هادی خامنه‌ای: گرفتار «جهل مرکب» هستیم

شفقنا نوشت: حجت الاسلام و المسلمین سید هادی خامنه ای تأکید کرد که کسانی از روی نا آگاهی، جهل یا برای حفظ قدرت، اقدامات اشتباهی انجام می دهند و وقتی این اشتباهات خسارات بزرگ و جبران ناپذیری به کشور و جامعه وارد می کند، نوعی خیانت محسوب می شود. نکته دیگر اینکه وقتی این نا آگاهی و بی خردی رنگ و لعاب دینی پیدا می کند، بسیار خطرناک و علاج ناپذیر است.

وی معتقد است که حرف های ناصواب و بدتر از آن تصمیمات ناصواب به تدریج جامعه را به شکل کنونی تبدیل کرده و ما را گرفتار مسایل و مشکلات بسیاری کرده است. یک موضع گیری اشتباه و سخن بی جا و حرکت دیپلماتیک ناشیانه و نادرست می تواند خسارات بزرگی به جامعه وارد کند.

سید هادی خامنه ای با انتقاد نسبت به وضعیت اقتصادی و معیشتی مردم، بیان کرد: امروز بعد از سالیانی ما هنوز کارتن خواب و اخیراً اتوبوس خواب داریم و این وضع شایسته این جامعه نیست.

حجت الاسلام و المسلمین سیدهادی خامنه ای درباره مفهوم، مصادیق و آسیب های «جهل» پرداخت و اظهار کرد: جهل از نظر اسلام و همه متفکران، سرچشمه همه ی فسادهاست لذا اسلام و ادیان همواره بر یادگرفتن و آموختن تأکید کردند که عبارت «اطْلُبُوا الْعِلْمَ‏ وَ لَوْ بِالصِّينِ‏» و «اطلُبوا العِلمَ مِنَ المَهدِ إلَى اللَّحْدِ» یا فرمایش «مَن عَلَّمَنی حَرفاً فَقَد صَیَّرَنی عَبداً» همه گویای ضرورت «دانستن و یاد گرفتن» است.

جهل عده ای، استبداد نوین با چهره دموکراسی را موجب شد

وی ادامه داد: در طول تاریخ انحراف ها در همه زمینه ها ناشی از جهل بوده است از جمله:

• انحراف از خط نبوت و امامت کمتر از نیم قرن پس از پیامبر(ص) و بازگشت به سوی جاهلیت ناشی از جهل بوده است چون اگر جامعه، یک جامعه آگاه بود، اجازه چنین انحرافی را نمی داد.
• انحراف در انقلاب های مختلف از جمله انقلاب روسیه، چین، کامبوج و ویتنام همراه با کشتارهای میلیونی دسته جمعی.
• انحراف در گروه ها و جمعیت های وابسته به انقلاب اسلامی ایران پس از پیروزی مثل پیدایش قدرت طلبان در قالب گروه های مسلح که به ظاهر شعارهای مردمی دادند ولی در واقع به دنبال قدرت بودند.
• پیدایش اندیشه های تحجر آمیز و ضد تحرک و پویایی در قبل و بعد از انقلاب بعضا به نام اندیشه های انحرافی با تعبیر نادرست نسبت به مفهوم انتظار که امام خمینی هم نسبت به آنها هشدار دادند اما امروز هم متأسفانه بعضا در صدا و سیما به نوعی همین تفکر دنبال می شود.
• نا امن کردن فضای عمومی و اجبار مدیران به مراقبت های شدید حفاظتی و امنیتی از خود که خود نتیجه، فاصله بین مردم و آنان شد و طبعاً در یک چنین فرصت تلخ و ناگواری شخصیت های بی بدیلی مانند آقایان مطهری، بهشتی و دیگران را از دست دادیم. و از سوی دیگر به صورت تدریجی از خط امام(ره) که مردم را عزیز و صاحبان اصلی انقلاب و رأی مردم را منشأ اصلی تصمیمات کشور و سرنوشت ساز می دانستند، عبور کردیم.
• زینتی بودن رأی مردم، رواج تبلیغات دروغ همراه با تهمت در ایام تبلیغات انتخاباتی، کم ارزش شدن رأی مردم و اهتمام به خواص به بهانه نخبگی، همه این موارد در زمینه های جهل عمومی صورت پذیرفت و به نوعی به استبداد نوین با چهره دموکراسی منتهی شد.

اکثر کشورها و جوامع با دموکراسی حقیقی فاصله دارند

دبیرکل مجمع نیروهای خط امام درباره مفهوم دموکراسی، بیان کرد: دموکراسی به عنوان یک مفهوم در تعاریف مختلف وجود دارد. دموکراسی به مجموعه ای از نهادها گفته می شود که هدف آن به حداقل رساندن خطاها در مدیریت سیاسی و اقتصادی جامعه از طریق به حداکثر رساندن مشارکت عمومی و به حداقل رساندن نقش شخص و فرد در اتخاذ تصمیمات بزرگ سیاسی، اقتصادی و فرهنگی است.

وی افزود: دموکراسی نظریه ای علمی و انسانی برای اداره جامعه و رویه موثری برای تبدیل یک انقلاب به اصلاحات است و نوعی سازمان برای جامعه است که بتواند تحولات ضروری، مهم و فوری را بدون توسل به خشونت پذیرا باشد. با این تعریف تقریباً امروزه اکثر کشورها و جوامع ظاهراً با این دموکراسی فاصله دارند.

جهل عمومی سرچشمه بزرگترین فسادهاست

وی به تفاوت میان سوسیالیسم و دموکراسی اشاره و عنوان کرد: سوسیالیسم مدعی توزیع عادلانه ثروت و دموکراسی مدعی توزیع عادلانه قدرت است. آفت دموکراسی عشق و تمایل مفرط فرد یا یک نهاد به قدرت یا ثروت است؛ اما سرچشمه اصلی وقوع این وقایع ناباب و نا مطلوب در هر یک از این عرصه ها به جهل عمومی ارتباط دارد که از نظر اسلام این امر سرچشمه بزرگترین فسادهاست.

سیدهادی خامنه ای درباره مظاهر ظلم و جهل، گفت: مظاهر ظلم و جهل که هر یک با هم ارتباط دارند، عبارت است از قدرت طلبی، استبداد، باندبازی، تبلیغات دروغ، خودنمایی ها و بزرگ نمایی های دروغین، دروغ گفتن به مردم، شعارهای دروغ، ادعاهای بدون ریشه، وعده های تو خالی، متهم کردن و سانسور، انحصار طلبی، غلو و بزرگ نمایی و خود ساختن تحت عنوان کاریزما و غلو درباره آن کاریزما، رانت خواری و خلاصه هر چه خوب است را برای خود برگزیدن و هر چه بد است را برای دیگران خواستن، که به تعبیر امام علی(ع) نام آن استثمار است.

وی بیان کرد: جهل مخصوصاً در میان رهبران و مسئولان که غالباً منجر به رفتار مستبدانه آنها می شود، می تواند خسارت های عظیمی را به همراه بیاورد و ریشه خود و دیگران را بسوزاند همانطور که آیه قرآن می فرماید: «وَ اتَّقُواْ فِتْنَةً لاَّ تُصِیبَنَّ الَّذِینَ ظَلَمُواْ مِنکُمْ خَآصَّةً؛ این فتنه و آشوب و بلا، بلایی است که حتی بی گناهان را هم گرفتار می کند» حتی اگر این عملکرد اشتباه به نیت خدمت به جامعه باشد که قرآن در این باره هم می فرماید: «قُلْ هَلْ نُنَبِّئُكُمْ بِالْأَخْسَرِينَ أَعْمَالًا الَّذِينَ ضَلَّ سَعْيُهُمْ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَهُمْ يَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ يُحْسِنُونَ صُنْعًا؛ کسانی هستند که اقدامات اشتباهی انجام می دهند در حالی که خود می پندارند، خوب عمل می کنند» و این اشتباهات که در عرصه جامعه است، یک مساله فردی به حساب نمی آید بلکه می توان آن را به نوعی خیانت دانست چرا که همه جامعه را به خسارات بزرگ مبتلا خواهد کرد که نمونه های آن را در همه دنیا و جامعه خود می بینیم و آن اینکه یک موضع گیری اشتباه و سخن بی جا و حرکت دیپلماتیک ناشیانه و نادرست می تواند خسارات بزرگی به جامعه وارد کند. دیکتاتوری و استبداد که نام خشنی هم دارد، می تواند آرام آرام وارد زندگی ها شود لذا امام خمینی(ره) به مسئولین هشدار دادند که مراقب این مساله باشند.

سیدهادی خامنه ای به زمینه های فرهنگی جهل مسئولان اشاره و خاطرنشان کرد: این رویکرد ناشی از فرهنگ هایی است که از پرستش قدرت یا تمایل به قدرت الهام گرفته باشند یا منفعت پرستی و منفعت محوری تنها برای خود و اطرافیان خود داشته باشند، معمولاً این افراد آمادگی برای قبول عدالت اجتماعی و دموکراسی ندارند. اما فرهنگی که به علم و دانایی و آگاهی حرمت می گذارد و با جهل ضدیت می کند، طبیعتاً می تواند ضد دیکتاتور باشد.

کار به جایی رسیده که بعضا یک استاد دانشگاه حق ندارد نظر شخصی خود را در باب یک مساله تخصصی ابراز کند

وی با طرح این پرسش که علم و آگاهی برای جلوگیری از نفوذ جهل به افراد چه نقشی دارد؟ گفت: تحصیلکردگان هرگز سلطه پول فرماندهان جاهل را تحمل نمی کنند. پژوهش های علمی و تحقیقات دانشی تنها در جوامعی شکوفایی پیدا می کند که در آن عقاید و افکار مخالف به طور مساوی از این حق برخوردار باشند که بحثی را رد یا قبول کنند. اینطور نباشد که در یک دانشگاه، استادی وقتی نظر خود را به شاگردان می دهد، او را به خاطر گفته این چنینی از دانشگاه اخراج کنند، آن هم در نظامی که افتخارش به این بوده که در ابتدای شروع انقلاب تریبون های بسیار بزرگ و مفصلی در صدا و سیما به اینگونه بحث ها اختصاص می داد که آیت الله بهشتی با آن مقام وارد این بحث ها می شد، حال کار به جایی رسیده که بعضا یک استاد دانشگاه حق ندارد نظر شخصی خود را در باب یک مساله تخصصی ابراز کند.

وی ادامه داد: بنابراین بین احترام به دموکراسی یا عدالت و کسب و ترویج دانش یک رابطه مثبت و همبستگی وجود دارد و به این صورت است که همواره دانش اقتداری دارد و بر اقتدار دیگری غلبه می کند و می توانیم بگوییم که دیکتاتوری استدلال از دیکتاتوری های اراده های پر خواهانه قوی تر است. از این رو احترام فرهنگی به علم و علما نه تنها یک ارزش دموکراتیک و مردمی است بلکه زمینه مناسبی برای رشد علم نیز هست. اما جهل زمینه ساز انحراف و تحریف در مفاهیم خدایی و انسانی مانند عدالت و آزادی است.

برخی با شعار عدالت به جنگ آزادی می روند

تنها «قدرت» است که در مقابل عدالت و آزادی قرار می گیرد

دبیرکل مجمع نیروهای خط امام گفت: عدل در معنای واقعی عبارت است از اینکه هر چیزی را در جایگاه شایسته خود قرار دهد ولی در شرایط جهل و بی خبری عمومی نسبت به همین مفهوم زیبا و مترقی می توان مواردی را دید که شعار عدل، انگیزه دستیابی به قدرت و سپس عبور از عدل باشد. یکی از نمونه های آن جبهه کمونیسم است که با شعار عدالت به میدان آمد و نیمی از جهان را به مدت نیم قرن به بدبختی کشاند. برخی با شعار عدالت به جنگ آزادی می روند در حالی که عدالت و آزادی توأم هستند و در برابر هم نیستند و تنها آنچه در مقابل عدالت و آزادی قرار می گیرد، قدرت است.

اگر روزی چهره عدلِ واقعی ظاهر شود، مستبدان از سخن به استدلال باز می مانند

وی درباره اینکه از میان عدالت و آزادی، کدام یک کلیدی تر هستند، گفت: به نظر می رسد که انسان ابتدا باید آزاد باشد تا بتواند عدالت را برپا کند و خودش باید عدالت را اقامه کند نه حکومت؛ قرآن هم تأکید می کند «لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ» مردم باید اقامه قسط کنند. اگر روزی چهره عدلِ واقعی ظاهر شود، طبعاً مستبدان از سخن به استدلال باز می مانند.

امام علی(ع) درباره عدل و عدالت می فرمایند: «يُجْزَ فِي عَدْلِهِ وَ قِسْطِهِ يَوْمَئِذٍ خَرْقُ بَصَرٍ فِي الْهَوَاءِ وَ لَا هَمْسُ قَدَمٍ فِي الْأَرْضِ إِلَّا بِحَقِّهِ فَكَمْ حُجَّةٍ يَوْمَ ذَاكَ دَاحِضَةٌ وَ عَلَائِقِ عُذْرٍ مُنْقَطِعَةٌ؛ روز قیامت صحنه نمایش عدل و قسط است و طبیعتاً آنچه در قیامت اتفاق می افتد نمونه ای است از آنچه باید در دنیا اتفاق افتد، حضرت می فرمایند که آن روز که صحنه نمایش عدل واقعی است هیچ عملی حتی چشم گشودن در فضا و گام زدنی آرام در زمین جز به حق داده نشود و بسا حجت ها كه در آن روز باطل گردد و رشته عذرها گسسته شود.»

در حقیقت حضرت اشاره می کنند به اینکه اصولاً در این دنیا، یک چشم زدن یا قدم زدن حساب و کتاب دارد. حال شما نگاه کنید کسانی را که مراقب اعمال و گفتار خود نیستند و یک کلمه آنها می تواند یک جامعه را به هم بریزد. یک اقدام اشتباه و بدون مشورت متخصصان و کارشناسان می تواند جامعه را زیر و رو کند. با یک کلمه آنها در فلان سخنرانی بانک ها به طور کلی از سرمایه مردم خالی شوند. لذا معتقدم حرف های ناصواب و بدتر از آن تصمیمات ناصواب به تدریج جامعه را به شکل کنونی تبدیل کرده و ما را گرفتار مسایل و مشکلات بسیاری کرده است.

کارتن خوابی و اتوبوس خوابی شایسته این جامعه نیست

وی با بیان اینکه دچار افت های بسیاری در عرصه های مختلف شدیم، خاطرنشان کرد: دکتر فرشاد مومنی اقتصاد دان برجسته کشور، اشاره می کنند که در سال ۶۶ یعنی زمانی که گرفتار جنگ و مشکلات ناشی از جنگ بودیم و غربی ها از فروش نفت ایران جلوگیری می کردند، میزان مصرف سالانه گوشت هر خانوار ایرانی حدود ۱۷۰ کیلوگرم بوده است. آن زمان عده ای علیه دولت وقت چه ها کردند و سهمیه بندی کوپن را پوپولیزم می دانستند. اما در سال ۱۴۰۰ میزان مصرف سالانه گوشت به ۴ کیلوگرم رسیده است. امروز که نفت ما به فروش می رسد و ظاهراً همه چیز رو به راه است، چرا دچار این وضعیت شدیم؟! معتقدم همه اینها ناشی از کلمات و تصمیمات بی جا در شرایط خاصی است که می تواند زندگی مردم را زیر و رو کند. امروز بعد از سالیانی ما هنوز کارتن خواب و اخیراً اتوبوس خواب داریم و این وضع شایسته این جامعه نیست.

اگر عدل در چهره واقعی خود ظاهر شود، چه بسا کسی طالب آن نیست

سیدهادی خامنه ای گفت: وقتی گروه ها و قدرت ها عدل را با نیت توجیه اقدامات و برای حفظ قدرت خود به کار می گیرند، طبیعتاً اینجاست که همه چیز رنگ عوض می کند، اگر عدل در چهره واقعی خود ظاهر شود، چه بسا هیچ کسی طالب آن نیست. حضرت علی(ع) فرمودند: «فَالْحَقُّ أَوْسَعُ الْأَشْيَاءِ فِي التَّوَاصُفِ وَ أَضْيَقُهَا فِي التَّنَاصُفِ؛ پدیده جهل است که باعث می شود از شعار عدل استفاده ابزاری شود.»

راهکار برون رفت از جهل «آگاهی عمومی» است

دبیرکل مجمع نیروهای خط امام به راهکاری برای برون رفت از جهل و خلط آن با عدل اشاره و خاطرنشان کرد: راه حل آگاهی عمومی است. جامعه به طور فطری طالب آگاهی است به طوری که اگر مجاری رسمی اطلاع رسانی در کار خود عمداً یا سهواً موفق نباشند، جامعه خود به خود متوجه منابع اطلاعاتی دیگر از جمله فضای مجازی و شبکه های ماهواره ای خواهد شد.

وی افزود: مبارزه با جهل و بی سوادی در فلسفه بعثت جایگاه بسیار مهمی داشته است. جمله ای است از حضرت علی(ع) که می فرماید: پیامبر(ص) زمانی مبعوث شدند که مردم در وادی گمراهی و سرگردانی راه به جایی نمی بردند و در امواج فتنه ها و بحران ها دست و پا می زدند و هوس ها و احساسات بر خِردشان چیره شده بود و خود بزرگ بینی لغزش های پیاپی را بر آنان تحمیل می کرد و جهل مرکب آنها را خالی و پوچ و بی وزن کرده بود.

گرفتار «جهل مرکب» هستیم

سیدهادی خامنه ای جهل بسیط و جهل مرکب را از جمله اقسام جهل دانست و درباره آنها توضیح داد: جهل بسیط آن است که انسان نسبت به مساله ای آگاه نیست و خودش هم می داند که نمی داند. این نوع جهل می تواند مفید هم باشد چون یک انسان این چنینی همواره در صدد آموختن است و در نهایت عاقبت به خیر می شود. به تعبیر واضح تر، انسان هر چه عالم تر باشد، بیشتر به نادانی خود در مقابل علم و عقل اعتراف می کند بنابراین پیشرفت های علمی انسان در اثر جهل بسیط اوست یعنی او به دلیل آگاهی از جهل خود به دنبال علم و آگاهی رفته و به جاهایی رسیده است با این حساب می توان گفت که جهل بسیط را نباید جهل نامید چون راهی به سوی علم است.

اما جهل مرکب، جهلی است که کسی چیزی را نداند یا خلاف واقع را بداند و چنان داند که حق را یافته است و ما امروز با این جهل سر و کار داریم. در روایات هم آمده است که کسی که خیال می کند از همه عاقل تر است، بدانید که نشانه حماقت اوست. جهل مرکب علاج ناپذیر است چون تعصب جاهلانه گرفتاران به این نوع جهل، اجازه دانستن به آنها را نمی دهد و بسیاری از این جاهلان توهم عالم بودن هم دارند و برای فهمیدن و دانستن اصلاً آمادگی ندارند و درهای فهم و اندیشه را به روی خود بسته اند.

سیدهادی خامنه ای درباره چرایی گرفتاری عده ای در جهل مرکب، گفت: بنابر نظر صاحب نظران یک دلیل علم ناقص است. علت دیگر حبّ و تمایل یک جانبه است به طوری که وقتی انسان تمایل خاصی به یک سمتی دارد، دیگر اشکالات و نواقص را نمی بیند.

جهل وقتی با مذهب و مقدسات مخلوط می شود، خطرناک و ناعلاج است

وی با بیان اینکه «جهل مقدس» از جمله جهل هایی است که قرآن با آن مبارزه می کند، اظهار کرد: جهل مقدس، جهلی است که منتسب به مقدسات دینی است و وقتی جهل با مذهب و مقدسات مخلوط می شود، خطرناک و ناعلاج است. به عبارتی هر جهل و بدی که با شعار دین و پوشش دین می آید، می تواند خطرناک باشد همانطور که مرحوم آیت الله نائینی در باب استبداد چنین هشداری دادند و بیان کردند که استبداد بسیار خطرناک است، اما خطرناک ترین و نا علاج ترین نوع آن استبداد دینی است.

دبیرکل مجمع نیروهای خط امام ادامه داد: امامان نیز نسبت به جهل های منتسب به دین هشدارهایی دادند، حضرت علی(ع) می فرمایند: «اَلْمُتَعَبِّدُ بِغَيْرِ عِلْمٍ كَحِمَارِ اَلطَّاحُونَةِ يَدُورُ وَ لاَ يَبْرَحُ مِنْ مَكَانِه: عبادت کنندۀ بدون دانش، مانند چهارپاى آسیاب است که مى گردد و از مکان خود خارج نمى شود». امام صادق(ع) نیز فرمودند: «کسی که بدون آگاهی و فهم کاری را انجام می دهد، مانند کسی است که در جاده راه افتاده، ولی در جاده ای غیر واقعی است. در چنین جاده ای هر چه سریعتر برود، از هدف و مقصد اصلی دورتر می شود» بنابراین اینجا سرعت و زیاد کار کردن اثر معکوس دارد. شهید مطهری نیز در این باره سخنی دارند و می گویند: «خوارج که نمونه بسیار عالی جاهلان مقدس یا جهل مرکب هستند، با روح فرهنگ اسلامی آشنا نبودند، ولی نترس و تنگ نظر بودند و به همین دلیل همه را تکفیر می کردند، اسلام مسلمانی را منحصر به خود و مسلمانان دیگر را کافر می دانستند و طبیعتاً حکمشان این بود که باید بکشند»؛ همین کاری که امروز طالبان و داعش و امثالهم انجام می دهند.

وی بیان کرد: جمود فکری و نا آگاهی از ابتدا زمینه ساز همه انحرافات شد. بعدها شاید شهامت و نترسی به ویژگی های دیگر آنها اضافه شد، اما کار خود را ابتدا با تهمت زدن، بدگفتن و تکفیر کردن آغاز کردند. طبق تاریخ، دسته اول آنچنان معتقد و نترس بودند که خوارج نهروان وقتی در مقابل لشکر حضرت علی(ع) قرار می گرفتند، یکی از لشکریان علی(ع) نیزه ای را به سینه یکی از خوارج فرستاد، آن خارجی در حالی که نیزه تا نیمه به سینه اش فرو رفته بود، خود را به دیوار کوبید تا نیزه بیشتر فرو برود و گفت: «خدایا برای اینکه خشنود شوی، من به سوی تو شتابان می آیم.» بنابراین حماقت در این زمینه حد و حدودی ندارد و جمود فکری را با همه این علایم باید شناخت.

سیدهادی خامنه ای گفت: کسانی که دچار جمود فکری شده بودند، تیرهای تهمت را به سمت اصحاب فضیلت نیز روانه کردند که در تاریخ اسلام آمده است که کمتر صاحب فضیلتی را می توان یافت که هدف این تیرها قرار نگرفته باشد، یکی را منکر خدا و دیگری را منکر معاد و معراج اسماعیل دانستند و با این روش می خواستند بگویند که هیچ دانشمندی مسلمان نبوده است. در چنین فضایی وقتی حضرت علی(ع) تکفیر می شوند، تکلیف دیگران روشن است.

بلاهای جهل و بی خردی در هر شکل و شمایلی خانمان سوز است

سیدهادی خامنه ای به جمود فکری در عصرهای نه چندان دور نیز اشاره و خاطرنشان کرد: بسیاری از دانشمندان از جمله بوعلی سینا، خواجه نصیر، ملاصدرا، فیض کاشانی و… نیز گرفتار این منحرفان و نا آگاهان شده بودند. در زمان ما نیز امام خمینی(ره) فرمودند که در مدرسه فیضیه دیدم کوزه ای که آقا مصطفی از آن آب خوردند را آب کشیدن چون پدرش (آیت الله خمینی) فلسفه تدریس می کرد. شهید مطهری کتاب «نظام حقوق زن در اسلام» را که نوشتند، ایشان را تکفیر کردند. آقای مطهری درباره مساله حجاب در دهه چهل نوشتند و ایشان را غرب زده و مروج فساد قلمداد کردند. یا برای شهید جاوید آن مسایل را ایجاد کردند تا جایی که یکی از آگاهان به علما گفته بود که چرا اغفال می شوید، یک ساواکی عمامه به سر گذاشت و کتاب شهید جاوید را خدمت علما بُرد و راجع به این کتاب بدگویی و همه را تحریک کرد، اما دیدیم که مدتی حوزه های علمیه سرگرم همین مساله بودند. به هر حال بلاهای جهل و بی خردی در هر شکل و شمایلی خانمان سوز است، ولی در رنگ و لعاب قدسی و دینی ناعلاج و بسیار خطرناک تر است.

برداشت های غلط و یک جانبه از دین منشأ جنگ های مذهبی است

وی با اشاره به اینکه برداشت های غلط و یک جانبه از دین منشأ همه جنگ های مذهبی است، عنوان کرد: افرادی و جریان هایی خود را محور ارزش ها و تشخیص دهنده حق و باطل می دانند لذا به خود حق می دهند که به مردم امر و نهی کنند، ولی غافل هستند از اینکه خودشان هم باید عامل به آنچه می گویند، باشند. در روایات داریم: «کسانی که خود را در معرض فرماندهی و امامت جامعه قرار می دهند، ابتدا باید خودشان را با عمل و سیره عملی آماده کنند و تعلیم دهند. کسی که اول خود را تربیت کرده، سزاوارتر است که به مردم بایدها و نبایدها را گوشزد کند.»

سیدهادی خامنه ای «داعش و طالبان» را میوه همه انحرافات دانست و اظهار کرد: گروه هایی چون طالبان و داعش چنان حساب شده تشکیل شدند که کسی تاکنون از مکانیسم شکل گیری آنان اطلاع درستی ندارد. گروه هایی از این ها آدم کشی های بسیار به راه می اندازند و به نوامیس دیگران تجاوز می کنند، بدون اینکه به دادگاهی کشیده شوند و جزای این آدم کشی و تجاوزها را ببینند. از اهدافی که غربی ها مخصوصاً آمریکا و اسرائیل دنبال می کنند، می توان یقین کرد که راه اندازی این گروه های تروریستی کار آنهاست. این گروه ها لباس دین به تن کردند و مدعی هستند که در حال مبارزه با کفر هستند و همین کشتار و ظلم به مردم با پوشش دین، این گروه ها را خطرناک تر کرده است لذا فقها باید فکری برای این مساله کنند و این شعار را از دست آنها بگیرند.

انتهای پیام