چرا موتور مذاکرات وین از حرکت ایستاد؟

یک کارشناس مسائل بین الملل درباره وقفه ایجاد شده در مذاکرات احیای برجام گفت: دلیل توقف مذاکرات هسته ای تداوم اختلاف میان ایران و آمریکا است و موضوع بحران اوکراین در حال حاضر اثر تعیین کننده ای در سرنوشت مذاکرات ندارد. 

رضا ذبیحی در گفت‌وگو با ایسنا درباره وقفه به وجود آمده در مذاکرات وین اظهار کرد : ایران و آمریکا همچنان بر سر برخی موضوعات مهم و به ویژه در زمینه رفع کامل تحریم ها با یکدیگر اختلاف نظر دارند و این مساله عامل تعیین کننده ای است که باعث ایجاد وقفه در مذاکرات شده است. 

این استاد دانشگاه افزود: برخی تحریم های اعمال شده در زمان ترامپ که با برچسب غیرهسته ای در زمان دولت وی و در چارچوب فشار حداکثری علیه ایران اعمال گردیده است و آمریکا تاکنون حاضر به برداشته شدن آن نشده، دلیل اصلی توقف ایجاد شده در مذاکرات است.

این کارشناس مسائل بین الملل تصریح کرد: ایران تاکید دارد که این تحریم ها در چارچوب فشار حداکثری اعمال گردیده و مرتبط با دوره خروج آمریکا از برجام است و لذا باید این تحریم ها برداشته شود. 

این استاد روابط بین الملل دانشگاه ادامه داد: در نتیجه ایران عدم حذف این تحریم ها که همراه با این بهانه توسط آمریکا است که این تحریم ها برچسب غیرهسته ای دارد را نمی پذیرد و در مقابل آمریکا نیز در خصوص این موضوع انعطاف لازم را از خود نشان نداده است. 

ذبیحی افزود: البته سایر موضوعات بین المللی از جمله بحران اوکراین که به دلیل حمله نظامی روسیه به این کشور به وجود آمده است نیز می تواند در مذاکرات هسته ای نقش داشته باشند، به ویژه بعد از آنکه لاوروف وزیر خارجه روسیه در سخنانی درخواست این کشور برای ارائه تضمین از سوی آمریکا برای حفظ منافعش در برجام را ارائه کرد. 

وی ادامه داد: با این وجود چنین موضوعاتی حداقل در شرایط فعلی نمی تواند اثری تعیین کننده بر سرنوشت احیای برجام داشته باشد.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: در هر صورت نمی توان از نظر دور داشت که گذشت زمان باعث به وجود آمدن مسائل جدیدی در عرصه بین المللی خواهد شد و این مسائل نیز خود می تواند اثرگذاری های خاص خود را بر موضوع مذاکرات هسته ای داشته باشد و بحران اوکراین نیز جزو این دسته از موارد است. 

این کارشناس مسائل بین الملل ادامه داد: بحران ایجاد شده ناشی از جنگ اوکراین در مراحل اولیه تاثیری خاصی بر مذاکرات هسته ای نداشته است، اما هر چه زمان بگذرد و در صورت عمق یافتن این بحران احتمال اثرگذاری آن بر مذاکرات بیشتر خواهد شد. هر چند در نهایت باز هم به نظر می رسد این اثرگذاری یک اثرگذاری ثانویه و کمتر جدی و قابل توجه خواهد بود. 

این استاد دانشگاه تصریح کرد: از سوی دیگر، روسیه احتمالا در توافق نهایی نقش میانجی در برخی موارد را خواهد داشت و از این رو نقش و اهمیت این کشور در توافق احیای برجام کم نیست، اما در صورت حل مسائل باقی مانده فی مابین ایران و آمریکا، به نظر می رسد روسیه نمی تواند نقش مخربی در جهت جلوگیری از احیای برجام داشته باشد.  
ذبیحی ادامه داد: البته مذاکره کنندگان ایرانی علاوه بر توجه به فاکتور زمان و محدودیت های جدیدی که در اثر گذشت زمان بر مذاکرات تحمیل خواهد شد، در صدد هستند تا مذاکرات را به شیوه‌ای راهبری و منتج به نتیجه نمایند که در نهایت منافع ملی ایران به طور حداکثری تامین گردد. 

این پژوهشگر روابط بین الملل افزود: با این وجود باید توجه داشت که فرسایشی شدن مذاکرات امکان شکست مذاکرات را افزایش می دهد و قابلیت اثرگذاری سایر موضوعات بین المللی از جمله بحران اوکراین را بر نتایج و سرنوشت این مذاکرات افزایش خواهد داد. 

این کارشناس مسائل بین الملل اظهار  کرد: بنابراین به نظر می رسد مذاکره کنندگان ایرانی می‌کوشند که ضمن دست یافتن به منافع حداکثری کشور در مذاکرات، مانع از فرسایشی شدن مذاکرات شوند و در این زمینه تلاش می کنند. 

انتهای پیام