پیشنهاد تأسیس سازمان فرهنگی کشورهای حوزه تمدنی نوروز

دکتر برات شمسا، مدرس دانشگاه، در یادداشتی که در اختیار انصاف نیوز قرار داده است، نوشت:

نوروز آیینی است کهن و ماندگار با تاریخی شکوهمند که در گستره جغرافیایی جهان ایرانی از غرب چین تا آناتولی‌، از شبه قاره هند و افغانستان در شرق تا بین‌النهرین در غرب و از سین کیانگ و آسیای مرکزی در شمال شرق تا دامنه های شمالی قفقاز بزرگ در شمال و آسیای صغیر در شمال غربی را شامل می‌شود که دورتا دور ایران زمین را به عنوان خاستگاه تمدن ایرانی در بر می گیرد.

این آیین کهن و ارزشمند با جشن ها و مراسم ارزشمند علاوه بر ایران زمین در همه جمهوری های آسیای مرکزی و استان سین کیانگ در غرب چین با شکوه تمام برگزار می شود. ترکمنها، ازبکها، قره قالپاقها، قزاقها و قرقیزها، آذریها، ترکهای شمال قفقاز از جمله ترکهای داغستان‌، افغانها، تاجیکها و کردهای ترکیه‌، عراق و سوریه و تاتها و تالشها و بلوچهای آسیای مرکزی و قفقاز، و ترکهای آناتولی همه در باور به این آیین شکوهمند در برگزاری آن با هم سهیمند و در جای جای این قلمرو در استقبال به نوروز باستانی و عید نوزایی طبیعت و دگرگونی جان و تن و نبات و جماد به هم می پیوندند و تازه می‌گردند.

این ویژگی های فرهنگی، راز ماندگاری این سنت از پیش از اسلام تا همین امروز و سالها و دهه ها و سده های آینده است که آیینها، سنتها، باورها و جشنهای آن سرشار از معنویت و نوع دوستی و شکران نعمات الهی و دوستی و مهربانی و احترام به هم نوع و زدودن کدورتها و پاک و تازه گردانیدن دلهاست.

پس نوروز یکی از عناصر فرهنگ ایرانی است که در چند دهه اخیر توانسته است بیش از هر زمانی در تاریخ گذشته به خارج از مرزهای سرزمین ایران بزرگ یا سرزمین های حوزه فرهنگ ایرانی – یعنی آسیای مرکزی، هند و کشورهای شبه قاره – گسترش یابد این فرایند را می توان فرایند جهانی شدن مجدد نوروز نامید زیرا پیش از این نیز در دوره ای از تاریخ نوروز گستره جهانی داشته است. اگرچه نوروز از جهاتی، جشنی منطقه ای و سرزمینی شناخته می شود و بیش از هر چیز با نام سرزمین ایران پیوند خورده است اما در واقعیت همواره گستره ای بیش از ایران داشته است.

پس ما می‌توانیم درعالم ژئوپلیتیک کالچر؛ جغرافیای جشن نوروز را هم بیافزاییم و در دیپلماسی فرهنگی بامحوریت نوروز هم؛ آنچنان که قبلاهم نوشته اند؛ تلاش کنیم؛ با این وجود؛ جغرافیای نوروز؛ به مناطق جغرافیایی گفته می‌شود که نوروز در آن جشن گرفته می‌شود. امروزه جغرافیای نوروز؛ علاوه بر ایران در کشورهای عراق، هند، افغانستان، تاجیکستان، ازبکستان، آذربایجان، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، آلبانی، ترکیه، ترکمنستان، سوریه، گرجستان، پاکستان و مقدونیه شمالی و..را شامل می‌گردد.

و آنچنان که می دانیم؛ نوروز را در پرونده مشترکی (جغرافیای نوروز) در یونسکو به ثبت جهانی رسانده‌اند. جغرافیای پهناور نوروز و پیشینهٔ باستانی آن واهداف این جشن که؛ بر مردم‌دوستی و مهرورزی و طبیعت دوستی و سایر مولفه های فرهنگی آن در میان جهانیان، تاکید دارد؛ ظرفیتی را فراروی ما می‌گشاید که همین هم سبب رویکرد ویژه سازمان ملل متحد و دیگر کشورها به جشن سنتی نوروز شد که آگاهی داریم در ۱۰ مه سال ۲۰۱۰ میلادی، مجمع عمومی سازمان ملل با گذراندن قطع‌نامه‌ای؛بزرگداشت نوروز را برای بیش از ۱۱ کشور جهان به رسمیت شناخت.

همچنین همایشی با نام جشن جهانی نوروز پدید آمده‌ است که در آن گاهی سران کشورهایی که نوروز را جشن می‌گیرند گردهم می‌آیند و این بهار گیتی را گرامی می‌دارند. این جشن امروزه یکی از جشن‌های بنیادین آسیا شناخته می‌شود. و باز خبر داریم که نوروز در ۹ کشور ایران، افغانستان،تاجیکستان، جمهوری آذربایجان، ازبکستان،ترکمنستان، قزاقستان، قرقیزستان، و آلبانی با همین نام تعطیل رسمی است.
پس؛ نوروزداران یک ظرفیتی است که میتواند دروهله نخست به یک امر اجتماعی وفرهنگی درقالب سازمانی و یا دبیرخانه ای دائمی بین «کشورهای نوروزیان» تبدیل شود.

این در حالی است است که باید اهتمامی به گسترش و ترویج آنها و استفاده از ظرفیت های بالقوه داخلی، منطقه ای و بین المللی نوروز بشود. نوروز بار معنایی خاصی دارد که محدود در فصل بهار نیست؛ با این ویژگی های زیبای خودش معانی بی شماری را با خود به همراه دارد. تجربه جهان مسیحیت با تمام تفرقه و گستردگی که دارد اما کریسمس محور اتحاد و همگرایی است که جشن گرفته میشود و این جشن هاست که توانایی متحول کردن اقتصاد و دین و ایین و فرهنگ هارادارست. اگر این جشن سنت نوروز درقالب دبیرخانه وسازمانی و… تحرک بیش از گذشته پیداکند؛ می تواند بخش مهمی ازاقتصاد و فرهنگ آسیا را متحول کند.

پس ما پیشنهاد داریم که کشورهای حوزه فرهنگ و تمدن ایرانی؛ که جشن نوروز را پاس میدارند؛ حول نوروز بعنوان یک عنصر فرهنگی؛ همگرایی داشته باشند و دبیرخانه دائمی با عنوان«نوروزداران» تشکیل دهند؛ وتقریبا هر آنچه مربوط به این سنت کهن است را در آن قالب گرد آورند و با این اقدام مانع از واگرایی منطقه ای در فلات ایران و قفقاز و شبه قاره هند شوند. کشور ما هم که خاستگاه نوروز است بعنوان کانون اصلی فرهنگ ایرانی؛ ایا قادر است تا این ایده رابیش ازاین بپروراند و در مرحله نخست کمیسیونی را متشکل از چهار وزارتخانه خارجه و کشور و فرهنگ وارشاد و میراث فرهنگی؛ تشکیل دهد تا درباره ساختار اجرایی و رایزنی با سایرکشورهای نوروزدار بپردازد و مقدمات آن ساختار را فراهم کند؟!
اگر اراده ای هست بسم الله

انتهای پیام