پژوهشگر افغان: موج اخراج مهاجرین باعث تنش میان ایران و افغانستان می‌شود

یک پژوهشگر افغانستانی مقیم ایران با انتقاد از آنچه «افغان‌ستیزی» می‌خواند گفت: نوع و میزان اخبار و فیلم‌هایی که علیه مهاجران منتشر شده است نشان دهنده‌ی یک الگوی مشخص است و آن الگو بر مبنای این است که «افغان‌ها تهدید هستند».

عبدالحمید نورزایی با بیان اینکه «نوع برخورد با مهاجران، امنیتی است»، می‌گوید: اگر موج اخراج مهاجرین افغان راه بیافتد باعث تنش بین دو کشور خواهد شد و وجهه‌ی خوبی برای ایران ندارد.

او درباره‌ی وضعیت حضور مهاجرین افغان در جنوب تهران گفت: این ادعا که افغان‌ها که در جنوب تهران برای خودشان سیستم قضایی دارند و تهران را محاصره کردند افغان ستیزی است.

متن کامل بخش دوم گفت‌وگوی انصاف نیوز با آقای نورزایی را می‌توانید در ادامه بخوانید:

انصاف نیوز – در ماه‌های اخیر به موضوع حجم بسیار بالای مهاجرین افغان در ایران پرداخته‌ایم. برخی از پرداختن به این موضوع با عنوان «افغان هراسی» یاد می‌کنند. در این باره چه نظری دارید؟ آیا این کار، افغان هراسی است؟

نورزایی: برای پاسخ به این سوال باید الگوهای پرداختن به این موضوع را پیدا کنیم. در بسیار مواقع که هیچ تنشی وجود ندارد بسیاری از بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای تلاش می کنند تا با خبرهای کذب، آمارسازی در مصاحبه‌ها و … تنش را ایجاد کنند.

بحران مهاجرت برای ملت افغانستان زیان است

انصاف نیوز – این حرف خیلی کلی است.

نورزایی: وارد جزییات می‌شوم؛ در همه‌ی کشورها مهاجر وجود دارد، ایرانی‌ها در کشورهای غربی مهاجر هستند. بنابراین افغانستان و ایران دو کشور «مهاجر فرست» هستند. وقتی که کشورها مهاجر فرست‌اند دچار خلاء می‌شوند و در نتیجه‌ی آن خودشان زیان می‌کنند. بنابراین بحران مهاجرت برای ملت افغانستان زیان است. خیلی از مهاجران با خودشان سرمایه فکری یا مالی را به کشور مقصد می‌برند.

نوع و میزان اخبار و فیلم‌هایی که علیه مهاجران منتشر شده است نشان دهنده‌ی یک الگوی مشخص است و آن الگو بر مبنای این است که «افغان‌ها تهدید هستند»

انصاف نیوز – اگر تهدید واقعی باشند چطور؟ شما روی کدام بخش خبرهای منتشرشده در این باره حساس هستید و دلیل‌تان برای این ادعا چیست؟

نورزایی: دلیل من این است که روابط ایران و افغانستان برای یک سال و ده سال و صد سال نیست. ایران و افغانستان قرن‌ها با یکدیگر در ارتباط بودند. نزدیک‌ترین کسان به ایرانی‌ها ما هستیم؛ ایران و افغانستان هم‌زبان، هم‌فرهنگ، هم‌دین و دارای ریشه تمدنی مشترک هستند. برای مثال در تاجیکستان همه‌ی اسامی «اف» دارد و روسی هستند و از این نظر هم ما به شما نزدیک‌تر هستیم تا تاجیک‌ها.

چرا وزیر کشور نمی‌گوید که چه تعداد از مهاجرین به افغانستان برمی‌گردند

انصاف نیوز – موضوع نگران‌کننده‌ در حال حاضر حجم مهاجرین افغان در ایران است.

نورزایی: آمار آنها چه میزان است؟

انصاف نیوز – به گفته‌ی وزیر کشور بر اساس آمارهای رسمی بالای پنج میلیون نفر هستند.

نورزایی: چرا وزیر کشور شما نمی‌گوید که چه تعداد از آنها به افغانستان برمی‌گردند. همه‌ی اینها که در ایران نمی‌مانند. در استان فارس بزرگترین سرمایه‌گذاران افغان‌ها هستند یا حجم بالای دلاری در اقتصاد خراسان از سوی افغان‌ها در گردش است.

بزرگترین سرمایه‌گذاران در ایران، افغان‌ها هستند

انصاف نیوز – اخیرا استاندار خراسان اعلام کرده که فقط در این استان حدود یک میلیون مهاجر افغان هستند.

نورزایی: این تراکم بالا در برخی استان‌ها به این علت است که امکان حضور افغان‌ها در سایر استان‌ها نیست. سوال این است که چرا در ایلام، چهار محال بختیاری، لرستان و … که افغان‌ها حضور ندارند هم میزان بیکاری بالاست و سرمایه گذاری اندک است. چرا در این استان‌ها که افغان‌ها حضوری ندارند این حجم بیکاری وجود دارد؟ بزرگترین سرمایه‌گذاران در ایران بر اساس اعلام وزارت اقتصاد، افغان‌ها هستند. چرا به این پتانسیل توجه نمی‌کنید؟!

انصاف نیوز – آمار پنج تا شش میلیون مهاجر افغان را که می‌پذیرید؟! البته بعضی کارشناسان آمار نه تا ده میلیون را مطرح می‌کنند.

نورزایی: با این آمار یک سوم افغان‌ها در ایران هستند، پاکستان هم چنین ادعاهایی را مطرح می‌کند پس یک سوم هم در پاکستان هستند! پس چه کسی در افغانستان زندگی می‌کند؟! آمار مهاجران افغان در ایران را باید وزارت کشور اعلام کند که گفته‌اند بین پنج تا شش میلیون.

انصاف نیوز – همین آمار هم کم نیست.

نورزایی: از همین تریبون از وزارت کشور می‌خواهم که لطفا این را هم اعلام کنند که چه تعدادی از مهاجران افغان امسال از ایران خارج شدند.

سالی یک میلیون نفر بین ایران و افغانستان در رفت و آمدند

انصاف نیوز – چقدر؟

نورزایی: تصورم این است که سالی یک میلیون نفر بین دو کشور در رفت و آمد هستند.

انصاف نیوز – بعد از مصاحبه‌ی چند ماه قبل انصاف نیوز ظاهرا موجی از اخراج افغان‌ها موج شکل گرفت و شنیده‌هایی درباره‌ی راه‌اندازی مجدد «گشت‌های افغانی بگیر» آیا شما هم این را شنیده‌اید؟

نورزایی: هم شنیده‌ام و هم دیده‌ام.

نوع برخورد با مهاجران، امنیتی است

انصاف نیوز – چه نظری در این باره دارید؟

نورزایی: متاسفانه نوع برخورد با مهاجران امنیتی است و نگاه حاکم بر این موضوع اجتماعی و فرهنگی نیست. تصور این است که افغان‌ها را بگیریم و اخراج کنیم مسئله تمام می‌شود در حالی که این نوع برخورد امنیتی است و مبتنی بر نگاه کارشناسی نیست و از طرف دیگر هزینه‌زاست. این هزینه هم برای جمهوری اسلامی است و هم باعث سوءتفاهم‌هایی می‌شود.

با پدیده مهاجرت باید علمی مواجه شد و از پتانسل مهاجران استفاده کرد. بایستی مهاجران دسته‌بندی شوند و کسانی که جرم و جنایت و سوءسابقه دارند و حضورشان به زیان منافع ملی ایران است اخراج شوند.

انصاف نیوز – طبق آمار رسمی سرشماری 2.6 میلیون مهاجر افغان قانونی است و وزیر کشور هم گفته بالای 5 میلیون افغان در ایران حضور دارند. موافقید که بیش از دو میلیون مهاجر افغان که مدرکی ندارند و غیرقانونی هستند اخراج شوند؟

نورزایی: نه؛ موافق نیستم. تصور من این است که بر اساس این سرشماری 2.6 میلیون مهاجر افغان مدرک اقامتی دارند و بقیه مدارک سرشماری. برای مازاد این آماری که می‌گویید ایران باید در توافق با سایر کشورها هزینه‌ی لازم و بودجه‌ای ویژه دریافت کند مانند همان کاری که ترکیه انجام داد.

«گشت افغانی‌‎بگیر» برای جمهوری اسلامی وجهه خوبی ندارد

انصاف نیوز – چرا مخالفید که به افغانستان برگردند؟!

نورزایی: در افغانستان از لحاظ امنیتی شرایط مناسب است اما اگر این موج اخراج راه بیفتد باعث تنش بین دو کشور خواهد شد و وجهه‌ی خوبی برای ایران ندارد. «گشت افغانی‌‎بگیر» برای جمهوری اسلامی وجهه خوبی ندارد.

انصاف نیوز – آقای نورزایی! هیچ کشوری در جهان اینقدر مهاجر افغان ندارد. اگر شرایط برعکس بود شما قبول می‌کردید که از ایران هشت میلیون مهاجر در افغانستان باشند؟

نورزایی: ایران در طول تاریخ میزبان لهستانی‌ها بوده یا مهاجران عراقی را ساماندهی کرده است.

اگر موضوع مهاجرین افغان را مدیریت کنید به نفع خودتان است

انصاف نیوز – البته آمار آنها خیلی پایین‌تر بوده است.

نورزایی: درست است اما می‌شود این پدیده را مدیریت کرد. اگر شما این موضوع را مدیریت کنید هم به نفع خودتان است هم دو ملت نفع می‌‏برند. ایران باید پای سازمان‌های بین‌المللی را به موضوع مهاجران باز کند؛ همان کاری که اخیرا سفیر ایران در افغانستان انجام می‌دهد و تلاش می‌کند که بخشی از کمک‌های بین‌المللی را جذب کند.

انصاف نیوز – آیا طالبان آمادگی این را ندارد که بخش‌هایی از مهاجران را به کشور افغانستان برگرداند؟

نورزایی: 2.5 میلیون نفر به صورت فصلی کار می‌کنند و بین ایران و افغانستان در رفت و آمد هستند. طالبان در حال حاضر از بنیه‌ی اقتصادی برخوردار نیست که برای همه‌ی اینها شغل ایجاد کند.

انصاف نیوز – پس گفتن از آمار مهاجران افغان در ایران افغان ستیزی نیست.

نورزایی: این ادعا که در جنوب تهران برای خودشان سیستم قضایی دارند و تهران را محاصره کردند افغان ستیزی است.

انصاف نیوز – همه‌ی اینها را تکذیب می‌کنید؟

نورزایی: بله؛ البته که جرم و جنایت هست اما برای مثال فیلمی که اخیرا منتشر شده متعلق به هفت – هشت سال پیش است یا اینکه تهران در تصرف افغان‌هاست ایجاد ترس و هراس در جامعه است. درباره‌ی این ادعا که افغان‌ها در جنوب تهران سیستم قضایی خودشان را دارند مگر دستگاه قضایی و پلیس در جنوب تهران وجود ندارد؟! درباره‌ی این ادعا که هیچ ایرانی در بخش‌هایی از جنوب تهران دیگر حضور ندارد یک سری به این مناطق بزنید که آیا سکنه‌ای داشته یا نه؟!

نسبت به اینکه به مهاجرین افغان دید امنیتی وجود دارد گله‌مندیم

انصاف نیوز – البته تنها منبع ما این صحبت‌ها نبود و از کسانی دیگر هم این ارزیابی را داشتیم. به‌طور کلی درباره‌ی عملکرد ایران در موضوع مهاجران چه دیدگاهی دارید؟

نورزایی: ما نسبت به اینکه در این موضوع دید امنیتی وجود دارد گله‌مند هستیم. نسبت به مهاجرین نباید دید صرفا امنیتی داشت. شما عضو معاهده ژنو هستید و باید از سازمان‌های بین‌المللی برای تامین هزینه‌های آنها کمک بخواهید. به جای دید امنیتی باید سازمان‌های بین‌المللی حضور فعال داشته باشند.

انصاف نیوز – مصداق «دید امنیتی» چیست؟

نورزایی: اینکه افغان‌ها را صرفا تهدید بدانیم بسیار غلط است؛ آنها را باید فرصت بدانیم نه تهدید.

انصاف نیوز – چه کسی آنها را به دید تهدید می‌بیند؟

نورزایی: بخش‌های امنیتی و برخی بخش‌های دیگر در ایران تصورشان این است که مهاجرین در ایران چون یارانه پنهان دریافت می‌کنند و این یارانه ارزبری دارد پس یک تهدید اقتصادی هستند. یا چون حضور بخشی از اینها فاقد مدرک شناسایی هستند و غیرقانونی محسوب می‌شوند ممکن است تهدید قلمداد شوند.

یا اینکه افغان‌ها فرصت‌های شغلی را از ایرانی‌ها می‌گیرند و در نتیجه سطح اشتغال کم می‌شود و… من نمی‌گویم این نکات غلط است بلکه منکر آن نوع دیدی که وجود دارد هستم که کارشناسی نیست. این مسائل باید کارشناسی شود تا سیاستگذاری و از کانال مشخصی این سیاست‌های کارشناسی‌شده اجرایی شود.

انصاف نیوز – به نظر نمی‌خواهید صریح صحبت کنید و مسائلی را نمی‌گویید.

نورزایی: بله

ایران و طالبان از نگاه یک حامی «امارت اسلامی»

انتهای پیام