره‌ینحوه‌ی انتقال کروناویروس نمی‌دانیم. با این شرایط بهتر است، اگر می‌توانید، تصمیم به بارداری را به تعویق بیندازید و دراین مدت از یک روش مطمئن جلوگیری از بارداری استفاده کنید، و در صورت نیاز، برای اطلاع از روش مناسب جلوگیری از بارداری با یک متخصص زنان یا ماما مشورت نمایید. اگر باردار هستید، در طول این مدت، هم خودتان و هم سایر اعضای خانواده، به دقت اصول بهداشتی از جمله شست‌وشوی صحیح دست‌ها و اجتناب از تماس‌های اجتماعی را رعایت کنید تا احتمال ابتلا به بیماری کاهش یابد و دوران بارداری را با اضطراب کم‌تری سپری کنید.
دو تذکر
1ـ لازم است تأکید شود که با توجه به این که از زمان شروع بیماری با این ویروس جدید از خانواده‌ی کروناویروس فقط چند ماه گذشته، هنوز مطالعات کافی دراین زمینه انجام نشده است، ولی در صورتی که اطلاعات جدیدی به دست ما برسد، مطلب را به‌روزرسانی خواهیم کرد.
2ـ در صورتی که با وجود مطالعه‌ی موارد بالا هم‌چنان در مدیریت افکار و احساسات جنسی خود یا اجرای بندهای این راه‌نما مشکلی داشتید با متخصصان سلامت روان و سلامت جنسی مشورت کنید. این متخصصان می‌توانند برای مورد و مشکل خاص‌تان به شما بیش‌تر کمک کنند.
گردآوری و ترجمه:
دکتر آذین احمدزاده (روان‌پزشک، دستیار فلوشیپ طب روان‌جنسی)
با نظارت دپارتمان روان‌جنسی دانشگاه علوم پزشکی تهران
انتهای پیام
