ایران در میان دو قطب: بازتعریف رابطه با غرب و روسیه
رضا کبیری در یادداشت ارسالی به انصاف نیوز با عنوان «ایران در میان دو قطب: بازتعریف رابطه با غرب و روسیه» نوشت:
سیاست خارجی ایران در یکی از حساسترین مقاطع تاریخی خود قرار دارد؛ مقطعی که تلاقی فشارهای ژئوپلیتیک شرق و غرب، همراه با چالشهای پیچیدگییافته داخلی، فضای تصمیمگیری را بیش از گذشته دشوار کرده است. برخی مشکلات در ابعاد اقتصادی، سیاسی و اجتماعی، و همزمان تحولات شتابان در محیط منطقهای و بینالمللی، ضرورت بازنگری در راهبرد سیاست خارجی را دوچندان کرده است.
در محیط منطقهای، توازن قدرت بیش از پیش به سود اسرائیل تغییر یافته و ایران بخش قابلتوجهی از حامیان منطقهای خود را از دست داده است. اتکای صرف به چین و روسیه دو بازیگری که اولویتهای ژئوپلیتیک متفاوتی از ایران دارند نمیتواند امنیت ملی ایران را تضمین کند. بنابراین نه «چرخش کامل به شرق» کارآمد است و نه «اعتماد یکسویه به غرب».
منافع ملی ایران زمانی تأمین میشود که سیاست خارجی بر مبنای موازنهگرایی هوشمندانه و تعامل همزمان — اما مدیریتشده — با هر دو قطب تعریف شود. همانگونه که بسیاری از نظریهپردازان روابط بینالملل تأکید میکنند، کشورهایی که در ساختار بینالملل موقعیت میانه دارند، با اتخاذ راهبرد تنوعبخشی در روابط خارجی، امنیت و قدرت چانهزنی خود را افزایش میدهند.
به گفتهٔ دکتر احمد نقیبزاده، در رویاروییهای آینده ایران در منطقه، بهویژه در مقابل اسرائیل، «حامی قابلاتکایی» نخواهد داشت؛ زیرا غرب به این جمعبندی رسیده که توافق با ایران تنها زمانی ممکن است که تهران از برخی مواضع بنیادین خود عقبنشینی کند. از سوی دیگر، دیپلماسی دولت فعلی در دستیابی به توافق یا کاهش تنشها تأثیرگذاری ملموسی نداشته و روند مذاکرات به بنبستهای دورهای رسیده است.
با توجه به شرایط کنونی، ایران باید پیش از پایان جنگ اوکراین مسیر مشخصی برای گفتوگو با غرب تعریف کند؛ زیرا پس از تثبیت نظم پساجنگ، قدرت چانهزنی تهران احتمالا کمتر خواهد شد. ایران هماکنون در موقعیت «ضعف اعتباری» قرار دارد و در چنین وضعیتی، تعلل میتواند هزینههای بیشتری به همراه آورد.
انتهای پیام
