تحلیل سردبیر رأی الیوم از توافق حماس و اسرائیل

اظهارات فاش شده حماس، دولت مصر و رژیم اشغالگر نشان می‌دهند که توافقی چهار مرحله‌ای برای آتش‌بس طولانی مدت میان حماس و اسرائیل وجود دارد که در نشست بی‌سابقه دفتر سیاسی جنبش حماس در غزه با حضور تمامی اعضای داخل و خارج به ریاست اسماعیل هنیه و معاونش صالح العاروری اعلام شد.

به گزارش ایسنا، عبدالباری عطوان، سردبیر روزنامه رأی الیوم در تحلیلی درباره توافق احتمالی اسرائیل و حماس برای آتش‌بس در نوار غزه نوشت: سازمان اطلاعات مصر که مسؤول پرونده‌های نوار غزه و جنبش حماس است در حصول این توافق و مذاکره با حماس درباره بندهای آن نقش مهمی داشته است. بعد از اینکه دولت اسرائیل در نشست امروز (یکشنبه) به ریاست بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل این توافق را تصویب کند، رسما اعلام خواهد شد. نتانیاهو سفر رسمی خود به کلمبیا را لغو کرده تا خود نظارت بر جزئیات آن را برعهده بگیرد. مراحل چهارگانه این توافق عبارتند از:

-مرحله اول: توقف فوری راهپیمایی بازگشت و توقف به پرواز درآوردن بادبادک‌های آتش‌زا در ازای بازگشایی دائم گذرگاه‌های رفح و کرم ابوسالم.

-مرحله دوم: امضای توافق آشتی میان فتح و حماس با نظارت مصر که شامل ازسرگیری پرداخت حقوق‌ها و برگزاری انتخابات ریاست تشکیلات خودگردان و پارلمانی ظرف شش ماه است.

-مرحله سوم: جذب سرمایه‌گذاری‌های مالی عربی و خارجی و آغاز روند بازسازی زیرساخت‌ها و تأسیس نیروگاه‌ها و تامین برق و احداث بندر و فرودگاه در مرزهای مصر.

مرحله چهارم: آغاز مذاکرات تبادل اسرا که شامل چهار اسرائیلی است و امضای توافق آتش بس ۱۰ تا ۱۵ ساله.

این توافق در وهله اول به معنای تبدیل جنبش حماس از یک جنبش مقاومتی به یک نیروی غیرنظامی است اما سلاحش و گردان‌های عزالدین القسام را در اختیار خواهد داشت. هرگونه مقاومت در برابر رژیم اشغالگر اسرائیل را متوقف خواهد کرد. این مساله به نوعی این جنبش را در وضعیت مشابهی با تشکیلات خودگردان در رام الله قرار می‌دهد. تنها تفاوت این است که تشکیلات خودگردان به هماهنگی امنیتی با اسرائیل از طریق نیروهای امنیتی خود که تعدادشان بالغ بر ۴۰ هزار تن است، ادامه می‌دهد.

هنوز از چگونگی واکنش تشکیلات خودگردان فلسطین در قبال این توافق خبر نداریم. محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان سکوت اختیار کرده است. تنها هیئتی از جنبش فتح به ریاست عزام الاحمد پاسخی را به طرح مصر ارائه کرده‌ که هیچ گونه اظهاراتی درباره جزئیات آن ایراد نشده است اما به نظر می‌رسد فتح با این توافق مخالف باشد اما این مخالفت را به روش دیپلماتیک از طریق ارائه خواسته‌ها و شروط نشان می‌دهد.

مساله دیگری که می‌توان به آن توجه کرد این است که آیا اعضای حماس در تأیید این توافق متحد هستند یا برخی از آن‌ها با آن مخالفند و اینکه این مخالفان چه کسانی هستند.

اما سؤال دیگر درباره موضع گروه‌های دیگر از جمله جبهه مردمی آزادیبخش فلسطین یا جهاد اسلامی یا جنبش‌های مقاومتی دیگر است؟ این گروه‌ها به طور کلی از مذاکرات با مصر درباره این توافق دور بوده‌اند.

این توافق به عقیده بسیاری از جمله من مساله فلسطین را هرچند مرحله‌ای از یک مساله سیاسی به یک مساله انسانی و از یک توافق صلح فراگیر به یک توافق صلح اقتصادی مثل طرح صلح تونی بلر و طرح سلام فیاض، نخست‌وزیر اسبق فلسطین تبدیل کرده است.

فرصت‌های موفقیت این توافق در صورت اعلام معقول به نظر می‌رسد چراکه طرف‌های مهمی مثل مصر و حماس و اسرائیل در آن نقش دارند اما هرگونه مخالفت با این توافق و از سوی فتح موانع زیادی را مقابل این طرح قرار می‌دهد.

اگر این توافق به نفع کاهش رنج دو میلیون تن از ساکنان نوار غزه باشد بی‌تردید دولت نتانیاهو نیز پیروز بزرگتر خواهد بود و در این شرایط سخت که امیدهایش را به فروپاشی و تقسیم سوریه از دست داده و به خاطر قانون “کشور یهود” به باد انتقاد گرفته شده است، محبوبیتش در مقابل مردمش افزایش خواهد یافت.

این توافق در صورت موفقیت احتمالا مرحله مقدماتی برای اجرای معامله قرن به نام دیگری یا اجرای بخش مربوط به مصر و قطر بدون هماهنگی میان دو طرف خواهد بود. مصر میانجیگری کرده و پیشنهادات وسوسه‌انگیز به حماس ارائه کرده و قطر حمایت مالی را تأمین کرده است. اطلاعات تأیید نشده‌ای درباره سفر یک شخصیت اسرائیلی عالیرتبه به دوحه برای توافق درباره میزان این حمایت و چگونگی رسیدنش به غزه و شرکت‌هایی که مسؤولیت بازسازی را برعهده خواهند داشت، وجود دارد.

جنبش حماس با ریسک بزرگی به نام خریدن وقت و اثبات وجود خود و نجات ساکنان نوار غزه از محاصره مواجه است و هیچ کسی نمی‌تواند روح این توافق و هدف اسرائیل از آن را پیش‌بینی کند به ویژه اینکه فلسطینی‌ها تجارب خوبی با توافق‌نامه‌هایی از این دست نداشته‌اند که از جمله آن توافقنامه اسلو است که بعد از یک ربع قرن از امضای آن هنوز فراموش نمی‌شود.

باید منتظر اعلام رسمی بندهای این توافق و جزئیات و ضمانت اجرای آن و واکنش فلسطین و اعراب نسبت به آن باشیم.

انتهای پیام