دبیر موندا: جشنواره‌های مستقل سالم‌ترند
«امیر حسین ناظری کنزق»، انصاف نیوز: رشد سرسام آور سرمایه گذارهای خصوصی در فضای تئاتر باعث شده گروه های مختلف تئاتر و جشنواره های بسیار زیادی در بخش غیر دولتی ایجاد شود. این افزایش گاهی باعث پایین آمدن کیفیت اجراها می‌شود و بعضا به جای کمک به رشد تئاتر به بدنه تئاتر ضربه وارد می‌کند.
«خانه نمایش دا» یکی از مراکزی است در این سالها جشنواره مستقل برگزار کرده است. این تماشاخانه که معمولا میزبان آثار تجربی و آلترناتیو است در دومین سال برگزاری جشنواره «موندا» پذیرای 13 اثر از استان های مختلف کشور است. به همین بهانه گفتگویی داشتیم با «عبدالرضا شیبانی» دبیر جشنواره که متن آن در پی می‌آید:
انصاف نیوز: درباره رویکرد کلی جشنواره دوم موندا و تفاوت آن با دور اول کمی توضیح دهید؟
عبدالرضا شیبانی: جشنواره تئاتر موندا در زیر مجموعه ی برنامه های متنوع خانه نمایش دا قرار می گیرد و جوان گرایی، خلاقیت و نوآوری، تئاتر تجربه گرا و ایجاد فرصت برای ورود به جریان تئاتر حرفه ای از جمله رویکردهای ما به شمار میاد.
جشنواره امسال تفاوت های زیادی با سال گذشته داشته، سال گذشته مثل اکثر جشنواره های همتای خودش به صورت مونولوگ برگزار شد، اما در این دوره الزام بهره مندی از کلام برداشته شده، و جشنواره نیز در این دوره پذیرای دو دسته آثار بوده، بخش نمایش های تک نفره و بخش نمایش های دو نفره. به نظرم این تغییرات بنیادین باعث شده تنوع آثار و گونه های مختلف نمایشی بیشتر شود و سطح کیفی جشنواره هم بالا برود. خوشبختانه ما نسبت به سال گذشته بیش از دو برابر متقاضی شرکت در جشنواره داشتیم.
اعضای هیات انتخاب و هیات داوران جشنواره چه کسانی هستند و معیار انتخاب آن ها چه بوده؟
شورای هنری خانه نمایش دا و شورای سیاستگزاری جشنواره که متشکل از اساتید، کارگردانان و فعالین حوزه تئاتر هستند که همراه و ناظر بر روند جشنواره بوده و هستند.
در مرحله بازبینی که به صورت اجرای زنده و تماشای فیلم آثار بود بنده و خانم سیما شیبانی ٥٥ نمایش را بازبینی کردیم و اما برای داوران نهایی هم گزینه های بسیار خوبی مد نظر هست که به دلیل تداخل برنامه ها، اجراها و گرفتاری هایی از این دست تیم داوری هنوز قطعی نشده، جز استاد محمودرضا رحیمى که انشاالله رئیس هیات داوران خواهند بود.
آیا در انتخاب آثار معیار خاصی داشته یعنی به دنبال سبک خاصی از تئاتر بوده اید یا به سلیقه داوران بستگی داشته؟
به دنبال سبک خاصی نبودیم، همانطور که در فراخوان آمده تنها محدودیت ما و در واقع قاعده جشنواره حضور یک بازیگر / اجراگر و یا حضور دو بازیگر / اجراگر در نمایش بوده و با این رویکرد قصد داشتیم طیف وسیعی از گونه ها و اشکال نمایشی را در جشنواره داشته باشیم، اگرچه انتخاب هم سخت می شود. مثلا انتخاب بین یک اثر فیزیکال و بدون کلام با یک اثر کلام محور و واقع گرا کار پیچیده ای است. اما در مجموع کیفیت اثر مهمترین ملاک انتخاب است، ضمن اینکه من همیشه سعی می کنم به سلیقه شخصی در گزینش اثر هنری توجه نکنم چرا که در ارزش گذاری هنر نمایش معیارهایی مهمی هست که قطعا قابل اعتناتر از سلیقه هستند، ممکن است سلایق هم تاثیرگذار باشد، ولی من به آن اعتقادی ندارم. به هر حال سنجش و مقایسه در تئاتر بسیار حساس و دشوار است و ما انسانیم با دانش و تجارب و استعدادهای مختلف؛ پس عاری از اشتباه نخواهیم بود.
با توجه به ایجاد تعداد زیاد جشنواره های مستقل و دولتی در سالهای اخیر ویژگی منحصر به فرد جشنواره موندا چیست که سعی در برگزاری آن دارید؟
تفاوت ویژه موندا با دیگر جشنواره ها دو بخش تک نفره و دونفره بودنش است و اینکه موضوع جشنواره آزاد است که هر موضوعی را می تواند در بر بگیرد و مورد دیگر سراسری بودن آن؛ گروه های نمایشی از کل ایران می توانند در این جشنواره شرکت کنند.
در رابطه با مزیت ها و یا مشکلات برگزاری جشنواره های مستقل توضیح دهید؟
مزیت جشنواره های مستقل، عدم اعمال سیاست هاى دولتی در انتخاب و داوری است که احتمالا فضای سالمتری دارند و اما مشکلات بی شماری هم دارند، خودم پیش از این در جشنواره های دولتی مثل فجر و غیره شرکت می کردم و تجربه هایی چون مسوولیت ها و داوری های جشنواره هایی هم که به عهده داشتم کاملا دولتی بوده و واقعا این همه دغدغه و مشکلات مالی سر راهم نبوده، قطعا هر رویداد تئاتری حتی کاملا مستقل در کشور ما زیر نظر و با مجوز مرکز هنرهای نمایشی، ارشاد و ارگان های ذی ربط است، بنابر این ما جشنواره را با حمایت مرکز هنرهای نمایشی جلو می بریم اما این حمایت تا همین الان برای ما منابع مالی در بر نداشته و احتمالا بزرگترین مشکل ما همین باشد. و آن چیزی که من و همکارانم را مصمم تر در انجام کار می کند علاوه بر شور و استقبال گروهای شرکت کننده، عدم توقع های مالی گروههای شریف شهرستانی هم هست و البته حمایت و درک شرایط جشنواره توسط هنرمندان برجسته ای که به عنوان داور با ما خواهند بود.
نظرتان درباره زیاد شدن تعداد جشنواره های مستقل که گاه با کیفیت پایین برگزار می‌شوند چیست؟ به طور کلی افزایش کمیت در حوزه اجرا را به سود تئاتر می‌دانید؟
جالب است که همیشه من منتقد این همه جشنواره بوده و هستم، اما خب جریانی که به راه افتاده با شرایط کنونی احتمالا اجتناب ناپذیر هم هست. بگذریم؛ می خواهم بگویم که فعالین عرصه تئاتر بی شمار شده اند و با کیفیت های مختلفی دارند کار می کنند، اما جشنواره ها مسوولیت اجتماعی دارند که یکی از آنها انتخاب و جذب آثار با کیفیت است. نباید فراموش کنیم که جشنواره می تواند فرصت دیده شدن باشد، بستری باشد که گروهها خودشان را محک بزنند و تبادل و تعامل داشته باشند. در پاسخم به پرسش شما که به طور کلی افزایش کمیت در حوزه اجرا را به سود تئاتر میدانم یا خیر، به نظرم نمی توان در این مصاحبه بررسی جامعی کرد و پاسخ کاملی داد اما قطعا کمیت بدون کیفیت به سود تئاتر نـیست.
از آثار برگزیده و راه یافته به جشنواره چه حمایت هایی می‌شود؟
ما بخش زیادی از فروش هر اجرای جشنواره را برای گروهها در نظر گرفتیم؛ این تمهیدی است که گروهها را تشویق به تبلیغ آثارشان می کند و افزایش مخاطبان را به همراه دارد و برگزیدگان در سه بخش نویسندگی یا طرح و ایده پردازی، بازیگری و کارگردانی جایزه دریافت می کنند و آثار برگزیده با حمایت خانه نمایش دا اجرای عموم می روند.
انتهای پیام
