شکایت ایران به آفکام ثمری دارد؟

محمدرضا نوروزپور درباره‌ی شکایت ایران از «ایران اینترنشنال» به «آفکام» در خبرآنلاین نوشت: درست ساعاتی پس از حمله تروریستی سی یکم شهریور به مراسم رژه نیروهای مسلح در اهواز که منجر به شهادت و جراحت دهها نظامی و غیر نظامی بیگناه شد، شبکه تلویزیونی ایران اینترنشنال، واقع در لندن، سخنگو یا یکی از مقامات ارشد گروه تروریستی الاحوازیه را روی خط آورده و با او مصاحبه کرد.

در نُرم بین المللی دادن هرگونه تریبون رسانه ای به افراد، جریان ها و شخصیت های مرتبط با گروه های تروریستی یا افرادی که خواسته یا ناخواسته موجب تطهیر یا توجیه اقدامات آنها می شوند، امری نکوهیده است و در برخی از کشورها جرم تلقی شده و مرتکب آن تحت تعقیب قضایی قرار می گیرد.

برخی کارشناسان رسانه ای ـ بین المللی به دلیل جلوگیری از ترویج تروریسم و ایجاد مانع در رسیدن تروریست ها به اهداف خود که یکی از آنها رسمیت یافتن و گسترده تر کردن دامنه وحشت افکنی اقداماتشان از طریق رسانه است، قائل به سانسور پوشش خبری زنده و دنباله دار و گسترده از حملات تروریستی هستند.

انگلستان یکی ازکشورهایی است که نه تنها مدعی برخورد با ناهنجاری های رسانه ای بلکه مدعی برخورد سخت با جرایم رسانه ای مرتبط با تبلیغ برای تروریست ها است. آفکام (Office of Communications) نهاد نظارت بر ارتباطات و رسانه های این کشور یا سازمان تنظیم مقررات رسانه‌ای انگلیس است.

مقررات و قوانین سختگیرانه آفکام تا کنون بارها گریبان رسانه های انگلیسی و رسانه های غیر انگلیسی فعال در این کشور را گرفته است. این نهاد نظارتی هرگونه شکایت از رسانه ها را که مرتبط با نقض حقوق شخصی، نقض حقوق بشر، توهین به مقامات سایر کشورها، ایراد اتهام، جعل خبر، تحریک به جنایت، پورنوگرافی، کودک آزاری، زن ستیزی، حیوان ستیزی و تشویق، ترغیب و توجیه تروریسم و خشونت باشد، مورد پیگیرد قانونی قرار می دهد.

آفکام به همین بهانه در سال 1389 (2009) شبکه تلویزیونی پرس تی وی را به دلیل آنچه نداشتن بی طرفی در پوشش اخبار غزه نامیده بود مورد فشار و تهدید قرار داد. آفکام نهایتا مجوز پرس تی وی را در سال 2012 به دلیل شکایت مازیار بهاری روزنامه نگار ایرانی ـ کانادایی لغو کرده و این شبکه را از روی ماهواره های انگلستان از جمله اسکای حذف کرد. بهاری مدعی شده بود کلیپ ده ثانیه ای که از او در پرس تی وی پخش شده اعترافاتی بوده که به زور از او گرفته اند. این درحالی بود که پرس تی وی بارها این ادعا را رد کرده و در محاکم مرتبط تلاش زیادی برای اثبات بی گناهی خود بعمل آورد.

پول سعودی، این بار کارگر نیفتاد
در ابتدای شهریور ماه امسال آفکام رأی جنجالی علیه عربستان سعودی صادر کرد و این کشور را به طور رسمی از هر گونه تبلیغات در رسانه های انگلیس برای معرفی کارزار اصلاحات داخلی عربستان منع کرد. این موضوع به سفر سال گذشته محمد بن سلمان ولیعهد این کشور به انگلیس مربوط می شود که هزینه یک پیام تبلیغاتی یک دقیقه ای را پرداخت کرده بود که در آن تصاویری از زنان در حال رانندگی، پخش فیلم در سینماها و اعضای خانواده سلطنتی سعودی نشان داده شد.

این تبلیغ که پنجاه و شش بار از شبکه اسکای وان (Sky 1) پخش شد،اعتراضات گسترده فعالان مدنی را در انگلیس به همراه داشت که معتقد بودند ولیعهد عربستان قصد دارد با صرف هزینه هنگفت رسانه ای، تصویری غیر واقعی از کشور خود در این کشور ارائه داده و از این طریق افکار عمومی را گمراه کند.

سرانجام آفکام به این نتیجه رسید که ریاض تلاش کرده است در موضوعی که همچنان محل نزاع و مجادلات عمومی است، بر افکار عمومی مردم انگلیس تاثیر بگذارد و قوانین به شدت سختگیرانه این کشور را در زمینه تبلیغات سیاسی در رادیو و تلویزیون نقض کرده است. در اثر حکم صادر شده توسط آفکام ریاض دیگر نخواهد توانست تبلیغاتی مشابه در رسانه های انگلیسی منتشر کند.

در اطلاعیه آفکام پس از صدور این حکم اعلام شد که این نهاد ناظر در هنگام صدور حکم به مسایل مختلف و جنجال برانگیزی در خصوص عربستان سعودی از جمله نقض «آزادی بیان، حقوق بشر و حقوق زنان» در پادشاهی محافظه کار سعودی و همچنین مسائل مرتبط با «فروش سلاح های ساخت انگلیس به عربستان و دخالت آن در جنگ یمن» توجه داشته است.

آفکام و راشا تودی
شبکه تلویزیونی راشا تودی (RT) روسیه نیز یکی دیگر از شبکه هایی است که مدتهاست سوژه پیگیرد حقوقی آفکام قرار گرفته است. نهاد ناظر بر فعالیت رسانه ها در می 2018 گذشته اعلام کرد ده مورد جدی درباره بی توجهی تلویزیون (RT)، به مقررات رسانه ای را احصاء کرده و در حال بررسی آنها است. درگیری آفکام با راشا تودی پس از مسمومیت سرگئی ویکتورویچ اسکریپال جاسوس دوجانبه روس و دخترش یولیا در شهر سالزبری انگلیس، آغاز شد. در این زمان رسانه ها و مقامات انگلیس انگشت اتهام به سمت سروی
س مخفی روسیه گرفتند و شبکه راشا تودی هم برای خنثی کردن این هجمه سیاسی ـ رسانه ای بر شمار برنامه های تلویزیونی خود در این خصوص افزود که خود به افزایش تنش بیشتر میان دو کشور و تشدید جنگ رسانه ای آنها تا مرحله اخراج دیپلماتهای روسیه نه تنها از این کشور بلکه در سایر کشورهای عضو ناتو و مقابله به مثل روسیه انجامید.

پیروزی الجزيره بر العربیه با طرح شکایت در آفکام
در فوریه 2018 شبکه تلویزیونی الجزیره موفق شد با طرح شکایت از شبکه رقیب خود العربیه در آفکام به پیروزی چشمگیری دست یابد. ماجرا از آنجا آغاز شد که شبکه تلویزیونی سعودی العربیه اظهاراتی ساختگی منسوب به امیر قطر را پخش کرد. بلافاصله پس از این اقدام الجزیره از این شبکه در افکام شکایت و این شکبه را متهم به جعل خبر علیه یک کشور مستقل دیگر کرد. شکایت الجزیه سبب شد تا شبکه سعودی رقیب امتیاز فعالیت و پخش خود را در انگلستان از دست بدهد. الجزیره برای رسیدن به این پیروزی ، یک دفتر وکالتی انگلیس را که از تجربه و تبحر لازم در خصوص طرح شکایت های رسانه ای در آفکام بهره مند بود به استخدام خود در آورده و آن را را وکیل خود کرد و از این طریق شکایتی رسمی علیه دو شبکه العربیه و اسکای نیوز عربی، به دلیل پخش اظهارات ساختگی و منسوب به شیخ تمیم بن حمد آل ثانی، امیر قطر، پس از هک شدن پایگاه اینترنتی این شبکه، تنظیم و آن را به آفکام ارائه کند.

پس از طرح شکایت از سوی الجزیره، العربیه در اقدامی پیش دستانه و به منظور جلوگیری از اجرای تحقیقی که ممکن بود باعث اعمال مجازاتها و جریمه های سنگین تری علیه این شبکه شود،اعلام کرد که از دایره نظارت شورای پخش انگلیس کنار رفته است. با این همه این ترفند چاره ساز نشد و نهایتا این شبکه تلویزیونی سعودی به علت پخش اخبار ساختگی درباره قطر ، حق پخش ماهواره ای خود را در انگلیس و اروپا از دست داد. از طرف دیگر آفکام اعلام کرد که در ژانویه 2018 نیز جریمه 170 هزار دلاری را برای مجازات شبکه العربیه اعمال کرده بود، زیرا یکی از برنامه هایش شامل تعدی غیر قابل توجیهی به حریم خصوصی یکی از مهمانان آن برنامه بود.

اهمیت آفکام
سازمان تنظیم مقررات رسانه‌ای انگلیس یا همان آفکام نهاد مهمی است که اگرچه مانند همه نهادهای دیگر در اروپا تحت تاثیر سیاست و نفوذ سیاستمداران است، بازهم می توان برای پیگیری نقض فاحش مقررات حقوقی، رسانه ای و بین المللی شبکه ایران اینترنشنال به آن متوسل شد.

تروور بارنز، یکی از مدیران ارشد پیشین آفکام درباره اهمیت این نهاد نظارتی در انگلستان گفته است: تنها با داشتن مجوز آفکام می توان در انگلیس به پخش برنامه ادامه داد و اگر بدون مجوز برای پخش اقدام شود جرمی جنایی اتفاق می افتد.

تجربه های گذشته آفکام نشان داده است که این نهاد نظارتی براساس مواردی بسیار لطیف تر از تریبون دادن به تروریست ها، احکام سختی را علیه برخی رسانه ها از جمله پرس.تی.وی اعمال کرده است که چند نمونه آن ذکر شد. لذا بسیار قریب به باور است که این نهاد، شبکه ایران اینترنشنال را در اعطای تریبون به یک گروهک تروریستی که رسما مسئولیت اقدام خود را در حمله اهواز برعهده گرفته است مجرم بداند.

در سالی که آفکام  مجوز پخش پرس.تی.وی را لغو کرد بسیاری از تحلیلگران این اقدام را بیشتر سیاسی تلقی کردند تا از منظر جنبه نقض قوانین رسانه ای انگلیس، حالا این نهاد با امتحان صداقت روبرو است و باید نشان دهد که نهادی مستقل است و یا متاثر از فشارهای سیاسی.

از این رو اگر جمهوری اسلامی ایران از طریق سفارت خود در لندن یا از طریق حقوقی دیگری وکلای کارآزموده رسانه ای را مانندآنچه الجزیره قطر انجام داد، به خدمت بگیرد که با قوانین و مقررات آفکام و نوع طرح موضوع و شکایت در آن آشنایی کامل دارند، خواهد توانست شبکه تلویزیونی ایران اینترنشنال را به دلیل ارائه تریبون به یک گروه تروریستی مورد پیگرد قانونی قرار داده و حتی تا مرحله لغو مجوز پخش پیش ببرد.

انتهای پیام