خاطرات هاشمی ۸ بهمن سال ۷۹ | نگرانی طرفداران دولت از برخورد شورای نگهبان
انصاف نیوز: خاطرات روزنوشت آیت‌الله اکبر هاشمی در ۸ بهمن سال ۱۳۷۹ را در ادامه می‌خوانید:
شنبه 8 بهمن 1379 | 2 ذيعقده 1421 27 ژانويه 2001
صبح مجمع [تشخیص‌مصلحت‌نظام]، جلسه داشت. سياست‌هاي كلي مشاركت[1] را تكميل كرديم و بحث سياست‌هاي كلي امنيت ملي آغاز شد. به اجلاس گفتم كه بخشي از سياست‌هاي كلي مصوب مجمع به تأييد رهبري رسيده و ابلاغ شده و مذاكره در خصوص نظارت بر اجرا داشتيم كه گفتم، منتظر آیين‌نامه باشند. طرفداران دولت، نگران سختگيري ناظران و برخورد شوراي نگهبان‌اند.
آقاي [سیدمحمود] هاشمي‌شاهرودي، [رئیس قوه‌قضاییه] گفت، قاضي، تأخير در اعلان حكم قتل‌هاي زنجيره‌اي را نپذيرفته و اعلان شد، سه نفر متهم، به اعدام محكوم شده‌اند و سه نفر تبرئه شده‌اند و بقيه از دو سال تا ابد به حبس محكوم‌اند. ظهر آقاي [عباس واعظ] طبسي، [تولیت آستان قدس رضوی] و جمعي ديگر میهمانم بودند. دربارة انتخابات و مشكلات كشور بحث شد.
عصر آقاي [محمدعلی] زم، مسئول سازمان فرهنگي هنری شهرداري تهران و حوزه هنري [سازمان تبلیغات اسلامی] آمد. اظهار دلسردي و ناراحتي از شرايط كارش كرد و گفت، بعد از حذف آقاي [عطاءالله] مهاجراني، فشار بر او زياد شده است. جمعي از شركت‌كنندگان در [همایش] هفته همبستگي [فرهنگی] تهران و فلسطين آمدند. آقاي زم گزارش داد و [آقاى يوسف طافش]، يك شاعر فلسطيني و [آقای مظفر النواب]، يك شاعر عراقي، شعر خواندند و صحبت كردند. از من به خاطر پيشتازي در معرفي مسائل فلسطين به ايرانيان، با ترجمه كتاب «القضيه‌الفلسطينيه»[2] كه به اسم «سرگذشت فلسطين، يا كارنامه سياه استعمار» منتشر شد، قدرداني كردند و هدايايي دادند. من هم هداياي شعراي عرب را كه دربارة فلسطين آثار دارند و هنرمندان ديگر حاضر را دادم.
تعداد تلفات زلزله غرب هند، به سرعت بالا مي‌رود و تا اين ساعت – ده شب- به 13هزار كشته و ده‌ها نفر زخمي و هزاران مفقود رسيده؛ روز بعد اعلان‌شدكه عددكشته‌ها به20هزار رسيده و هنوز هم رو به افزايش است.
[1] – در اين جلسه چگونگى حمايت از مشاركت ملى در امور فراملى و هدايت آن در جهت تقويت امت اسلامى و نقش‌آفرينى آن در نظام بين‌المللى مطرح و پس از بحث و تبادل نظر به تصويب رسيد. سياست‌هاى‌كلى نظام در امور مشاركت اجتماعى، مجموعه كاملى از همه ابعاد توسعه الگوهاى عملى مشاركت اجتماعى و نهادينه‌كردن آن، تقويت حوزه عمومى و آزادى‌هاى سياسى و استفاده از روش‌هاى مردمى در سامان‌دهى امور اقتصادى، اجتماعى، سياسى و فرهنگى بر مبناى موازين اسلامى و قانون اساسى از موضوعات مطرح در جلسات مجمع تشخيص مصلحت نظام، در تعيين سياست‌هاى كلى بحث مشاركت اجتماعى بود.
[2] – در سال 1343 این کتاب با ترجمه آقای هاشمی منتشر شد و به خاطر ترجمه آن مورد بازجویی و شکنجه ساواک قرار گرفت. کتابی که دکتر محمد مصدق، نخست‌وزیر تبعیدشده ایران، آن را تمجید کرده و به یکی از آشنایانش نوشت: «از کتاب سرگذشت فلسطین بسیار استفاده نمودم و حیفم آمد که این کتاب در گوشه‌ای بماند و مورد استفاده قرار نگیرد. این است که چک ناقابلی را تقدیم می‌کنم که بتوانید از آن بیشتر ابتیاع فرمایید و آن را در معرض استفاده عموم قرار دهید.» نویسنده کتاب، آقای اکرم زعیتر، سفیر وقت اردن در ایران، پژوهشگر و سیاستمدار اهل فلسطین، فارغ‌التحصیل دکترای حقوق و بنیان‌گذار حزب «استقلال» در فلسطین بود. او کتاب القضیه الفلسطینیه را در سال 1333 منتشر کرد و در سال 1343 این کتاب با ترجمه فارسی آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در ایران به چاپ رسید. این کتاب تاریخ فلسطین را با تمرکز بر دوران معاصر بررسی کرده است؛ یعنی تاریخ شکل‌گیری دولت صهیونیستی و تجاوز استعمار به سرزمین فلسطین و نخستین مقاومت‌هایی که جنبش‌های فلسطینی در برابر آن انجام دادند.
سرگذشت فلسطین از نخستین و مهم‌ترین کتاب‌هایی است که به‌صورت تحقیقی و دقیق درباره مساله فلسطین و اسراییل نوشته شده و شاید نخستین کتاب در نوع خودش در ایران باشد. در زمانه‌ای که کمتر کسی در ایران با مساله فلسطین و لزوم بیداری مسلمانان در برابر توطئه‌های استعماری به صورت تفصیلی آشنایی داشت، ترجمه و نشر این کتاب علاوه بر آگاه‌سازی عمومی در این زمینه، نقش و جایگاه مهمی در روند مبارزات ملی و دینی پیدا کرد.
آقای هاشمی درباره این کتاب و جایگاهش می‌گوید: «در ایران کسی اصلاً مساله فلسطین را نمی‌دانست، یک کتاب کوچک 60 – 50 صفحهای در ایران به‌نام «خطر جهود» بود و همه اطلاعات ما همان بود. آیت‌‌الله‌کاشانی و طرفدارانشان شعارهایی داده بودند، اما اقدامی برای اطلاعرسانی صورت نگرفته بود. آن‌کتاب مهم‌ترین اطلاعرسانی آن زمان بود، البته هنوز هم آن کتاب طبق اسنادی که زعیتر جمع و خودش منتشرکرد، مهم‌ترین است.» ترجمه سرگذشت فلسطین با مقدمه‌ای 15 صفحهای از مترجم با عنوان «استعمار» آغاز می‌شود و نویسنده به موضوع چیستی و کارنامه استعمار در قرن اخیر می‌پردازد. این مقدمه به گفته آقای هاشمی، در بازجویی‌های ساواک از آن جهت مربوط به موضوع کتاب است که او و نویسنده کتاب، مناقشه فلسطین را در چارچوب طرح استعمار فهم و تفسیر می‌کنند. آقای هاشمی در بازجویی ساواک، در پاسخ به این سؤال که «در این مقدمه یک سلسله مطالبی نوشته شده‌اند که ربطی به اصل کتاب ندارند. منظور شما از نوشتن این مقدمه برای کتاب چه بود؟» گفته بود: «من از خواندن کتاب احساس کردم، حادثه فلسطین معلول استعمار است، بنابراین کاملاً این مقدمه که مربوط به استعمار است، با مطالب کتاب مربوط می‌شود و منظور من هم از نوشتن مقدمه، این بود که روشن کنم، علل این‌گونه حوادث از کجا سرچشمه می‌گیرد.» کتاب از 38 بخش تشکیل شده است.
پس از بررسی موقعیت جغرافیایی و تاریخچه سرزمین فلسطین در بخش‌های اول، موضوع صهیونیسم و مناقشه‌های اصلی در سرزمین فلسطین از جنگ جهانی اول به این سو را روایت می‌کند. مناقشه‌هایی که عمدتاً با طرح انگلیسیِ «یهودی کردن فلسطین» شناخته می‌شود. سپس مبارزات مردمی و سیاسی علیه نقشه انگلیس را بازگو و موضوعاتی مانند تقسیم فلسطین، توافقات بین‌المللی درباره فلسطین و پیمان‌های صلح و نقش اتحادیه عرب را مطرح می‌کند. در نهایت هم در سه بخش با عناوین «علل و عوامل فاجعه فلسطین»، «خطر صهیونیسم» و «راه خلاص» تحلیل و نتیجه‌گیری خود را از این مساله ارایه می‌دهد. این کتاب که هزینه چاپ‌های اولش به وسیله قبض پیش‌فروش تأمین شده بود، بارها تجدیدچاپ شد و در سال‌های اخیر توسط انتشارات بوستان کتاب در 424 صفحه، تجدیدچاپ شده است.
منبع: کتاب خاطرات هاشمی در سال ۱۳۷۹؛ «اصلاحات در بحران»
انتهای پیام
