«خروج»؛ اعتراضِ رادیکال ضد کل ساختار سیاسی

تحلیل مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری از تصویر ایران در فیلم سینمایی خروج را در ادامه می‌خوانید:

خروج، بیستمین فیلم بلند ابراهیم حاتمی‌کیا را می‌توان بازنماییِ آخرین تلاش‌های جامعه برای گفتگو با سطوح بالای نظام سیاسی، جهت انجام «اصلاحاتِ اساسی» دانست.

خروج، داستان رحمت با بازی فرامرز قریبیان، مردی با مچ‌بند سبز ( که می‌تواند به مناقشات سال ۸۸ ارجاع داشته باشد) است که پس از #جنگ، دور از مردم و در حاشیه روستا زندگی می‌کند. اهالی روستا او را متهم می‌کنند که در طول جنگ مردان و جوانان روستا را با خود به جنگ برده و به کشتن داده است. حالا بعد از ۳۰ سال از جنگ، دوباره به عرصه کنشگری بازگشته و هم نسلان خود را به همراه جوانان، به «#اعتراض و #خروج»، رهبری می‌کند.

خروج در ادبیات کلاسیک اسلامی به معنی زیر سوال بردنِ «مشروعیت حکومت» و «خودداری از بیعت با حاکمان» است. فیلم خروج، دولت را به عنوان استعاره‌ای از «قدرتِ مسلط» نشانه می‌گیرد و شخصیت آقای آتشکار (مشاور رییس جمهور) به وضوح اعتراض شخصیت‌ها را «خروج از نظام» معرفی می‌کند.

خروج را می‌توان بازنماییِ آخرین تلاش‌های جامعه برای گفتگو با سطوح بالای نظام سیاسی، جهت انجام «اصلاحاتِ اساسی» دانست. در سکانس‌های پایانی شخصیت‌های معترض سر از شهر قم در می‌آورند و حرم حضرت معصومه (س) به عنوان نقطه تلاقی «#مذهب و #سیاست» به محلی برای اغوا و تطمیع #معترضان تبدیل می‌شود؛ گویی فیلمساز نه فقط «دولت»، بلکه «#حکومت» و «ایدئولوژی برخاسته از قم» را نیز هدف قرار داده است.

برعکس فیلم آژانس شیشه‌ای، که حاتمی‌کیا در سکانس‌های پایانی برای حل یک بن بست سیاسی-اجتماعی از استعاره هلی‌‌کوپتر و نامه‌ای از «بالا» استفاده می‌کند؛ قهرمان فیلم خروج بعد از برخورد به بن‌بست #پاستور به سوی خیابان «کشوردوست» رهسپار نمی‌شود و اگر هم می‌شود، خواهان گفتگو درباره موضوعاتی فراتر از مشکلات کشاورزان دارد.

فیلم «خروجِ» حاتمی‌کیا می‌تواند نوعی اعتراض رادیکال ضدِّ «کل ساختار سیاسی» تفسیر شود. مچ‌بند سبز قهرمان داستان، اینکه در دوران جنگ از مشوقین حضور در جبهه‌ها بوده و بعد از جنگ از عرصه سیاست و کنشگری کناره‌گیری کرده، در طول سفر اعتراضی‌اش مقاومت مدنی می‌کند و ابایی از رسانه‌ای شدن اعتراضش ندارد، اینکه در مسیر سفر اعتراضی به قم می‌رود، و اینکه در پایان فیلم و قبل از گفتگو با #بزرگان_نظام، گویی به مطالباتی فراتر از مشکلات کشاورزان فکر می‌کند، از نشانه‌های پرتعدادی است که نشان می‌دهد خروجِ حاتمی‌کیا نسبت به مناقشات سال ۸۸ بی‌تفاوت نبوده است.

به نظر می‌رسد با ساخت خروج ( در کنار روز بلوا، آبادان یازده ۶۰ و لباس شخصی) #سازمان_اوج رویکرد “مردمی سازی” سیاست را در تولید محتوای خود سرلوحه قرار داده و حاضر است این مردمی سازی را در محورهایی مانند خروج و اعتراض به نظام سیاسی نیز دنبال کند.

انتهای پیام