چرا نمیتوانیم نسبت به منطقه بیتفاوت باشیم؟
رامین کیانی، دانشجوی ارشد روابط بین الملل دانشگاه تهران در یادداشتی ارسالی به انصاف نیوز با عنوان «چرا ما نمیتوانیم نسبت به منطقه بیتفاوت باشیم؟» نوشت:
شاید برای بسیاری از ما این پرسش وجود داشته باشد که خاورمیانه و درگیریهای آن چه ارتباطی به ما دارند؟ آیا ما نمیتوانیم زندگی خودمان را داشته باشیم؟ آیا رقابت قدرتها به ما مربوط میشود؟ و از این دست پرسشها.
بدیهیست من نیز به عنوان یک ایرانی با تمام وجود خواهان این هستم که کشورم دخالتی در درگیریها و تنشها نداشته باشد اما آنچه که رویای ما را کنار میزند، واقعیتهای تاریخی و ژئوپلیتیکی جهان ماست.
بنا بر منابع تاریخی سرزمین ایران از پیش از دوران هخامنشیان تا کنون بیش از ۵۰۰ بار مورد حمله و هجوم بیگانگان قرار گرفته است. جنگ و درگیری واقعیت همیشگی مرزهای شرقی، غربی و شمالی کشور در طول تاریخ بوده است.
در چنین جغرافیای حساسی صحبت از انزوا طلبی و بی تفاوتی یک شوخی یش نیست. هر چند ممکن است شنیدن این سخنان چندان به مذاق ما خوش نیاید، اما اینها حقایق پیرامون ماست.
در جنگ جهانی اول، کشور ایران اعلام بیطرفی کرد و به نفع هیچ طرفی وارد جنگ نشد. اما متاسفانه ایران توسط انگلیس و روسیه و بخشهایی نیز توسط عثمانی اشغال شد، که همین مسئله نهایتاً منجر به قحطی گستردهای در ایران گردید که در طی آن چند میلیون نفر از مردم ایران از گرسنگی جان خود را از دست دادند.
این مسئله در جنگ جهانی دوم نیز تکرار شد. با شروع جنگ جهانی دوم، ایران مجددا اعلام بی طرف کرد اما باز هم نیروهای متفقین به ایران حمله کردند و کشور را به اشغال خود درآوردند.
این حقیقت سیاست بین الملل است. کشوری مانند ایران، با این سابقهی تاریخی و چنین موقعیت ژئوپلیتیکی محکوم به ایفای نقش فعال منطقهای و بین المللی ست. خواه حکومت ایران جمهوری اسلامی باشد، خواه پهلوی، قاجار و یا هر نظام سیاسی دیگری.
انتقادی که اکنون میتوان به سیاست خارجی کشور داشت عدم اولویت منافع ملی در اتخاذ تصمیمات و بی توجهی به ظرفیتهای نظام بین الملل و تقدم خوانش ایدئولوژیک بر خوانش ژئوپلیتیکی است.
ترامپ، پوتین، اردوغان و… هنگام اتخاذ یک تصمیم توجهی به این موضوع ندارند که افعال مورد نظرشان منطبق بر کدام اندیشه، ایدئولوژی یا نظریه سیاسی است بلکه آنان با در نظر گرفتن منافع ملی و تکیه بر واقعیتهای جهان پیرامون و با خوانشی ژئوپلیتیک تصمیم میگیرند و اقدام میکنند.
انتهای پیام