کرونا؛ “مواسات” و آئین غمخواری ملی

غلامرضا بنی اسدی، روزنامه‌نگار، در یادداشتی که در اختیار انصاف نیوز قرار داده است، درباره‌ی طرح مواسات نوشت:

عجیب است این ظرافت های زبانی، یک نقطه می تواند معنای کلمه را زیر و رو کند و “رحیم”، “رجیم” و از “مراحم”، “مزاحم” بسازد و گاه جا به جایی یک حرف در کلمه ما را با افق معنایی دیگر مواجه می کند. به این کلمه تامل کنیم؛ مساوات!

فرهنگ ها آن را در کلماتی چنین تعریف و مترادف کرده اند؛ برابری، تساوی، تعادل، همسانی، برابر بودن. رعایتِ مساوات هم در جای خویش به قاعده ای نیکوست که برخی – به دلیل کم دقتی- آن را با عدالت مساوی گرفته اند حال آنکه اگر چه در بسیاری از موارد، مساوات با عدالت هم مسیر می شود اما برخی جاها می تواند به 180 درجه با آن، منافات داشته باشد. باری، مساوات در جای خود نیکوست اما در این مجال می خواهیم با جا به جایی یک حرف در میان این کلمه به مفهومی متعالی تر برسیم به نامِ “مواسات”. کلمه ای که امروز دارد در ادبیات اجتماعی ما جای خود را باز و خلق را به مراحلی بالاتر از کمکِ مرسوم، توجه می دهد چنان که در تعریف مرحوم دهخدا در شرح این کلمه می خوانیم؛ “غمخواری و یاریگری و مددکاری به مال . (ناظم الاطباء). معاونت یاران و دوستان و مستحقان است در معیشت و تشریک ایشان در قوت و مال . (نفائس الفنون ). غمخواری کردن کسی را به مال خود. برابر گردانیدن او را با خویش. مشارکت و مساهمت در رزق و معاش. شرکت دادن دیگری در کفاف رزق و معاش خویش. “این واژه را امروز باید از لابه لای واژه نامه ها به عرصه زندگی آورد چه بلیه کرونا و مصائب اقتصادی و معیشتی و اجتماعی و… آن را جز به “مواسات” نمی توان مرهم گذاشت.

گذر از این پیچ هولناکِ اجتماعی، علاوه بر کمک، به مراقبت همگانی از یکدیگر هم نیاز دارد و همه مان باید با غمخواری از هم، بار اندوه یکدیگر را سبک کنیم. روزگار مان مثل روز های از دست دادن عزیزانمان است که فقط کمک مادی نمی تواند ما را به آرامش برساند حتی اگر فقیر باشیم. بی آن کمک و یا علاوه بر آن کمک به دلداری نیاز داریم و در این بحران فراگیر همه باید به یکدیگر توجه داشته باشیم.

اگر دستِ مان باز است، گره، بگشائیم از سفره هایی که از بس خالی مانده است آن را به هم گره زده و در پستو نهاده اند. اگر دستِ خود ما هم در جیبِ خالی مان گیر افتاده است، به هر شیوه دیگر، به غمخواری از هم، بار اندوه را تحمل پذیرتر کنیم. برای رسیدن به این مرحله هم همه کسانی که دستی در کار دارند و امور به تصمییم و برنامه آنان بستگی دارد، مسیر مواجهه را چنان اصلاح کنند که کمتر گرهی به کار مردم بیفتد. خیلی خوب است این مواسات در ادارت و روابط بروکراتیک ما به رویه ای حسنه تبدیل شود تا قفل هایی که به ویروس کوئید 19 زنگار گرفته، دوباره باز شود.

این آغاز می تواند ادامه ای در رفتار متقابل شهروندان هم داشته باشد تا فقط “همسفرگی در شرایط سخت” را تجربه نکنند بلکه به همدلی برسند و برسیم برای همیشه که با مردم همدل بسیار بیشتر می توان به موفقیت رسید و محله و شهر و کشور خود را بهتر می توان در ریل توفیق به پیش برد. توجه داریم که گام اول “مواسات” امروزی یاری معیشتی افرادِ نابرخوردار است اما گام های بعد آن با حساسیت نسبت به اوضاع و همراهی برای رفع مشکلات می تواند به جهش در ساحت های متعدد بدل شود. شاید بتوان این حرکت را ذیل مفهوم تبدیل سیئات به حسنات تعریف کرد که در ادبیات دینی بدان پرداخته می شود و معنای امروزین آن هم شاید بتوان همین “فرصت ساختن از تهدید ها” دانست. به هر روی، باید بکوشیم “مواسات” را به سبک زندگی همیشه مان تبیدل کنیم و در فصول “پساکرونا” نیز به همین قاعده مومنانه زندگی کنیم. این برای همه بهتر است.

انتهای پیام