اثر انتخابات آمریکا بر انتخابات ۱۴۰۰

روح‌الله اسلامی، استاد علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد گفت: اتفاقی که در امریکا افتاد می‌تواند شانس حضور نیروهای میانه‌رو در انتخابات 1400 را افزایش دهد.

روح‌الله اسلامی در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص تاثیر تغییر دولت امریکا بر ایران اظهار کرد: انتخابات امریکا روی ایران هم تاثیر گذاشته است. ایران با توجه به مذاکراتی که انجام داده بود و رفتار عقلانی و منطقی که از خود در محیط بین‌الملل نشان داده بود می‌خواست به نتایجی دست پیدا کند اما با روی کار آمدن ترامپ و نابود کردن این بازی، ایرانی‌ها هم ناامید شدند و انگار فضای بین‌الملل دچار هرج و مرج شد.

وی ادامه داد: اما با روی کار آمدن بایدن و تغییری که حداقل در سطوح تکنیکی سیاست خارجه اتفاق خواهد افتاد این بازی به نفع نهادهای رسمی و به خصوص نهادهای انتخابی و به نفع رای مردم می‌شود و مردم احتمالا امید بیشتری پیدا خواهند کرد.  کما این‌که پس از زمزمه‌های پیروزی بایدن شوک‌های اقتصادی کاهش پیدا کرده است.

این استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی تصریح کرد: البته تغییر شرایط به بازی ایران هم ربط دارد. اگر در انتخابات ریاست جمهوری مردم مشارکت نکنند و مانند انتخابات مجلس نرخ مشارکت پایین باشد ممکن است بازیگرانی در ایران روی کار بیایند که برخی اصول و مبانی را قبول نکنند و وضعیت بدتر شود. اما اگر بازیگرانی که می‌آیند منطقی باشند می‌توانیم تغییراتی را در محیط بین‌الملل ایجاد کنیم، مانند دور اول ریاست جمهوری روحانی.

بعد از انقلاب هیچ‌کس مانند ترامپ به ایران ضربه نزد

اسلامی افزود: در دوره اول ریاست جمهوری آقای روحانی اتفاقات خوبی افتاد، مذاکرات شروع شد، تحریم‌ها لغو شد، شرکت‌های بزرگ به ایران آمدند، رشد اقتصادی ایجاد شد و شاخص‌های دیگر هم مثبت بود. در دور دوم بعد از این‌که ترامپ روی کار آمد همه چیز بهم ریخت و آشفته شد. من بعید می‌دانم که در هیچ دوره‌ای بعد از انقلاب هیچ‌کس ضربه‌ای مانند ترامپ به ایران زده باشد. ترامپ تقریبا هر کار می‌توانست انجام داد فقط جنگ انجام نداد که البته تا مرز جنگ هم پیش رفت.

وی عنوان کرد: ما در داخل دو جریان تندرو داریم که هر دو آن‌ها طرفدار ترامپ بودند. آن گرایش هایی که به براندازی نظر داشتند می‌گفتند که ترامپ بیاید و کار یکسره شود؛ این جریان از بیرون خیلی حمایت می‌شد. یک گرایش تندروی دیگر هم در داخل بودند، این‌ها سیاست خارجه را ملی نمی‌دانند بلکه آن را جناحی می‌بینند، نظر آن‌ها این است که نیاز نیست مردم در انتخابات شرکت کنند و هرچه‌قدر هم شرکت نکنند بهتر است چون مشارکت پایین مردم پیروزی آنان را رقم میزند.

معتدل بودن همچنان جواب می‌دهد

این استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی اضافه کرد: حتی برخی از آن‌ها از ترامپ هم حمایت می‌کردند چرا که معتقد بودند که او بهتر نشان می‌دهد که مذاکره و دیپلماسی جواب نمی‌دهد و هرچه تندتر عمل کنیم به نتایج بهتری دست پیدا می‌کنیم. من فکر می‌کنم که روی کار آمدن بایدن به مردم نشان می‌دهد که همچنان معتدل بودن، آرام بودن، باادب بودن و با قواعد دنیا درست برخورد کردن می‌تواند جواب بدهد. رفتار تند از هر دو طرف به ضرر کشور، سیاستمداران و مردم تمام می‌شود.

اسلامی در مورد انتخابات امریکا بیان کرد: ما اگر تیم جمهوری‌خواهان و ترامپ را بررسی کنیم متوجه می‌شویم که در حوزه اقتصادی و تجاری بسیار توانمند هستند و او توانسته بود رای مردم را جلب کند و نشان داده بود که دوست دارد هر اقدامی انجام دهد که منافع ملی امریکا تامین شود، منظور از منافع ملی هم بیشتر بحث مربوط به منافع اقتصادی امریکا بود، یعنی بیکاری‌کم شود و به یک نوع می‌گفت که امریکا دیگر سواری مجانی به هیچ ‌کشوری نخواهد داد. به این معنا که می‌گفت اگر در منطقه خاورمیانه قرار است صلح و امنیت و دموکراسی باشد یا دنیا محیط زیست خوبی داشته باشد به امریکا ربطی ندارد و ما بیش از توان خودمان فعالیت نمی‌کنیم.

وی افزود: این اظهارات ترامپ بین عوام خیلی طرفدار داشت و در دور اول رای آورد. در دور دوم نیز رای کمی نیاورد و بیش از ۷۰ میلیون رای کسب کرد. یک نکته هم در این‌جا باید به آن توجه کرد این است که کسانی که به ترامپ رای دادند واقعا او را قبول دارند اما کسانی که به بایدن رای دادند لزوما به خاطر او رای ندادند بلکه چون مخالف ترامپ بودند به او رای دادند یعنی جبهه‌های مختلفی جمع شدند و باعث شدند که بایدن حدود پنج میلیون رای بیشتر به دست بیاورد.

ترامپ به کرونا باخت

این استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی گفت: ترامپ تصمیمات ناگهانی می‌گرفت و متکی به فرد بود و سعی می‌کرد بازی را بهم بزند و به سبک موردنظر خود پیش ببرد، در خیلی از موارد هم موفق بود. ترامپ در دو مورد خیلی ضربه بدی خورد، یک مورد مربوط به اعتراضات سیاه‌پوستان بود که فصا علیه او شد و یکی هم بحث کرونا بود، حتی می‌توان گفت که ترامپ به کرونا باخت.

اسلامی تصریح کرد: بایدن یک سیاستمدار و از حزب دموکرات است و در تیم اوباما بوده و تیم خیلی حرفه‌ای دارد. او برخلاف ترامپ تشریفات، اصول و حقوق بین‌الملل، سازمان‌های بین‌الملل، مذاکره و دیپلماسی چندجانبه را می‌داند و اتفاقا برای ایران بسیار خطرناک است چرا که در پیگیری منافع ملی امریکا در محیط بین‌الملل به زبان سیاسی می‌تواند بسیار موفق باشد.

وی اضافه کرد: اگر بخواهیم تحلیلی بکنیم می‌توانیم بگوییم که راهبردهای امریکا و سیاست‌های کلان آن، فارغ از آن‌که چه رییس جمهوری بر سر کار باشد تغییری نمی‌کند. تفاوت ترامپ و بایدن در تکنیک‌ها و سطوح جزئی و برنامه‌های اجرایی است. در مجموع در این تکنیک‌ها آن‌ها با هم تفاوت خواهند داشت. ترامپ سعی می‌کرد بازی را بهم بزند و از معاهدات خارج شود و کشورها را تحقیر کند، بایدن به احتمال خیلی زیاد این‌طور نیست و با احتمال بسیار زیاد به برجام بازخواهد گشت گرچه این تصمیم او به بازی ایران هم ربط خواهد داشت.

این استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی خاطرنشان کرد: بایدن سعی خواهد کرد دیپلماسی منطقه‌ای خود را افزایش دهد و در محیط بین‌الملل چندجانبه‌گرایی را دنبال کند که این مورد برای ایران خطرناک است، اما به نظر می‌آید که اگر ایران بازیگری منطقی، عقلانی و قابل‌پیش‌بینی باشد-همان‌طور که تا الان بوده است- و مجاری رسمی ایران تصمیم‌گیر باشند همان‌طور که در دور قبل دستگاه وزارت امور خارجه و شخص آقای ظریف توانستند برجام را به یک جای خوبی برسانند که امریکا مجبور شد بازی را بهم بزند الان هم می‌توانند این کار را انجام دهند.

با روی کار آمدن بایدن شرایط به نفع جریان‌های میانه در ایران خواهد بود

اسلامی در مورد بهبود شرایط برای جریان‌های میانه در ایران تاکید کرد: شرایطی که اکنون با روی کار آمدن بایدن پیش می‌آید به نفع جریان‌های میانه در ایران است. جریان‌های میانه از هر دو سو در کشور، چه جناح چپ و چه جناح راست، امکان بازیگری دارند و می‌توانند فعالیت کنند. البته به شرط‌آن‌که بر تریبون و نفوذ جریان‌های رادیکال غلبه کنند.

این استاد دانشگاه ادامه داد: به نظر من اکنون جریان‌های معتدل و میانه‌رو در ایران می‌توانند تقویت شوند، البته به شرط آن‌که سیاستمداران بتوانند این فضا را تقویت کنند و مردم را به سمت مشارکت سوق دهند، چرا که با توجه به وضعیت اقتصادی مردم به شدت ناراضی هستند.

وی اضافه کرد: جریان‌های سیاسی باید بتوانند حرکتی انجام دهند و فرد معتدلی را که محیط و عرف‌های دیپلماتیک را بشناسد به مردم معرفی کنند، ما باید توان دیپلماتیک خود را تقویت کنیم، ما با این‌که تعداد همسایه‌های زیادی داریم ولی با همه ارتباط نداریم، مراودات اقتصادی کمی داریم، مسائل امنیتی وجود دارد، بازیگری شدیدی از سوی عربستان و ترکیه در اطراف مرزهای ما انجام می‌شود و در این شرایط چین منافع خود را دنبال می‌کند، روسیه نفوذ پیدا می‌کند و امریکا در همه جا حضور دارد، ایران اگر مذاکره و گفت‌وگو نکند، از این بازی کنار گذاشته می‌شود و مزیت‌های خود را از دست می‌دهد.

ما به یک عقل دیپلماتیک و گفت‌وگومحور که بتواند وارد فضای بین‌الملل شود، نیاز داریم

اسلامی عنوان کرد: ما همچنان باید توان نظامی خود را افزایش دهیم و قدرتمند شویم به صورتی که دیگران نتوانند به ما آسیب بزنند ولی در عین حال به یک عقل دیپلماتیک و گفتوگومحور که بتواند وارد فضای بین‌الملل شود نیاز داریم و این اولویت اول در ایران است، اما این‌قدر در این فضا چه از سوی رسانه‌های خارج و چه رسانه‌های داخل مردم را ناامید می‌کنند که راه برای آدم‌هایی باز می‌شود که فقط منافع ملی را برای کارهای سیاسی خود مصرف می‌کنند.

نتایج انتخابات امریکا احتمال فعالیت نیروهای میانه‌رو را در ایران افزایش می‌دهد

این استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی خاطرنشان کرد: جریان‌های تندرو پشتوانه مردمی ندارند و تنها زمانی روی کار می‌آیند که مردم ناامید باشند و خود را کنار بکشند مانند اتفاقی که در انتخابات مجلس افتاد، اگر این اتفاق در انتخابات ریاست جمهوری بیافتد قوه مجریه هم پشتوانه قوی مردمی نخواهد داشت. اما قوه مجریه تعداد زیادی وزارت‌خانه دارد و نیروهای مختلفی در آن فعالیت می‌کنند و چرخ اصلی پیش‌برنده کشور است و رییس جمهور نقش مهمی دارد. من فکر می‌کنم که اتفاقی که در امریکا افتاد می‌تواند احتمال حضور  نیروهای میانه‌رو در انتخابات 1400 را افزایش دهد.

اسلامی افزود: انتخابات پیش رو نیاز به اجماع نیروهای میانه‌رو چپ و راست دارد. آن‌ها باید به توافقی دست پیدا کنند و برنامه‌هایی را در حوزه سیاست خارجه و اقتصاد ارائه بدهند و بتوانند مردم را اقناع کنند، در این بین وظیفه اصلی نیروهای سیاسی کشور این است که جلوی قهر مردم با صندوق‌های رای را بگیرند.

انتهای پیام