سفری که مصداق بارز تبعیض و رانت‌خواری بود!
رضا سلطان‌زاده، مدیرمسئول هفته‌نامه آیینه یزد در یادداشتی با عنوان «سفر همراهان نمایندگان به مشهد مصداق بارز تبعیض است و رانت‌خواری» نوشت:
در چند ماه اخیر نمایندگانی که به مجلس یازدهم راه یافتند نه تنها نتوانستند با فراهم نمودن تمهیداتی از تخلفات و فسادهای گسترده اقتصادی بکاهند و مشکلاتی را که روز به روز و ساعت به ساعت کمر عموم مردم را زیر بار اداره زندگی و تهیه مایحتاج حداقلی خمیده‌تر می‌کند تا حدی درمان کنند بلکه با دریافت 200 میلیون تومان برای حق مسکن و گرفتن خودروی دناپلاس که بنابه اظهار یکی از نمایندگان که گفته بود آن اتومبیل ارزشی ندارد و می‌بایست اتومبیل شاسی‌بلند به آنها می‌دادند و به دنبال آن تحویل واکسن آنفلوانزا به بهداری بهارستان برای واگذاری آن به مجلسیان واکنش‌ها و حاشیه‌های فراوانی به وجود آمد و مورد اعتراض و انتقاد مردم قرار گرفت.
آیا در تاریخ این مملکت ثبت و ضبط خواهد گردید که حداقل یکی از نمایندگان دوره یازدهم پشت تریبون مجلس بایستد و به جای داد زدن و فریاد کشیدن و مرگ بر فلان و بهمان نثار کردن یا توهین به دومین مقام کشور و درخواست اعدام بعضی از مقامات بگوید: «خواهران و برادران نماینده! هر روز صبح میلیون‌ها نفر کارمند با خودروی شخصی یا با وسایل نقلیه عمومی به محل کار خود می‌روند بنابراین همت نمایید و بنا را بر این بگذاریم از فردا نام نیکی در تاریخ قوه مقننه جمهوری اسلامی ایران به یادگار بگذاریم و 200 میلیون تومان و دنای تحویلی را مسترد داریم و با خودروی شخصی رفت و آمد کنیم و مانند عموم مردم که شعار داده‌ایم ولی‌نعمتان ما هستند واکسن آنفلوآنزا را زودتر از دیگران دریافت نکنیم و به مردم نشان بدهیم درد و رنج آنان را حس کرده‌ایم و آنها باور کنند که مجلس یازدهم به فکر تامین راه‌هایی است که وضعیت نابسامان و رو به قهقرای اقتصادی مردم را سامان می‌بخشد و تا حدی اعتماد سلب شده جامعه به مسئولان و مدیران را برمی‌گرداند» و حداقل نتیجه آنست که مردم می‌بینند شیوه زندگی نمایندگان مانند خودشان است.
واکنش‌ها و اعتراضات به این‌گونه موارد ادامه داشت که موضوع دیگری مطرح و اعلام گردید حداقل 15 نفر نماینده مجلس و از اعضای فراکسیون محرومیت‌زدایی به مشهد مقدس سفر کرده‌اند تا با رفتن به حاشیه شهر و بازدید از مناطق اطراف مشهد و ملاحظه وضعیت زندگی اسفناک صدها هزارنفر حاشیه‌نشین در جهت بهبود زندگی آنها اقدامات مؤثری انجام دهند شاید اندکی درد و رنج و بدبختی و گرفتاریشان کاهش یابد. شگفت آنکه به جز دو نفر از نمایندگان بقیه برخلاف ضابطه و بدون رعایت عدل و انصاف از یک تا شش نفر همراه با خود به مشهد بردند و میهمان شهرداری بودند!! و یکی از آنان طلبکارانه توضیح داده بود به‌طور معمول ایام را گذرانده و از چلو و قیمه و خورشت و غذای معمولی استفاده کرده و به تجمل‌گرایی نپرداخته‌اند!! در حالی که سوء‌استفاده از بیت‌المال و برداشت برخلاف قانون از حقوق عموم مردم کم یا زیاد گناه است و خداوند کریم به انسان‌ها وعده داده است پاداش و جزای یک ذره نیک و بد را هم خواهد داد.
اواخر مهر ماه سال جاری بعضی از سایت‌ها و رسانه‌ها خبر دادند «…مجتبی توانگر نماینده تهران، حسین رییسی نماینده جاسب، غلامرضا منتظری نماینده گرگان، مصطفی طاهری نماینده زنجان، محمدرضا مبلغی نماینده کوهدشت، سارا فلاحی نماینده ایلام، فاطمه محمدبیگی نماینده قزوین و رحمت‌اله فیروزی نماینده نطنز، علی خضریان، رجب رحمانی، احد آزادی‌خواه، نعمت‌ا… توان، صمدا… محمدی، محمد گلستانی‌نژاد، حسین رحیم‌طرقی و جواد عسگری نمایندگان تهران، تاکستان، ملایر و بافت دیگر نمایندگانی بودند که در قالب فراکسیون محرومیت‌زدایی به مشهد سفر کردند. خضریان و توانگر نمایندگان تهران هرکدام 3 همراه در این سفر داشتند که از قضا 2 نفر از همراهانشان نام‌خانوادگی مشابه با این نمایندگان دارند. کمترین همراه حاضر در این سفر به سارا فلاحی، نماینده ایلام اختصاص دارد که یک همراه با خود به مشهد برده و بیشترین همراه نیز به محمدرضا مبلغی، نماینده کوهدشت که 6 همراه برایش ثبت شده است. پس از فلاحی، فاطمه محمدبیگی، نماینده قزوین با 5 همراه و مصطفی طاهری با 4 همراه در رتبه‌های دوم و سوم قرار دارند و برای قاضی‌زاده هاشمی و سیدمحمد پاک‌مهر، نمایندگان فریمان و بجنورد در این سفر همراهی به ثبت نرسیده که احتمالا ناشی از نزدیکی حوزه انتخابیه آنان به شهر مشهد است. فراکسیون محرومیت‌زدایی مجلس یازدهم به مشهد میهمان شهرداری مشهد بوده‌اند و علاوه بر هزینه ایاب و ذهاب، هزینه اسکان و خورد و خوراک‌شان نیز از محل بودجه شهرداری مشهد تامین شده است…»(1)
در پی اعتراضات عده‌ای از فعالان سیاسی اعم از اصولگرا و اصلاح‌طلب و تعدادی از رسانه‌ها، شهرداری مشهد با صدور اطلاعیه‌ای گزارشی از اقدامات 3 ساله اخیر را منتشر و از دست‌آوردها و مهمان‌نوازی‌های شهرداری مشهد یاد نمود، بدون این‌که به اصل مطلب و تخلف صورت گرفته بپردازد و توضیح نداده براساس چه ضابطه، عرف و منطق نمایندگانی را بعضاً با شش نفر همراه اسکان داده و پول بیت‌المال را برای همراهانشان هزینه نموده است. ضمناً در پنجمین فراز از اطلاعیه مورد بحث نوشته است: دروغ‌پردازی‌های عده‌ای را غیراخلاقی می‌داند و اقدامات قانونی را برای جلوگیری از این امر حق قانونی خود می‌داند!! شهرداری مشهد به این مسأله اشاره نکرده است که حفظ اموال منقول و غیرمنقول هر سازمان و شهرداری به عهده مسئولان آن سازمان، نهاد و شهرداری گذاشته شده و امانت‌های الهی محسوب می‌گردد و هرگونه تصرفی در آن باید براساس ضابطه و قانون و مقررات مدون و مصوب باشد. در آیات شریفه قرآن و دستورات پیامبر گرامی اسلام(ص) و احادیث فراوانی که از ائمه معصومین(ع) نقل گردیده به رعایت حفظ بیت‌المال و اموال عمومی اکیداً توصیه و سفارش شده است.
هیچ‌یک از حاکمان و مدیران نمی‌توانند برای نزدیکان و یاران و هم‌حزبی‌های خود تجملات و لوازم اشرافی‌گری فراهم کنند و بیش از آنچه در بودجه عمومی و بیت‌المال مشخص و معین گردیده برداشت نمایند. مولای متقیان حضرت علی‌بن ابی‌طالب(ع) به مالک‌اشتر می‌فرماید: «…والی، نزدیکان و خویشاوندانی دارد که خوی برتری‌جویی دارند و گردن فرازی… ریشه ستم اینان را با بریدن اسباب آن برکن و به هیچ‌یک از اطرافیان و خویشاوندانت زمینی را به بخشش وامگذار… بپرهیز از این که چیزی را به خود مخصوص داری که بهره همه مردم در آن بیت‌المال یکسان است…»(2)
بنابراین هرگونه تصرف به ناحق و برخلاف قانون در اموال عمومی و استفاده نابجا از بیت‌المال در نهایت به‌عنوان فساد و رانت‌خواری و بی‌عدالتی و تبعیض محسوب می‌گردد و فردی که خود را آلوده به این رفتار نماید در دنیا رسوا و به عذابی بزرگ در آخرت گرفتار خواهد شد. آن عده از مدیران و حاکمانی که بیش از آنچه قانون مشخص نموده از اموال عمومی استفاده می‌نمایند و به حفظ و حراست از بیت‌المال عنایت و توجهی ندارند به یقین باید بدانند مصرف کردن بودجه به غیر از مواردی که قانوناً مشخص گردیده در حکم غصب است و موجب ضمان می‌شود. گاه مردم در شهرها و مناطق می‌بینند و می‌شنوند بسیاری از مواقع هنگام برگزاری نشست‌ها و جلسات و سمینارها در صرف هزینه‌ها اسراف و تبذیر می‌شود، از پول بیت‌المال هدیه‌هایی خریداری می‌گردد، سوغات و وسایلی تهیه می‌شود و به میهمانان می‌دهند یعنی به همان افرادی که حق مأموریت و هزینه سفر هم دریافت می‌نمایند. بدون شک نتیجه این کار علاوه بر سندسازی‌هایی که در بعضی از ادارات و ارگان‌ها صورت می‌گیرد بدبین کردن مردم و شهروندان به حکومت و نظام کشور می‌باشد و احیاناً به اصطلاح برای این‌گونه اقدامات خلاف کلاه شرعی درست می‌کنند. از مواردی که در آیات شریفه قرآن به حیله شرعی اشاره گردیده این که به قوم بنی‌اسرائیل فرمان داده شد روز شنبه دست از کسب و کار بکشند و صید ماهی نکنند و به مراسم عبادت آن روز بپردازند اما آن قوم آن دستور را زیرپا گذاشتند، بدین صورت که در کنار دریا حوضچه‌هایی ترتیب دادند و راه آن را به دریا گشودند روزهای شنبه راه حوضچه‌ها را باز می‌کردند و ماهیان فراوان همراه آب وارد آنها می‌شدند اما به هنگام غروب که می‌خواستند به دریا بازگردند راهشان را محکم می‌بستند، سپس روزهای یکشنبه شروع به صید آنها می‌کردند و می‌گفتند خداوند به ما دستور داده است روزهای شنبه صید ماهی نکنید، ما هم صید نکرده‌ایم بلکه تنها آنها را در حوضچه‌ها محاصره نموده‌ایم.
خداوند کریم در آیات 163 تا 166 سوره اعراف به این رویداد اشاره فرموده و به جز آنان که امربه معروف نمودند گناهکاران و آنان را که در برابر این امر ساکت ماندند و به وظیفه مهم امربه معروف و نهی ازمنکر توجه نکردند به عذابی سخت دچار ساخت و این موضوع درس عبرتی است برای همه افرادی که امر حق را توجیه می‌کنند و مردمی که تخلفات و گناهان را می‌بینند و به دو مهم و فرضیه در واقع فراموش شده امر به نیکی‌ها و نهی از بدی‌ها و زشتی‌ها را از یاد برده‌اند. این دستور مهم الهی درسی است در وهله نخست برای آن عده از روحانیون، خطیبان، دارندگان تریبون‌های رسمی که وظیفه ابلاغ پیام شرع و قانون خدا را بر عهده دارند و نیز نویسندگان و روزنامه‌نگاران و اصحاب جراید و فرهنگیان و دانشگاهیان و عموم مردم که به هر دلیل از ترس یا احیاناً به خاطر از دست دادن موقعیت و مقام و جایگاه خود و با تمسّک به این ضرب‌المثل «سری که درد نمی‌کند دستمال نمی‌بندند». دستور الهی را به فراموشی می‌سپارند و به همین دلیل گفته شده است «…گاهی بیان حقایق و وظایف الهی بدون احتمال تأثیر نیز واجب می‌شود و آن در موردی است که اگر حکم خدا گفته نشود و از گناه انتقاد نگردد کم‌کم به دست فراموشی سپرده می‌شود و بدعت‌ها جان می‌گیرند و سکوت دلیل بر رضایت و موافقت محسوب می‌شود، در این‌گونه موارد لازم است حکم پروردگار آشکارا همه‌جا گفته شود هرچند اثری در گناهکاران نگذارد…»(3)
نکته قابل توجه در این زمینه این که اگر سفر نمایندگان فراکسیون محرومیت‌زدایی مجلس شورای اسلامی به مشهد مقدس به منظور بررسی وضعیت زندگی نابسامان حاشیه‌نشینان و ارائه راهکارهایی بوده تا اندکی از انبوه مشکلات صدها هزار نفر از هم‌وطنانی که در رنج و عذاب روزگار می‌گذرانند کم شود قابل تقدیر و در جهت انجام وظیفه نمایندگی است اما به یقین بردن یک تا شش نفر همراه از سوی نمایندگان اعزامی و پرداخت هزینه سفر و اسکان و خورد و خوراک آنها از بیت‌المال بی‌عدالتی و غیرقانونی می‌باشد و در ردیف رانت‌خواری و تبعیض و فساد اقتصادی است. از وظایف مهم نمایندگی بررسی طرح‌ها و لوایح و تصویب قانون برابر آنچه قانونگذار معین نموده و از جمله براساس بند 12، اصل سوم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران «پی‌ریزی اقتصاد صحیح و عادلانه بر طبق ضوابط اسلامی جهت ایجاد رفاه و رفع فقر و برطرف ساختن هر نوع محرومیت در زمینه تغذیه و مسکن و کار و بهداشت و تعمیم بیمه…» می‌باشد نمایندگان در برابر تمام ملت مسئول هستند و حق دارند در همه مسائل داخلی و خارجی کشور اظهارنظر نمایند و در آغاز نمایندگی به قرآن مجید سوگند یاد می‌کنند امانت و تقوی را رعایت نمایند و در گفته‌ها و نوشته‌ها و اظهارنظرها استقلال کشور و آزادی مردم و تامین مصالح آنها را مدّنظر داشته باشند. بنابراین در صورتی که آیین‌نامه‌های مجلس اجازه می‌دهد هر نماینده در مأموریت اداری چند نفر همراه با صرف هزینه از بیت‌المال داشته باشد وظیفه هیات‌رئیسه مجلس و دیگر نمایندگان این است آیین‌نامه را اصلاح کنند در غیراین‌صورت انتظار این است نمایندگانی که با هزینه شهرداری مشهد یک تا شش نفر همراه برده بودند مبالغ صرف شده در آن چند روز را به شهرداری مسترد نمایند و از موکلان خود عذرخواهی کنند. ای کاش این‌چنین شود!!
پی‌نوشتها:
1- انتخاب، 21/7/1399
2- «نهج‌البلاغه»، ترجمه دکتر سیدجعفر شهیدی
3- «تفسیر نمونه»، جلد6، صفحه 421
انتهای پیام
