تحلیل قاسم محبعلی از هشدار عراقچی به تندروها

قاسم محبعلی، هشدار دیروز عباس عراقچی را دقیق می‌داند و می‌گوید: «آن کسانی که دفعه‌ی پیش باعث شدند پرونده‌ی ایران به شورای امنیت سازمان ملل برود باید پاسخگوی این وضعیت باشند، همان افراد بنظر می‌رسد دوباره فعال شدند تا ایران را مجددا به شورای امنیت ببرند.»

امکان رفتن پرونده‌ی هسته‌ای ایران به شورای امنیت موضوعی است که عراقچی به آن اشاره می‌کند و در ادامه‌ی مصاحبه‌ی خود با تسنیم هشدار می‌دهد «هر حرکتی که ایران را در عرصه‌ی بین‌الملل بعنوان یک تهدید معرفی کند، بازی در زمین آمریکاست». 

انفجار پرابهام در سایت هسته‌ای نطنز که گمانه‌زنی‌هایی را برانگیخت با واکنش آمنه سادات ذبیح‌پور و اکانت‌های توییتری مشابه او، مبنی بر اینکه «صهیونیست‌ها منتظر باشند از پروژه منطقه خاکستری قطعا آتش زیر خاکستر نصیبشان خواهد شد. #نطنز» این گمان را ایجاد کرد که شاید کارهایی هزینه‌ساز از جنس حمله به سفارت‌ها و یا اقدامات ماجراجویانه‌ی شبیه به آنچه همزمان با برجام رخ داد در پیش باشد. این درحالی است که هنوز ابعاد و جزئیات این حادثه خبری نشده و عوامل دخیل در این انفجار نیز مشخص نیستند و فرضیه‌هایی متفاوت در مورد آن مطرح می‌شود.

قاسم محبعلی، مدیرکل سابق میز خاورمیانه در وزارت خارجه و کارشناس مسائل بین‌الملل درباره‌ی هشدار اخیر سیدعیاس عراقچی به انصاف نیوز گفت: حرف آقای عراقچی حرف دقیقی است و ایشان با عنایت به تحولات و روندی که طی می‌شود این مورد را طرح کردند. آمریکایی‌ها علاقمند هستند که ایران اقداماتی انجام دهد تا کشورهای دیگر –حتی اروپایی‌ها و چینی‌ها- نتوانند موضع فعلی را ادامه دهند؛ یعنی با استفاده از بهانه‌هایی که ممکن است ایران بدست آمریکا دهد، این کشور بتواند اروپا را راضی کند که پرونده‌ی ایران دوباره به شورای امنیت بازگردد. به همین خاطر باید در این شرایط خیلی دقت کرد و از تصمیمات ماجراجویانه و اظهاراتی که پایه و اساسی ندارد و تنها اقداماتی است که می‌تواند بهانه و دستاویزی به دست آنها دهد اجتناب کرد. به هرحال وضعیت مساعدی نیست و ایران دوباره دارد به سمت تنگنای بیشتری می‌رود؛ همانطور که پیش از برجام چنین بود.

اگر برجام نبود معلوم نبود که امروز سرنوشت کشور چگونه باشد. الان وضعیت خوب نیست، ولی اگر برجام اجرا نشده بود امروز حتما ایران وضعیت بسیار بدتر و سخت‌تری داشت. به هرحال آن کسانی که باعث شدند ایران به شورای امنیت برود باید پاسخگوی این وضعیت باشند، همان افراد بنظر می‌رسد دوباره فعال شدند تا ایران را مجددا به شورای امنیت ببرند.

او در پاسخ به اینکه «باتوجه به تحریکات افرادی چون ایدی کوهن و باقی نزدیکان به دولت اسرائیل، آیا ممکن است تندروهای داخلی دست به کار هزینه‌سازی بزنند؟» گفت: هزینه‌های زیادی از اینگونه اقدامات متوجه ایران شده است؛ بنظر می‌رسد که اسرائیلی‌ها علاقمندند که ایران را تحریک کنند که اقدامی علیه حاکمیت اسرائیل یا خود اسرائیلی‌ها و آمریکایی‌ها انجام دهد تا اقدامات تجاوزکارانه‌شان را علیه ایران توجیه‌پذیر کنند و کشور را به درگیری بکشانند. روس‌ها که روابط بسیار نزدیک و استراتژیکی با اسرائیل دارند احتمالا کنار اسرائیل خواهند ایستاد. 

این کارشناس سیاست خارجی، درباره مسئله نفوذ گفت: یک نگرانی که وجود دارد این است که اتفاقات رخ داده در ایران ناشی از نفوذ باشد. یعنی اینکه اسرائیلی‌ها در مراکز کلیدی ایران نفوذ کردند و دست به اقداماتی می‌زنند. مثل اسنادی که از جنوب تهران بردند، یا اتفاقاتی که در نطنز و… افتاد همگی این نگرانی را بوجود می‌آورد که شاید آنها در مراکز امنیتی و نظامی نفوذ کردند و از آن طریق هم سیاست‌های ما را تحت تاثیر قرار می‌دهند و ممکن است از اقداماتی انجام دهند که ایران را در موضع اتهام قرار دهند.

محبعلی درباره‌ی چگونگی جلوگیری از اینگونه اقدامات گفت: موضوعی که آقای عراقچی طرح کردند بیانی خوب است، اما این بازدارندگی باید در سطوحی که قادر هستند جلوی این موارد را بگیرند، صورت گیرد. وزارت خارجه فعلا در همین حدی که آقای عراقچی و آقای ظریف صحبت کردند توانایی دارد. با وضعیتی هم که در مجلس ایجاد شده، بنظر می‌رسد عناصری که از روی احساسات و جهل بیاناتی ابراز می‌کنند، تصمیماتی ممکن است بگیرند که به کشور و منافع ملی و امنیت ملی و تمامیت ارضی کشور خسارت جبران ناپذیری زند.

به نظر من مهم‌ترین مسائل کشور درحال حاضر دو مسئله است، یکی رفع مشکلات معیشتی مردم و دیگری رفع تهدیدی که با گسترش ویروس کرونا برای سلامت مردم وجود دارد. هردوی این مسائل و رفع این دو تهدید به سیاست خارجی گره خورده و مرتبط است. یعنی اگر ایران بتواند در سیاست خارجی خود به توفیقاتی برسد و مناسبات خود را با اروپا بهبود بخشد و با آمریکا هم تنش‌زدایی کند و از این حالت خارج شود، ممکن است منابع مالی برای ایران ایجاد شود؛ همچنین زمینه‌ای فراهم می‌شود که بتواند از پول‌های‌مان در خارج از کشور استفاده کند و دارو و مواد غذایی و ارز وارد کند و کشور را از این وضعیت ناگوار نجات دهد. عکس این روش مسیری معکوس است؛ آثار ناگوار این وضعیت را مردم عادی و بیشتر طبقات ضعیف جامعه تحمل می‌کنند. بنظر من اولویت اصلی حل مسئله‌ی معیشت و سلامت است و سایر مسائل، مثل مسئله‌ی هسته‌ای و عراق و سوریه و لبنان و یمن، اگرچه بااهمیت هستند اما مسائل درجه‌ی دومی هستند که باید تحت‌الشعاع سیاست ما در قبال تامین زندگی و سلامت مردم قرار گیرند.

انتهای پیام