صادق مالواجرد؛ با رفتن او، تخلفات شهری از جمله توسط شهرداری تهران گسترش مییابد؟
روزنامه پیام ما نوشت:
بسیاری به مقاومت در برابر فساد و تخلف و همینطور مقابله با اقدامات مخرب برای شهرسازی توسط «فرزانه صادق مالواجرد» در شورای عالی شهرسازی و معماری بهعنوان یک ویژگی مهم او اشاره میکنند و اظهار نگرانی میکنند که با رفتن او، تخلفات شهری از جمله توسط شهرداری تهران گسترش مییابد. گرچه نقش صادق مالواجرد در تعدیل تخلفات شهری چه از طریق پافشاریهای کارشناسی، چه نقش نظارتی و حتی افشاگرانه (برای مثال درباره شهرداری تهران)، چه مصوبات موردی (مثل انحرافات و تخلفات شهری در ارومیه) و مصوبات سیاستی (برای نمونه مصوبه پیرامون الزامات شهرسازی مربوط به تأمین اراضی مورد نیاز قانون جهش تولید مسکن -که در حکم کنترلگر و مهارکننده سیاستهای قانون جهش تولید مسکن بود-) غیرقابل انکار است و البته باز گرچه تحت فشارها در این دوره، بسیاری مصوبات الحاق اراضی و تغییر کاربری برای برنامههای نهضت ملی مسکن و جهش تولید مسکن نیز اتفاق افتاد اما اهمیت و نقشِ فرزانه صادق مالواجرد ورای این جنبه بوده است.
اهمیت مالواجرد علاوه بر این جنبه دارای دو وجه بنیادین دیگر است. نخست وجه تحولآفرینی. این تحولآفرینی یک بعدِ عام داشته که شورای عالی شهرسازی و معماری ایران را از یک نهادِ عمدتا تشریفاتیِ بررسی طرحها به نهادِ تنظیمگر و سیاستگذار بدل کرده است. مقایسه مصوبات راهبردی و سیاستیِ این دوره با دورههای پیشین کاملا گویاست. مصوبات راهبردی و سیاستی نظیر «چهارچوب شرح خدمات طرحهای جامع با رویکرد نوین»، «چهارچوب طرحهای ویژه حفاظت و احیای محدوده تاریخی شهرها»، «لحاظ بازآفرینی در طرحهای جامع و تفصیلی شهرها در مصوبه بازنگری شیوهنامه شناسایی بافتهای ناکارآمد و فرسوده»، «جایگاه قانونی بخشیدن به طرحهای توسعه محله بهعنوان سطح سوم طرحهای توسعه و عمران در آئیننامه چگونگی اجرا و نظارت بر حسن اجرای طرحهای توسعه و عمران»، «آئیننامه طراحی معابر شهری» و رویکرد انسان محور در آن، «راهنمای کشاورزی شهری»، «سند الزامات و ضوابط عامِ شهر دوستدار کودک». وجهِ خاص این تحولآفرینی، اتخاذِ رویکرد اجتماعی و نهادی بوده است؛ امری که اوجش را میتوان در «سند الزامات و ضوابط عام شهر دوستدار کودک» مشاهده کرد که به مواردی نهادی نظیر شورای مشورتی شهری کودکان و جنبههای اجتماعی مانند «ارزیابی تأثیر پروژههای عمرانی و بزرگ مقیاس شهری بر کیفیت زندگی کودکان و نوجوانان»، «برنامه عملیاتی پنجساله شهر دوستدار کودک» و توجه به مواردی نظیر «تبعیض علیه و بین کودکان»، «رابطه کودکان با طبیعت و میراث»، «مشارکت کودکان»، «شکوفایی و رشد کودکان»، «امنیت و ایمنی کودکان» در «چهارچوب انطباق طرحهای شهری و روستایی با ملاحظاتِ دوستدار کودک» میتوان اشاره کرد که این موضوع در کل تاریخ شورای عالی شهرسازی و معماری ایران از پیش از انقلاب تاکنون بیسابقه بوده است. وجه دوم، مدنی بودن است. این وجه نیز دو بعد دارد. یک بعدِ آن، دفاع از حقوق مردم بوده است که مثال برجستهاش، لغو طرحِ ضدمردمیِ طرحِ توسعه دانشگاه تهران پس از بیست سال، بود. بعد دیگرِ آن، روحیه مدنی بوده است؛ روحیهای که از نمودهایش میتوان به حمایت از فرآیندِ مشارکتیِ تهیهٔ سند الزامات و ضوابط عامِ شهر دوستدار کودک و درجِ اسامی تمامی مشارکتکنندگان در آن صفحه شناسنامه سند است. فرزانه صادق مالواجرد با همین روحیه بود که در کلاب هاوسِ «تبیین سند الزامات و ضوابط عام شهر دوستدار کودک» گفت: «تنها چیزی که میگویم و میخواهم این است: مطالبه، مطالبه، مطالبه.»