«سالی ۳۵۰۰ میلیارد تومان به شهرداری می‌دهیم»

دو روز پیش از انتخابات هفتم اسفند ۹۴، مقابل سیدحسین هاشمی، استاندار تهران نشستیم تا درباره موضوعات مختلف گفتگو کنیم؛ با آقای استاندار درباره محرومیت های تهران، معضلات زیست محیطی پایتخت، برخی اختلاف های به نظر جدی با شهرداری و مسائلی از این دست گفتگو کردیم که مشروح آن را در ادامه می خوانید؛

شما بارها تاکید کردید که تهران با وجود حدود 14 میلیون جمعیتی که دارد یکی از محروم ترین استان های ایران است، ولی همچنان تهران یکی از مهاجر پذیرترین استان های ایران هم هست، مثلا همینطور که می گوییم امکانات وجود ندارد ولی کافیست یک نفر برای اولین بار به تهران بیایید و مثلا گذرش به یک بیمارستان یا مرکز خرید بیفتد و خدمات را ببیند و مجذوب می شود که تهران بیاید. معضل بزرگ تهران هم اول به مهاجرت برمی گردد و بعد از آن آب و هوا…

معضل حاشیه نشینی برای کل کلانشهرها هست. بالاخره چندسالی می شود که در تهران زندگی می کنم. من خودم هیچ وقت فکر نمی کردم مشادة انقدر پیچیده هست و حتی به ذهنم نمی آمد. از زمانی که استاندار تهران شدم و استان تهران را از نزدیک بررسی و گزارشات را دریافت کردم، متوجه شدم که این مردم حق دارند، حقشان را بخواهند و خیلی طبیعی است، استانی که بیش از 50 درصد مالیات کشور را تامین می کند. چه عدد از بودجه عمران کشور برخوردار است.

اتفاقا سوال من هم در مورد بودجه است. چقدر؟

۳.۶ درصد. من درخواستم این بود که بودجه عمرانی که تقسیم بر شاخص هایی هست، این شاخص ها هم باید اعمال شود. من چیز اضافه ای نخواستم. اشاره کردم آن چیزی که شاخص بودجه هست و پرداخت می کنید، یک مورد بحث جمعیت است که باید بر اساس آن تقسیم کنید. مازاد بر درامد مالیاتی، در تمام استان های کشور چون مالیات خیلی کم افزایش پیدا می کند هرسال درامد مازاد دارد و در استان هزینه می شود. در تهران هیچ موقع نخواهیم رسید، چون هرسال 6 تا 7 هزار میلیارد تومان به مالیات اضافه می کنند. ما با این وضع هیچ موقع صد در صد نمی رسیم. یعنی مثلا 6، 7 هزار متر اندازه یک استان بزرگی مثل اصفهان می شود.

بعنی کل مالیاتی که اضافه می شود؟

بله از کل استان کشور بیشتر می شود، ما به آن 7 هزار تا می رسیم باز 95 -96 درصد می شود و به 100 در 100 نمی رسیم. یعنی هیچ موقع از مازاد نمی توانیم استفاده کنیم در حالیکه مردم حق دارند. وقتی سالی 6 تا 7 هزار میلیارد تومان افزایش مالیات دارند و درآمد برای استان ایجاد می کنند باید به خودشان برگردانند. این یک حق طبیعی است و من به دوستان در دولت هم این را عرض کرده ام که بالاخره باید تشویقی به استان پول بدهید نه به خاطر آن بالای 100 درصدی که -در استان هایی که بیش از 100 درصد درآمد مالیاتی داشته باشد- برای هزینه استانی دراختیارشان قرار می گیرد. با این حال اطراف تهران خیلی از جاده ها، جاده های قدیمی بود و توانستیم در یکسال گذشته روکش آسفالت بزنیم. مثلا تمام جاده های فرعی شهرستان ری را با آسفالت روکش کردیم.

بیشتر محرومیت استان تهران، مربوط به شهرهای استان است و نه خود شهر تهران.

تا پیش از این شهرهای اطراف تهران در زیر سایه تهران فراموش شده بودند. اکنون شبکه تهران که تاسیس شد، در آرمش 16 تا شهرستان زد، باید به شهر خودمان هویت بدهیم و اهالی شهرستان ها احساس هویت کنند و به دنبال ترقی باشند، با هم به رقابت بپردازند تا در راه پیشرفت و توسعه گام بردارند. اگر مورد کم لطفی و بی توجهی قرار بگیرند که دیگر پیشرفتی نخواهند کرد. بحث من این است که شهرستان ها فراموش شده اند. تهران هم فقط همین قسمتی نیست که ما می بینیم. مردم تهران خیلی بزرگوارند و باید حقشان را بطلبند و به عنوان استاندار باید نیازهایشان را مطرح کنیم و دولت هم در این رابطه مضایقه نکرده است. سفر دکتر روحانی ریاست جمهوری هم بر همین اساس است که از اطراف آغاز کرده است. 3 تا سفر تشریف بردند، سفر چهارم قرار است به زودی انجام شود. منظور این است که ریاست جمهوری هم توجیه است که باید توجه بیشتر شود، چراکه شهرستان ها به اندازه یک استان جمعیت دارد. مثلا اسلامشهر به اندازه یک استان جمعیت دارد و باید به آن رسیدگی شود.

البته بعضی مشکلات برای کل استان است؛ مثل آلودگی هوا.

آلودگی هوای تهران خیلی مواقع فقط بحث بوده است. تازه توانستیم در دولت یازدهم یک کمیسیون ویژه در کنار 7 کمیسیون مجلس تشکیل شود که تهران و کلانشهرها را بررسی می کند. مثلا همین آلودگی هوای تهران بحث شد و اولین کاری که انجام شد اصلاح بنزین بود، این نزدیک به 8 درصد در هوای تهران اثر کرد. بنابراین بنزین 8 درصد در آلودگی هوا نقش داشت که باید در این مورد اقدامات لازم انجام می شد. یا موضوع خودروهای فرسوده که مطرح شد، در تهران حدود 100 هزار تاکسی و خودروهای آژانس فرسوده در تهران تردد می کنند. 100 هزار خودروی فرسوده اعم از تاکسی و آژانس 24 ساعته کار می کنند و همین 100 هزار خودروی فرسوده کلی آلودگی ایجاد می کند و هوای تهران را آلوده و ناسالم می کند. بنابراین در یک لایحه حذف خودروهای فرسوده تصویب شد. یا هر موتور سیکلت هایی دودزا که در تهران تردد می کند 6 برابر خودرو آلودگی ایجاد می کند. اینها بالاخره باید اصلاح شود و موضوع هاییست که مطرح می کنیم.
بحث محیط زیست تهران که بحث کاملا جدی بود، بحث فاضلاب تهران که بحث جدی و در اولویت کار هست و فاضلاب را انقدر در اولویت قرار دادیم و کار خوبی هم شروع شد در سفر دکتر روحانی، مصوبات اصلی در سفر تثبیت فاضلاب هر شهر هست. پروژه ای که در تهران برای فاضلاب اجرا شد در شورای عالی انرژی جهانی از بین 11 هزار پروژه از 164 کشور، 15 پروژه را به طور ویژه انتخاب کرد که یکی از آنها هم فاضلاب تهران بود. بعد هم که نهایی شد در جمع یکی از سه پروژه اول قرار گرفت که در تهران جایزه دادند. وقتی کار بشود کل دنیا هم توجه می کند و این نشان می دهد که بالاخره این کار باید انجام شود.

به هرحال مشکلات تهران به هم پیوسته است. مثلا مشکل آب شرب در تهران داشتیم.

در حال حاضر آب تهران هیچ مشکلی ندارد؟

خیر هیچ مشکلی ندارد. آب شرب تهران اکنون در حد قابل قبولی کیفیت خوبی دارد و مشکلی ندارد. در گذشته مشکلات زیادی در آب شرب مناطق تهران و شهرهای اطراف داشتیم که خوشبختانه حل شده است.

همین چندوقت پیش بحثی در همین زمینه مطرح شد.

خیر، فقط شعار بود. تا وقتی وزارت بهداشت چیزی اعلام نکند همه چیز خاطی بود. آن چیزی که می گوییم در حداقل است. قبلا در 70 درصد، 100استفاده می کردیم 30 درصد آب های زیرزمینی ولی الان برعکس شده است. چون بارش ها کم شده است. این ترکیب ها ممکن است مزیت آب را تاثیر بزارد ولی کیفیت آب را حداقل همه شان دارند.

اعتراضی های زیادی به بلندمرتبه سازی می شود. البته موضوع فقط شهرتهران است که به شهرهای اطراف هم سرایت کرده است. در منطقه 22 تهران که یک دیوار 7، 8 طبقه هست…

تهران به لحاظ شهرسازی هیچ هارمونی ندارد، در تمام دنیا ساختار از یک هارمونی ایجاد شده است، در یک منطقه ساختمان یک طبقه در منطقه دیگر 2 طبقه و در منطقه دیگر5 طبقه ساخت و ساز شده و در منطقه دیگر برج ساخته اند. اما در اینجا کاملا بی قد و قواره ساخته شده ساختمان یک طبقه در کنار ساختمان چندطبقه قرار گرفته و کوچه های 20 یا 30 متری ایجاد شده و هیچ توجهی به گسل تهران نکرده اند. اینها برای آینده تهران بسیار نگران کننده است. اگر شما رصد کنید، اولین کسی که مطرح کرد این منطقه جلوی کل هوای تهران را گرفته است، بنده بودم. البته الان جا افتاده و همه قبول کردند که ساخت و سازهایی که در غرب تهران اتفاق افتاده است، جلوی جابجایی هوا را می گیرد، مثلا همین پرچم ایران را در نظر بگیرید (اشاره به بلندترین پرچم تهران که در موزه دفاع مقدس نصب شده و از پنجره اتاق استاندار پیداست) در تهران این پرچم با باد 3 متر بالاتر هم تکان نمی خورد.

بلندمرتبه سازی سالهاست محل درآمد شهرداری تهران بوده است و شورای عالی شهرسازی جلویش را گرفت.

بله از اول که اشتباه بود، این موضوع بعد از جنگ تحمیلی زمان سازندگی شروع شد، خوب هم شروع شد ولی منظم و سیستماتیک نبود، شهردار بعد آمد متاسفانه سرعت بیشتری را در پیش گرفت و درامد داشتند. شهردارها رقابت کردند منتهی کسی جلویش را نگرفت طرح جامه تهران را به هم ریخت و تبدیل شد به یک شهر ناموزون و به اصطلاح شهرسازی و این وظیفه ای است که اکنون بر دوش ما است.

خب این باعث می شود درآمد شهرداری کم شود و از آن طرف شهرداری می گوید خدمات نمی توانیم بدهیم پروژه اجرا نمی کنیم…

مگر کلانشهرها در کشورهای دیگر چطوری اداره می شود؟

این حجم پروژه عمرانی هر شهری دارد در دنیا؟

پس چطور فضای کشورهای دیگر اداره می شود، آن هم مردمی اداره می شود. دولت که پولی نمی دهد. لندن چطور اداره می شود؟ توکیو یا مسکو چطور اداره می شود.

خب امکانش هست آن شیوه اقتصادی را هم اینجا پیاده کنند؟ با توجه به ساختار اقتصادی که در ایران حاکم است.

بله، فقط با ساختمان و تراکم هوا که نمی شود شهر را اداره کرد. هوا را بفروشیم که شهر را اداره کنند اصلا این معنی ندارد. بالاخره یک روز تمام می شود تا کجا می خواهند بسازند. یک روز حتما تمام می شود. باید دنبال سیاست جایگزین برویم و مطمین باشید درستش هم همین است. در دنیا تجربه کافی وجود دارد و کشورهای دیگر موفق هم هستند شهر خوب اداره می شود، درآمد هم دارند مثلا از خودرو؛ خودرویی که در شهر تردد می کند باید عوارض بدهد.

ولی نه اینکه نصف سال نتواند بیرون بیاید و طرح زوج و فرد شود.

اینجا منطقه های محدودی، طرح زوج و فرد است همیشه که اینطور نیست.

محدوده اصلی شهر طرح زوج و فرد است.

فقط مرکز شهر و یک حلقه شهر محدود طرح ترافیک است بقیه شهر که مشکلی ندارد و آزاد است.

از ابتدای شهرداری آقای قالیباف تاکید زیادی می شود که 23 وظیفه ای که در دهه 60 قرار بود واگذار شود به شهرداری واگذار کنید تا بلندمرتبه سازی و تراکم نداشته باشیم ولی دولت هیچ وقت راضی نمی شود این را بدهد. یعنی اگر ان 23 تا بیاید بخش بزرگی از درامد مالیاتی ایران در این بحث خرج می شود؟ آیا راهی وجود دارد؟

یک لایحه ای در وزارت کشور شکل می گیرد و اکنون مورد بررسی قرار گرفته است که مدت جامه شهر تهران است. فکر می کنم در آن لایحه بحثی که شما مطرح کردید عنوان می شود.

یعنی تهران تافته جدا بافته از استان های دیگر می شود؟

تهران پایتخت است. در همه جای دنیا پایتخت اینطور محسوب می شود.

چه اتفاقی قرار است بیفتد؟ جزییاتش را می فرمایید…

در تمام دنیا پایتخت ها استثنا هستند و نمی توانیم به آن توجهی نکنیم. پایتخت مرکز سیاسی هر کشور است و پیشانی نظام آن کشور محسوب می شود. طبیعتا ما هم نمی توانیم مستثنا کنیم اینجا هم باید قانون خاص خودش را داشته باشد و همینطور هم هست. بنده کاملا موافقم، ولی این چیزی که شهرداری می گوید یک بخشی را درست می گوید بعضی جاها را بالاخره قانون باید اجازه بدهد در این لایحه که مورد بررسی هست، انشالله این قضیه هم مطرح است.

جزییات لایحه را می توانید بگویید؟

خیر، تا لایحه تصویب نشود نمی تواند در این مورد چیزی بگویم.

این لایحه به سود شهرداری تهران است؟

برای شهر تهران است.

شهرداری خیلی گلایه می کند سر اختصاص دادن بودجه به حمل و نقل عمومی که دولت به مترو و اتوبوس کمک نکرده است.

دولت 3 تا درامد دارد. یکی درآمد نفت، یکی مالیات و سایر است. این پول در خزانه بین 3 تا دستگاه تقسیم می شود یکی از درآمدهایی که داریم ارزش افزوده هست. خب فکر می کنم فقط شهر تهران بیش از 3 هزار میلیارد تومان ارزش افزوده سالانه درامد دارد. این بودجه بالاخره از طرف دولت است و نمی توانیم بگوییم به دولت ربطی ندارد. درست است که قانونی است اما در خزانه پرداخت می شود، چون درآمد کشوری است. یا مثلا عوارض آلایندگی که درآمد کشوری است و در تمام شهرهای دیگر هم همین گونه است، فرقی نمی کند. جرایم راهنمایی و رانندگی و … که اینها را جمع کنیم و کنار یکدیگر بگذاریم بیش از 3 هزار و 500 میلیارد تومان سالانه از این درآمد به شهرداری می رسد.

یعنی به شهرداری اختصاص پیدا می کند؟

بله مستقیما به شهرداری اختصاص دارد. خب اینها را نمی توانیم بگوییم به دولت ربطی ندارد، بالاخره از جیب دولت می رود. بودجه از دولت می رود و در دولت لایحه تصویب می شود که به شهرداری پرداخت شود.

مشخص نیست که این بودجه را شهرداری باید کجا خرج کند؟

فقط اختصاص به تهران ندارد، مال کل کشور است و هرکدام از شهرها سهم خودشان را می گیرند.

3 هزار و 500 میلیارد برای شهرداری تهران است؟

بله، از این 3 منبع. تقریبا در تخصیص ها، تخصیص بالایی در تهران داریم. ممکن است دولت یک سری بدهی به شهرداری داشته باشد این را رد نمی کنم ولی وقتی می‌گویند هیچ کمکی به ما نمی شود، به نظرم اینجا کم لطفی حاکم هست. بالاخره شهرداری یک رقمی از دولت می گیرد. ممکن است شهرداری در گذشته از دولت طلب داشته و محفوظ است و باید به روش خاصی پرداخت شود. اما اینکه می شنویم شهرداری از دولت بودجه‌ای دریافت نمی کند این دیگر کم لطفی است.

تهران در آلودگی هوا و گرد و خاک خودکفاست، گرد و خاکی که از غرب تهران می آید.

خیر و ابدا اینطور نیست.

از شهریار گرد و خاک نمی آید؟ یا از جنوب غربی تهران چطور؟

چرا ، اما یک سوال دارم شما یک آماری از سال 91، 92، 93 و11 ماه سال 94 بگیرید. چند روز هوا در شرایط بحران چند روز در شرایط سالم و ناسالم و در شرایط هشدار و پاک بوده است. در سالم بودن و پاک بودن هوا در سال 93 افزایش خیلی خوبی داشتیم امسال نسبت به سال گذشته مشابه و اتفاق جدید نیافتده است و 94 و 91 شبیه به همه از لحاظ روزهای پاک و سالم ولی 93 به 92 کاملا متمایز است و فرق کرده است. این را من نمی گویم خودتان می توانید مشاهده کنید و اطلاعات بگیرید.

آمارها را داریم و مکرر گزارش شده‌اند، اما منظورم این است که کانون تولید گرد و خاک در اطراف تهران خیلی زیاد است.

دوتا کریدور است که به دنبالش هستیم. یکی اختر آباد است با 70 هزار هکتار، خوشبختانه با ستاد محیط زیست و ستاد اجرایی حضرت امام تعامل کردیم که خاک 10 هزار هکتار را با کاشت گونه های خاصی تثبیت کنیم که این کار کمک خوبی می کند.

10 هزار هکتار؟

بله 10 هزار هکتار ، جز برنامه ها هست.

تا چه سالی طول می کشد؟

مشخص نیست فعلا 10 هزار هکتار در برنامه گذاشتیم.

برنامه چندساله؟ امسال؟

تا آخر دولت یازدهم تمام می شود. برنامه بر این است که تمام شود این 10 هزار هکتار کمک می کند به بخشی از جابجایی خاک، البته این جابه جایی خاک هم کیفیت دارد. آن مکان دشت بسیار حاصلخیز بوده اما به دلیل خشکسالی و… افت آب های زیرزمین با مشکل مواجه شده است. این جز سیاست های ما است. این کریدور اگر کنترل شود اگر باد هم بیاید گردو خاک خیلی نمی تواند جابه جا شود و به تهران بیاورد. این سیاستی است که هم جهاد کشاورزی و هم محیط زیست پذیرفته است هم ستاد اجرایی حضرت امام کمک می کند و فکر می کنم برنامه خوبی باشد. یکی هم سمت رباط کریم است که اگر این دومسیر را بتوانیم در تهران 3، 4 سال آینده در برنامه ششم توسعه تثبیت کنیم، فکر می کنم جابه جایی خاک که حداقل به کف می رسد و آن طوفانی که چندسال پیش داشتیم انشالله تکرار نخواهد شد و کمتر شاهد گردوخاک خواهیم بود. اکنون به دلیل خشکسالی، خشک شدن مناطق و کریدوری که در مسیر داریم خاک را راحت جابجا می کند که هم زمین تضعیف می شود و خاک با کیفیت جا به جا می شود که تثبیت کنیم از بین نخواهد رفت. انشالله به لطف خدا و بارندگی و برف وضعیت مناسب شود.

با استان های دیگر رایزنی نکرید که آنها هم دشت‌ها را تثبیت کنند؟ مثلا دشت قزوین هم خشک شده و یکی از کانون ها گردو خاک است.

استان ها مستقل هستند.

مذاکره نداشتید؟

خیر، ما نباید مذاکره کنیم. جهاد کشاورزی و محیط زیست باید انجام دهد. استان ها از لحاظ وزارت کاری مستقل اند، تعامل داریم ولی به لحاظ کاری نمی توانیم برای آنها تعیین تکلیف کنیم. وزارت جهاد محیط زیست استان باید برایشان برنامه ریزی کنند.

در مورد آلودگی هوا، قرار بود صنایع آلاینده از تهران خارج شوند البته خیلی سال پیش از طرح وجود داشت و البته اجرایی نشد.

آن چه که ما انجام دادیم، 12 هزار هکتار شهرک صنعتی در تهران را جانمایی کردیم و قطعی شد.

در کجا؟

در شهریار و ملارد (شرق و غرب استان تهران) 12 هزار هکتار هست. این 12 هزار هکتار برای جابه جایی صنایع هست و 16 ، 17 تا صنعت می توانند در آنجا مستقر شوند. مهمترین بحث مکان یابی بود که حل شد به لحاظ مکان مشکلی نداریم. کار هم شروع کردند اما این پروسه زمان که سرعتش پایین است به این دلیل است که نمی توانند خرید کنند و جابه جایی ممکن نبود در پسا برجام انشالله انجام شود. جز سیاست اصلی استان تهران است که دولت هم با آن موافق است.

فکر می کنید تا کی به نتیجه می رسند؟

خب بالاخره کار، کار بسیار سنگینی است، اول هدف کار شهرک های صنعتی بود که از غرب تهران الاینده ها منتقل شوند به شهرک های صنعتی که مشخص کردیم در شهریار ، ملارد، دماوند و فیروزکوه، قرچک و ورامین و … مستقر شوند. فکر می کنم حرکت اولیه شروع شده و علت اینکه یک مقدار سرعت نگرفته بود بحث مشکلات تحریم بود که انشالله با وضع پسافرجامی که روبه رو هستیم شکل خوبی به خودش بگیرد و به تدریج کارها انجام شود.

خب چه اتفاقی برای این 12 ، 13 هکتاری که خالی می شود، می افتد؟

جابجا که می شوند باید یک امتیازی بگیرند. با وزارتخانه وزارت صنعت و معدن صحبت شود یا با شهردار که یک امتیازی به آنها بدهد که وقتی منتقل می شوند یک نفعی برایشان داشته باشد.

زمین ها چه می شوند؟

در این مورد بحثی نشده است و فقط بحث جابه جایی مطرح است. این جز وظایف سازمان صنعت و تجارت است.

احتمال دارد زمین خواران آنجا را تصرف کنند؟

خیر، زمین ها مالک دارد و شخصی است. انشالله که مشکلی پیش نخواهد آمد.

در مورد مهاجرت به تهران یک اعتقادی وجود دارد که شرایط زندگی انقدر سخت شود که مهاجرت به تهران هم سخت شود و کمتر اتفاق بیفتد شما فکر می کنید که این راهکار خوبی است، اگر اجرایی شود؟

بالاخره با گفتن و حرف زدن قضایا جمع نمی شود. تنها چیزی که مورد بحث است، این است که در بحث سازندگی و توسعه عمران در کل کشور باید برایش فضا ایجاد کنیم. این ایجاد کردن فضا یعنی آماده کردن بستر و تسهیلات لازم و تخفیفات ویژه ای دهیم که برای ساخت و ساز و حرکت و توسعه گام بردارند و خب طبیعتا مردم احتیاجی ندارند که در حاشیه زندگی کنند. در مدت تحریم ها واقعا مشکل داشتیم و در گذشته هم جنگ بود و اکنون که فضا بهترشده است، سیاست همین است در 5 سال آینده ششم نمی شود انجام داد به تدریج و به ندرت باید در آستانه ایجاد شود، رقابت برای کیفیت زندگی و جذر سرمای خارجی و داخلی . این رقابت موجب می شود وضع موجود تثبیت شود و کم کم افراد وارد می شوند. بنابراین باید برنامه 5 سال ششم را یک حرکت مثبتی تلقی کنیم برای معکوس کردن این اقدام. این یک هنرمدیریت است که انشالله در دولت تدبیر و امید این قضیه خودش را نشان می دهد.

انتهای پیام