تریبون‌های رسمی و کینه‌ها از ظریف و برجام

ایرنا نوشت: در آستانه پایان دوره ریاست جمهوری دشمن برجام و ایران، «محمدجواد ظریف» وزیر امورخارجه روز سه شنبه ۳۰ دی ماه به مجلس احضار می‌شود، با ادبیاتی سخیف مورد پرسش قرار می‌گیرد، به سیاق سابق و البته قابل پیش بینی، پرسشگران قانع نشده و ظریف با کارت زرد بدرقه می‌شود. نماینده‌ای که سوال وی وزیر امورخارجه را به صحن بهارستان آورد، «محمدجواد کریمی قدوسی» نماینده مشهد و سوال درباره علت تلاش برای مذاکره با آمریکا سه هفته پس از شهادت سردار قاسم سلیمانی بود. سوال دیگر هم از سوی «فرهاد بشیری» نماینده مردم پاکدشت در مورد فعالیت های وزارت امور خارجه در حوزه دیپلماسی اقتصادی بود اما پاسخ‌های مستند ظریف مطابق انتظار نمایندگان را قانع نکرد و وزیر امورخارجه در یک روز دو کارت زرد از  از مجلس یازدهم دریافت کرد.

ظریف برای مذاکره تلاش کرده است؟

اتهام ظریف تلاش برای مذاکره با آمریکا از سوی نماینده مجلس اعلام شده و استناد آن گویا مصاحبه ظریف با نشریه اشپیگل بوده است. وزیر امورخارجه در جلسه علنی مجلس بار دیگر آن بخش از گفت و گوی خود با خبرنگار این رسانه را خواند و تکرار آن مشخص کرد که ظریف موضع عقلای کشور به منظور حفظ منافع را تکرار کرده است؛ همان موضعی که رهبر انقلاب هم بر آن تاکید داشته و بارها گفته اند اگر دولت آمریکا دست از زیاده خواهی‌های خود بردارد، می‌تواند به عنوان یکی از اعضای برجام در این توافق حضور داشته باشد؛ ظریف هم این شرط را تکرار کرد. روی دیگر این اتهام‌زنی به ظریف اما می‌تواند با یک پرسش عیان شود؛ آیا دیپلماتی که در قامت وزیر امورخارجه یک کشور مسوولیت دارد؛ وظیفه‌ای جز مذاکره بر عهده اوست؟

ظریف برای هر نوع دیپلماسی در هر سطحی تلاش می‌کند و این دقیقا وظیفه و مسوولیت اوست، مسوولیتی که نمی‌تواند آن را با شعارخوانی و بیانیه خوانی‌های مورد علاقه مخالفانش عوض کند. به همین دلیل است که در پاسخ به این میزان هجمه‌های بی‌منطق گفته است: «سیاست خارجی در واقع وظیفه و هدفش جلوگیری از موفقیت سیاست‌های آمریکا، رقبا و دیگران است. ابزار سیاست خارجی هم ابزار مشخصی است. ابزار ما مذاکره، مصاحبه و ائتلاف‌ سازی است و ابزار دیگری نداریم.» ظریف در راستای منافع کشور و بر اساس خط مشی تعیین شده از سوی ارکان تصمیم‌گیر نظام با بهره گیری از ابزار خود، اقدام و تلاش کرده است پس چرا این چنین مورد هجمه است؟ پاسخ این سوال را میتوان در بخشی از اظهارات کریمی قدوسی یافت جایی که بار دیگر برجام را مرده توصیف کرد و گفت: «جناب آقای ظریف برجام مُرد و این مجلس انقلابی از بوی گند آن که مردم را آزار داده بود با قانون انقلابی دفنش کرد لذا خواهش می‌کنم که دیگر تکرار نکنید.»

آنچه مخالفان ظریف را با این ادبیات به مصافش فرستاده تکرار سخن از برجام است. آتش زدن برجام، تهدید به خروج از پروتکل و اخراج بازرسان آژانس، بسترسازی و الزام دولت برای گام برداشتن در مسیر خروج از این توافق، هیچ کدام تاکنون نتوانسته است مخالفان داخلی این توافق بین المللی را به رویای خود که مرگ این سند است برساند. همانگونه که مخالفان خارجی آن هم این روزها با روی کار آمدن دولت جدید آمریکا نگران احیای دوباره این توافق هستند.

کریمی قدوسی همان نماینده ای است که تیرماه سال جاری که ظریف بار دیگر مهمان بهارستان بود؛ وی را دروغگو خواند و ظریف درپاسخ گفت، رهبری مرا صادق می‌دانند. نماینده‌ای که روز استعفای ظریف، شیرینی پخش کرد؛ همیشه در صف نخست هجمه به وزیرامور خارجه بوده است و هربار با اتهاماتی عجیب از حضور دو تابعیتی‌ها در مذاکرات هسته‌ای تا ارتباط ظریف با گروه‌های آمریکایی. شمشیری که علیه دولت و به ویژه وزارت امور خارجه از رو بسته شده و با نزدیک شدن به تحلیف بایدن تیزتر میشود، به نظر می‌رسد تا مرداد ۱۴۰۰ ادامه خواهد داشت و پس از آن اگر دولتی همسو روی کار بیاید، بر اساس تجربه گذشته غلاف خواهد شد اما اگر دولت همسو در پاستور مستقر نشود، تیزتر از همیشه به فعالیت ادامه خواهد داد.

ظریف و برجام در توصیف رهبری

کریمی قدوسی هم مانند دیگر همفکران و همکاران خود در مجلس برای موجه جلوه دادن اظهارات خود به بیانات رهبر معظم انقلاب اشاره می‌کند، در حالی که رهبری بارها و بارها از اعضای دستگاه دیپلماسی به نیکی یاد کرده اند. رهبر انقلاب در سه مقطع مشخص یعنی هم پیش از امضای برجام، پس از امضای آن و پس از خروج آمریکا از این توافق بین المللی، از ظریف و تیم وزارت خارجه به عنوان دیپلمات امین و شجاع یاد کردند. در بحبوحه مذاکرات هسته‌ای که هجمه‌ها تیم مذاکره کننده به ویژه وزیر امورخارجه را ویلچرنشین هم کرد، رهبری هرگز از حمایت دیپلمات‌ها دست نکشیدند و بارها در نشست‌ها و سخنرانی‌ها بر اعتماد خود به آن‌ها تاکید کردند. ایشان آبان ماه سال ۹۲ و همزمان با اوج گیری انتقادات علیه ظریف از سوی دلواپسان، تیم مذاکره کننده را «بچه‌های خود ما» توصیف کرده و فرمودند: «اینهایی که در مسئله‌ دیپلماسی مشغول کار هستند، بچّه‌های مایند، جوان‌های خود مایند، ما از مسوولین خودمان که دارند در جبهه‌ دیپلماسی فعّالیّت می کنند، کار می‌کنند، قرص و محکم حمایت می‌کنیم.»

رهبر معظم انقلاب اسفند ماه  سال ۹۳ در دیدار اعضای مجلس خبرگان رهبری بار دیگر تصریح کردند: «این تیم و هیئتی که رییس جمهور محترم برای مذاکرات هسته‌ای گذاشته‌اند، مردمان امین و خوبی هستند. بعضی را ما از نزدیک می‌شناسیم و واقعاً مورد قبولند، بعضی را هم از حرف‌هایشان و از کارهایشان دورادور می‌شناسیم؛ هم امینند، هم دلسوزند؛ دارند تلاش می‌کنند کار می‌کنند؛ این را ما لازم است که منصفانه بیان کنیم.»

«ما به تیم دیپلماسی اعتماد داریم»، «مذاکره کنندگان ما پاسخ‌های قوی‌تر و گزنده‌تر به طلبکاری غرب می‌دهند»، «کاری که دکتر ظریف شروع کردند و تا امروز هم خوب پیش رفتند دنبال می‌شود» نمونه ای از بیانات رهبری درباره دیپلمات‌های وزارت امورخارجه در دوره‌ای بود که ظریف در مجالس مختلف و تریبون‌های گوناگون با انواع تهمت‌ها روبرو بود. نگاه منصفانه رهبر انقلاب به تیم دیپلماسی در جریان مذاکرات برجام مهم‌ترین انگیزه این گروه برای تداوم تدبیر حفظ منافع کشور بود و چه بسا اگر چنین اعتمادی از سوی رهبر معظم انقلاب به وزارت خارجه و دولت نبود، برجام و ظریف در همان ماه‌های نخست کنار گذاشته می‌شدند.

پس از خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریم‌ها با وجود آنکه تیزی انتقادات داخلی رقبای سیاسی دولت متوجه ظریف و تیم وزارت خارجه بود اما رهبری بازهم منصفانه به حمایت از آن‌ها پرداختند. ایشان در دوم خرداد ماه سال ۹۷ و دو هفته پس از نقض برجام از سوی ترامپ، در دیدار با مسوولان نظام فرمودند: «این را دیپلمات‌های محترم ما که خودشان این زحمت را کشیده بودند و واقعاً تلاش شبانه‌روزی کرده بودند برای مسئله‌ برجام، بارها و مکرّر در زمانِ این دولت و در زمان دولت قبلِ آمریکا گفتند که برجام نقض شده؛ گاهی روح برجام و گاهی جسم برجام را نقض کردند.»

رهبری در موضوع برجام هم تاکنون موضع قطعی مبنی بر مرگ برجام نداشته اند و ظریف هم در سخنان روز سه شنبه خود در این زمینه گفت: «ما در خط مقام معظم رهبری حرکت می‌کنیم ایشان هفته گذشته در سخنرانی‌شان فرمودند که عجله‌ای به بازگشت آمریکا به برجام نداریم. از نظر ایشان نه برجام بوی گند می‌دهد و نه دفن شده است. مجلس هم قانونی که تصویب کرد برای اجرای برجام است نه دفن آن لااقل ریاست مجلس این طور به ما گفتند آقا هم گفتند ما عجله نداریم اگر آمریکا تعهدات خود را اجرا کند و تحریم‌ها را بردارد می‌تواند برگردد و در ۱+۵ بنشیند مبنای سیاست ما هم همین است.»

دیدگاه منطقی، منصفانه و عقلایی رهبر معظم انقلاب در مواجهه با برجام و دستگاه وزارت خارجه و قیاس آن با ادبیات و رفتار تهاجمی برخی، نشان می دهد که مشی رهبری هرگز ادبیات تند علیه فرزندان دیپلمات ایران نبوده و نخواهد بود. از همین رو مخالفان ظریف و دولت در تداوم ادبیات سخیف و رفتارهای خارج از عرف، گرچه مختارند اما در موجه نشان دادن خود استناد به مواضع رهبری چندان منصفانه به نظر نمی رسد.

انتهای پیام