مسئله واکسن و ندای “الیوم” مرجعیت

حجت الاسلام هادی سروش، استاد حوزه، در یادداشتی به بهانه‌ی وضعیت واکسیناسیون کرونا در کشور نوشت:

در تاریخ مرجعیت برگ زرین بنام “الیوم” وجود دارد که مربوط به مسئله انحصار امتیاز توتون بود که میرزای شیرازی (ره) با یک بیانیه کوتاه با عبارت؛ ” ‘الیوم استعمال توتون در حکم محاربه با امام زمان است!” ؛ آن را “کن فیکون” کرد.

نکته اینجاست که میرزا ننوشت استعمال توتون برخلاف مصالح ملی و یا تقویت بیگانگان است، بلکه نوشت در حکم محاربه با امام زمان (ع) است تا جلوگیری از هرگونه خدشه‌ای به عزت و آبروی مسلمین داشته باشد. و این درسِ بزرگی از آن فقیه شجاع برای فقهاء اعصار دیگر به حساب می‌آید.

امروز مرجعیت شیعه در نجف و در قم، پشتیبان مردم بوده و در بسیاری از مسائل مهم این سالها ندای “الیوم” داشته‌اند که جدیدترین آن موضوع گران شدن بنزین و مسئله طالبان و بیان مواضع شفاف در ملاقات با رییس جمهور منتخب و … بوده است و البته همه‌ی اینها پاسخ به مطالبات مردم و ایفای مسئولیتی است که خدا برعُهده آنان گذاشته است. و مسئله دسترسی آسان شهروندان به واکسن از مهمترین مسائل امروز است.

مردم در مسئله واکسن؛ اگر از مسئولین گلایه‌ دارند، از علماء حوزه نیز انتظار دارند که به دفاع از حقِ مسلّم شان بپردازند.
ایران اسلامی با این تمدن و مذهب غنی اهل بیت(ع) چرا باید در واکسن از کشورهای دیگر عقب باشد؟! و عده‌ای برای دریافت واکسن به خارج از کشور بروند! اگر امروز میرزای شیرازی بود درباره‌ی این شرم چه می‌فرمود؟

قصه واکسن که قصه پیشگیری از این ویروس پُر بلاست، با دو حقیقت پیوند دارد؛ اول با سلامت و حفظ جان مردم و دوم با آبروی کشور و هر کدام از این دو به حُکم عقل واجب قطعی است.

تردیدی نیست که در راس تمام احکام فقه شیعه؛ “حفظ جان” انسانها بر همه چیز مقدم است، مثلا در تمام عبادات غیر از مسئله “جهاد”، حق تقدم با حفظ جان انسان است و این در فقه شیعه آنچنان واضح است که احدی از فقیهان بر آن خُرده نگرفته است.

حفظ جان؛ نه تنها مقدم بر همه احکام است بلکه حتی اگر در جایی عمل به حکمی ضرر هم داشته باشد باز هم حفظ جان از هر ضرری واجب است.

از دیدگاه قرآن شریف؛ بی توجهی به جان یک شهروند مانند بی توجهی به جان همه شهروندان است؛《مَنْ قَتَلَ نَفْسَا بِغَیرِ نَفْسٍ أوفَسادٍ فِی الأَرضِ فَکانَّما قَتَلَ النَّاسَ جمیعاً 》(مائده/۳۲)

باید این مسئله بدیهیِ قرآنی – فقهی یعنی؛ تقدم حفظ جان انسانها و از بین بردن خطر برای جان حتا یک انسان، در تمام مسائل سیاسی و اجتماعی و بین المللی پیشتاز باشد.

فرض کنیم یک معاهده‌ای برای آبرو نظام مصلحت نباشد اما وقتی پای “جان مردم” مطرح باشد همان معاهده‌ای که امضاءاش حرام بوده، “جائز” می‌شود.
و اصلا عنوان “معصیت” و یا “خیانت” را از دست می‌دهد و این حکم روشن عقل است و؛ در قرآن صراحتاً مورد تاکید قرار گرفته است؛ ” فَمَنِ اضْطُرَّ غَيْرَ بَاغٍ وَلاَ عَادٍ فَلا إِثْمَ عَلَيْهِ‌.” (بقره /۱۷۳)

به تعبیر پیامبر رحمت(ع) مردم عیال و خانواده خدا هستند و باید محترم باشند و آبرویشان محفوظ باشد و مسئله واکسن کرونا؛ پیوند با “جان مردم” و “آبروی کشور” دارد و این شوخی بردار و سیاست بردار نیست.

حسرت آن پیامبر رحمت و عقلانیت رسول خاتم (ص) هستیم که آنچنان دلسوز مردم بود که برای سلامت و سعادت امتش جان می‌داد (ر.ک؛شعراء/۳) و در آخرین سخنرانی رسمی‌اش در مسجد مدنیه در خطاب به همه مسئولینِ جوامع اسلامی که در آینده زمان می‌آیند، فرمود:
“مبادا مردم را گرفتار فقر کنید، و مبادا آنان را با درگیر کردن به ذلت کشانید.”

نتیجه می‌گیریم؛ جان و خون شهروندان و آبروی کشور؛ همانطوریکه “متاع” نیست تا بتوان سر آن با کسی و یا کشوری و یا سیاستی، معامله کرد! بلکه در محدوده منویات و یا حیطه اختیارات کسی نیست تا بر اساس نظریات شخصی، مورد اِعمال نظر قرار گیرد.

انتهای پیام