زیارت جامعه کبیره، «مرامنامه تشیّع غالی» است؟!

حجت‌الاسلام احمد حیدری در یادداشتی ارسالی به انصاف نیوز درباره‌ی زیارت جامعه کبیره نوشت:                 

1. زیارت جامعه کبیره متواتر سندی و مضمونش از احکام تکلیفی نیست تا لازم باشد سندش صحیح و راویانش موّثق باشند. مضمونش هم امام شناسی و اعتقادی است که باید مبتنی بر برهان و یقین باشد. شیخ صدوق آن را در «فقیه» ذکر کرده، که کتاب فتوایی‌اش بوده و در آن فقط روایاتی را آورده که آنها را بین خود و خدا حجّت می‌دانسته است. شیخ طوسی هم آن را در «تهذیب» نقل کرده که نشان می‌دهد آن را از لحاظ سندی معتبر می‌دانسته، بنا بر این زیارت جامعه کبیره از لحاظ سندی اگر قوی و عالی نباشد، ضعیف و سست هم نیست.
2. این زیارت دو سویه دارد: سویه اول ناظر به عبودیت محض امامان است و مقام عبودیتی آنان را فوق همه عبودیت‌ها می‌شمارد که مورد خدشه نیست و موافق و مخالف نسبت به آن اعتراف دارند. نمونه این سویه: «السلام علی .. التَّامِّينَ فِي مَحَبَّةِ اللَّهِ وَ الْمُخْلِصِينَ فِي تَوْحِيدِ اللَّهِ وَ الْمُظْهِرِينَ لِأَمْرِ اللَّهِ وَ نَهْيِهِ … فَعَظَّمْتُمْ جَلالَهُ وَ أَكْبَرْتُمْ شَأْنَهُ وَ مَجَّدْتُمْ كَرَمَهُ وَ أَدَمْتُمْ ذِكْرَهُ وَ وَكَّدْتُمْ مِيثَاقَهُ وَ أَحْكَمْتُمْ عَقْدَ طَاعَتِهِ وَ نَصَحْتُمْ لَهُ فِي السِّرِّ وَ الْعَلانِيَةِ وَ دَعَوْتُمْ إِلَى سَبِيلِهِ بِالْحِكْمَةِ وَ الْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَ بَذَلْتُمْ أَنْفُسَكُمْ فِي مَرْضَاتِهِ وَ صَبَرْتُمْ عَلَى مَا أَصَابَكُمْ فِي جَنْبِهِ وَ أَقَمْتُمُ الصَّلاةَ وَ آتَيْتُمُ الزَّكَاةَ وَ أَمَرْتُمْ بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَيْتُمْ عَنِ الْمُنْكَرِ وَ جَاهَدْتُمْ فِي اللَّهِ حَقَّ جِهَادِهِ … أَقَمْتُمْ حُدُودَهُ وَ نَشَرْتُمْ شَرَائِعَ أَحْكَامِهِ وَ سَنَنْتُمْ سُنَّتَهُ … وَ سَلَّمْتُمْ لَهُ الْقَضآءَ وَ صَدَّقْتُمْ مِنْ رُسُلِهِ مَنْ مَضى … اِلَى اللهِ تَدْعُونَ وَعَلَيْهِ تَدُلُّونَ وَبِهِ تُؤْمِنُونَ وَلَهُ تُسَلِّمُونَ وَبِاَمْرِهِ تَعْمَلُونَ وَاِلى سَبيلِهِ تُرْشِدُونَ وَبِقَوْلِهِ تَحْكُمُونَ …» مضمون این عبارات: ما شهادت می‌دهیم شما تابع محض امر خدا، عامل کامل به واجبات و مستحبّات و تارک کامل محرّمات و مکروهات، راضی محض به رضای خدا، تسلیم محض قضای خدا، تصدیق کننده پیامبران و خالص‌کنندگان بندگی برای خدا هستید و به راه خدا راهنمایی می‌کنید و همه همتتان ارشاد بندگان و همه افعال و اعمالتان خیر محض و عادتتان احسان و … است».
3. در سویه دوم شهادت می‌دهیم که آنان از جانب خدا برگزیده شده و مقامات خاص و منحصر به فردی به آنان اهدا گردیده است. فرازهایی از این سویه: « اِصْطَفاكُمْ بِعِلْمِهِ وَارْتَضاكُمْ لِغَيْبِهِ وَاخْتارَكُمْ لِسِرِّهِ وَاجْتَبيكُمْ بِقُدْرَتِهِ وَ اَعَزَّكُمْ بِهُداهُ وَ خَصَّكُمْ بِبُرْهانِهِ وَ انْتَجَبَكُمْ لِنُورِهِ … و اِیابُ الخَلقِ اِلَیکُم و حِسابُهُم عَلَیکُم … و اَمرُهُ اِلَیکُم … وآیاتُ اللهِ لَدَیکُم … وبِكُم فَتَحَ اللهُ و بِكُم يَختِمُ و بِكُم يُنَزِّلُ الغَيثَ و بِكُم يُمسِكُ السماءَ اَن تَقَعَ عَلَي الاَرضِ اِلّا بِاذنِه و بِکُم یُنَفِّسُ الهَمَّ و یَکشِفُ الضُرُّ و ..». این سویه از زیارتنامه فوق مورد خدشه واقع شده و مرامنامه تشیّع غالی[عبدالکریم سروش] خوانده شده و ادعا گردیده این مضامین علی الاغلب توسط روات غالی وارد مجموعه‌های روایی شده و اندیشه‌ای متفاوت با اندیشه‌ قرآن و روایات و ادعیه‌ معتبر ارائه می‌دهد.[محسن کدیور].
4. اگر پذیرفتیم امامان که تربیت شدگان مکتب پیامبرند و به بالاترین درجه بندگی رسیده و در خدا محو و فانی گردیده‌اند، پذیرفتن این که به برگزیدن خدا مجرای اراده او شوند و به اذن او، تدبیر خلایق را به دست بگیرند، چه منعی دارد و کجایش با قرآن مخالف است؟ این قرآن است که عیسای پیامبر و عبد خاص خود را برگزید و از زبانش فرمود: «أَنِّي أَخْلُقُ لَكُمْ مِنَ الطِّينِ كَهَيْئَةِ الطَّيْرِ فَأَنْفُخُ فِيهِ فَيَكُونُ طَيْرًا بِإِذْنِ اللَّهِ وَأُبْرِئُ الْأَكْمَهَ وَالْأَبْرَصَ وَأُحْيِي الْمَوْتَى بِإِذْنِ اللَّهِ وَأُنَبِّئُكُمْ بِمَا تَأْكُلُونَ وَمَا تَدَّخِرُونَ فِي بُيُوتِكُمْ»من از گل براى شما به شكل پرنده مى‏‌سازم، آنگاه در آن مى‌‌دمم پس به اذن خدا پرنده‏‌اى مى‌شود و به اذن خدا، نابيناى مادرزاد و پيس را بهبود مى‌بخشم و مردگان را زنده مى‏‌گردانم و شما را از آنچه مى‌‏خوريد و در خانه‌هايتان ذخيره مى‌كنيد، خبر مى‏‌دهم. وقتی عیسای پیامبر به اذن خدا خالق، شافی، زنده‌کننده مردگان و خبر دهنده از پنهان‌ها می‌گردد، چه غلوی است که مقامات بالا را برای امامان که بندگان محض، اهل بیت پیامبر خاتم و عترت و ذریّه او هستند، با استناد به روایات بی‌شمار قائل شویم!

انتهای پیام