سوءتفاهمی که ایسپا ایجاد کرد

مهدی مکارمی در یادداشتی ارسالی به انصاف نیوز با عنوان «سوءتفاهمی که ایسپا ایجاد کرد» نوشت:

نتایج نظرسنجی آخر ایسپا به‌گونه‌ای متفاوت از برخی نظرسنجی‌های سابق منتشر شد و برای همین، این سوءتفاهم برای مخاطبان ایجاد شد که پیروزی رئیسی در مرحله اول برحسب این نظرسنجی قطعی است. در حالی که اینگونه نیست و ایسپا به دلایلی نامعلوم روند انتشار نظرسنجی‌های خود را تا حدودی تغییر داده است و گرنه اتفاق مثبتی در گرایش به آقای رئیسی روی نداده است.

موضوع از چه قرار است؟

ایسپا، پیشتر در نظرسنجی های خود، میزان رای هر یک از کاندیداها را به نسبت تعداد افرادی که قطعا و یا احتمالا در انتخابات شرکت می‌کنند (صرف نظر از انتخاب یا عدم انتخاب کاندیدای قطعی)، نیز منتشر می‌کرد.

بر حسب همه آن نظرسنجی ها، رای رئیسی هیچگاه به ۵۰درصد شرکت کنندگان در انتخابات نرسید. به‌عنوان مثال در موج هفتم نظرسنجی ایسپا، براورد مشارکت مردم توسط این مرکز افکارسنجی، حدود ۳۶ درصد بود. در این میان رای آقای رییسی ۴۳.۹درصد از این میزان شرکت کننده در انتخابات را تشکیل می‌داد.

در موج هشتم(پیش از مناظره اول)، براورد مشارکت ۳۷درصد اعلام شد و رای آقای رییسی ۴۸.۶ اعلام شد.

در نظرسنجی موج نهم(بعد از مناظره اول)، میزان مشارکت حدود ۳۸درصد تخمین زده شد. اما آرای کاندیداها در این نظرسنجی که بسیار از ناظران کاهش آرای رییسی را پیش بینی می کردند، به‌دلایلی نامعلوم از سوی ایسپا منتشر نشد.

اما نظرسنجی آخر ایسپا که جمعه منتشر شد چه می گوید؟

این مرکز پیشتر، نتایج آرای کاندیداها را از میان کل کسانی که می‌گفتند در انتخابات شرکت می‌کنند، نیز اعلام می‌کرد.

اما این بار نتایج را فقط از بین کسانیکه هم در انتخابات شرکت می کنند و هم کاندیدایشان را انتخاب کرده‌اند، اعلام کرده است. در نظرسنجی‌های قبلی بیش از ۴۰ درصد از کسانی که اعلام می‌کردند رای می‌دهند می‌گفتند کاندیدایشان را انتخاب نکرده‌اند. بر همین اساس در هیچیک از نظرسنجی های سابق، رای رییسی به ۵۰درصد رای شرکت کنندگان در انتخابات نمی رسید.

حالا ایسپا درصد آرای کاندیداها را منهای بیش از ۴۰ درصد از مردمی که کاندیدایشان را تعیین نکرده اند اعلام کرده است. به‌عبارتی براساس حدود ۶۰ درصد از آن بخشی که گفتند در انتخابات شرکت می کنند، یعنی از بین کسانی که کاندیدای قطعی شان را مشخص نموده اند، درحالیکه می دانیم بیش از ۴۰درصد پاسخگویان در نظرسنجی های قبل، کاندیدای شان را مشخص نکرده بودند.

به‌لحاظ عددی، اگر بخواهیم بگوییم؛ حسب نظرسنجی ایسپا، تخمین تعداد رای دهندگان در انتخابات، حدود ۲۴میلیون و سیصد هزار نفر است. اگر مبنای افرادی که کاندیداهایشان را مشخص کرده اند نظرسنجی های قبلی ایسپا درنظر بگیریم (این بار به‌دلایلی مبهم و سوال برانگیز این میزان را اعلام نکردند!) حدود ۴۱درصد از مردم، کاندیدای خود را انتخاب نکرده اند. پس نتایج ارای کاندیداها برحسب ۵۹درصد از شرکت کنندگان در انتخابات (یعنی از بین ۱۴میلیون و سیصد هزار نفر) اعلام شده است.

با این احتساب رای آقای رئیسی که ۶۳.۴ درصد اعلام شده، می شود؛ حدود ۹ میلیون و صدهزار رای. که با ۵۰درصد میزان شرکت کنندگان در انتخابات فاصله زیادی دارد و او برای پیروزی در مرحله اول باید یک سوم رای کنونی خود را به آرایش اضافه کند (بیش از سه میلیون رای دیگر).

غرض آنکه نتایج نظرسنجی کنونی غلط انداز است و نشان دهنده این نیست که رئیسی در مرحله اول پیروز می شود.

نحوه دومی که ایسپا نتایج را همچون قبل اعلام کرده اینگونه بوده که پس از آنکه بیش از ۴۰درصد پاسخگویان گفتند کاندایشان را انتخاب نکرده اند باز از آنها پرسیده فرضا اگر همین حالا بخواهید رای دهید به چه کسی رای می دهید و حاصل آن شده که رییسی ۶۳ درصد را از آن خود کرده است. پاسخ به همین سوال هم در مقایسه با نظرسنجی های قبلی، کاهش زیاد آرای رئیسی را نشان می دهد. چرا که در نظرسنجی موج هشتم ایسپا، ۷۰ درصد بوده و حالا به ۶۳درصد رسیده است. این نشان می دهد هرچه جلوتر می رویم گرایش به وی حتی در میان کسانیکه شرکت می کنند ولی کاندایشان را تعیین نکرده اند کمتر می شود. به‌ویژه آنکه همه براوردها نشان دهنده کاهش (و حداقل عدم افزایش) آرای رئیسی است درحالیکه در سال ۹۲ روحانی با کناره گیری عارف و مشارکت بالای مردم و همچنین قابلیت رای آوری خودش، به زحمت توانست در مرحله اول به ۵۰درصد آرای مشارکت کنندگان در انتخابات برسد.

با این تفاوت که در این دوره میزان تردید و دودلی و سردرگمی افرادی که می‌خواهند رای بدهند در انتخاب کاندیدای نهایی بیشتر از رای رقبای کاندیدای اول است.

در هرحال نظرسنجی ایسپا همچنان نشان دهنده عدم پیروزی رئیسی در مرحله اول است اما ایکاش ایسپا برای پیشگیری از سوءتفاهمات و زیرسوال رفتن نظرسنجی هایش در فضای عمومی، از ابتدا یک رویه ثابت را در اعلام نتایج اتخاذ می کرد که چنین اقدامی هم علمی و حرفه ای است و نمی توان روند نگرش سنجی مردم درباره یک موضوع را هر بار به شیوه ای استخراج و یا اعلام عمومی نمود.

انتهای پیام