چرا خرداد، ماه انتخابات ریاست‌جمهوری شد؟
روزنامه ی «شرق» نوشت:
اگر سخنان وزیر کشور به تحقق بپیوندد، «خرداد» دیگر «خرداد» انتخابات نخواهد بود. ماهی که اصلاح‌طلبان از آن با عنوان «خرداد پر از حادثه» نام می‌برند و به آن «عادت دارند». برخی از آن شعارهایی که برای «خرداد» معروف است، شاید نتواند بر قد و قواره «اردیبهشت» بنشیند. اما خرداد چرا و از چه زمانی میزبان انتخابات ریاست‌جمهوری شد؟
نه دولت و نه شورای نگهبان مخالفتی با جابه‌جایی تاریخ انتخابات ریاست‌جمهوری ٩٦ ندارند. دولت به عنوان مجری و شورای نگهبان به عنوان ناظر. بر این اساس انتخاباتی که در ذهن بسیاری با خرداد پیوند خورده، به آخرین روزهای اردیبهشت منتقل خواهد شد.
«عبدالرضا رحمانی‌فضلی» وزیر کشور، روز گذشته گفته است: «وزارت کشور تاریخ ٢٩ اردیبهشت را برای برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری در شوراهای شهر و روستا به شورای نگهبان پیشنهاد داده است و شورای نگهبان هم مخالفتی با برگزاری انتخابات در این تاریخ ندارد.» طبق گزارش «ایسنا» او در عین حال گفته که «منتظر اعلام رسمی شورای نگهبان در این باره هستیم.»
«نجات‌الله ابراهیمیان»، از اعضای حقوق‌دان شورای نگهبان هم گفت: «قرار است در جلسه امروز شورای نگهبان، تاریخ پیشنهادی وزارت کشور برای زمان برگزاری دوازدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری بررسی شود.»
پیش از این مقام‌های وزارت کشور گفته بودند که به دلیل تقارن خردادماه ١٣٩٦ با ماه رمضان قصد دارند پیشنهاد جابه‌جایی تاریخ برگزاری انتخابات را به شورای نگهبان بدهند. وزارت کشور دو تاریخ ٢٩ اردیبهشت و ۵ خرداد را پیشنهاد داده بود که با اظهار نظر وزیر کشور به نظر می‌رسد ٢٩ اردیبهشت ماه محتمل‌تر است.
از جایی که هر سه سال ماه‌های قمری یک ماه شمسی جابه‌جا می‌شود، تا انتخابات ١٤٠٠ ماه رمضان به اردیبهشت منتقل شده و معلوم نیست آن زمان چه تصمیمی گرفته خواهد شد؛ انتخابات ریاست‌جمهوری به فروردین منتقل می‌شود یا به خرداد بازمی‌گردد. حالا تا ١٤٠٠، مسئله‌ای که تقریبا قطعی شده این است که تکلیف رئیس‌جمهوری بعدی در اردیبهشت ماه سال آینده مشخص خواهد شد؛ البته اگر انتخابات به مرحله دوم کشیده نشود.
اما انتخابات ریاست‌جمهوری آینده اگر در خرداد ماه برگزار نشود (که این‌طور به نظر می‌رسد)، سنت ٢٤ساله برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری در خردادماه شکسته خواهد شد؛ ماهی که در شعارهای انتخاباتی اصلاح‌طلبان نیز آمده بود: «ما به خرداد پر از حادثه عادت داریم.»
تا امروز یازده دوره انتخابات ریاست‌جمهوری برگزار شده که یکی از این یازده دوره، یعنی دوره نهم به مرحله دوم کشیده شده است.
انتخابات چگونه به خرداد کشید؟
اولین دوره ریاست‌جمهوری که منجر به انتخاب «ابوالحسن بنی‌صدر» شد، ٥ بهمن ماه ١٣٥٨ برگزار شد. طبق آمار وزارت کشور واجدین شرایط این دوره حدود ٢١ میلیون نفر بودند که کمی بیش از ١٤ میلیون در آن شرکت کردند.
با اتفاقات سال‌های ابتدایی پیروزی انقلاب اسلامی و عزل بنی‌صدر از ریاست‌جمهوری در خرداد ماه ١٣٦٠، دوم مرداد ماه همان سال انتخابات ریاست‌جمهوری انجام و «محمدعلی رجایی» برگزیده آرای ایرانیان شد. در این دوره از حدود ٢٢میلیون و ٦٠٠ هزار نفر واجد شرایط، حدود ١٤,٥ میلیون نفر شرکت کردند.
حوادث این سال پایانی نداشت. شهریورماه ١٣٦٠ پس از ترور «رجایی» به همراه نخست‌وزیرش «باهنر» و شهادت آنها، باز هم نیاز بود تا انتخابات ریاست‌جمهوری برگزار شود. از همین رو سومین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری دهم مهر ماه ٦٠ برگزار شد و آیت‌الله خامنه‌ای صاحب اکثریت آرا شد. هر چند واجدین شرایط در این دوره تغییر چندانی نداشت ولی آمار مشارکت حدود ١٠ درصد از دو ماه قبلش بیشتر شد؛ کمی کمتر از ١٧ میلیون نفر. چهارمین دوره ریاست‌جمهوری هم ٢٥ مردادماه ١٣٦٤ برگزار شد و آیت‌الله خامنه‌ای برای بار دوم از سوی رأی‌دهندگان انتخاب شد. در این دوره واجدین شرایط به حدود ٢٦ میلیون نفر رسید که از این بین حدود ١٤میلیون و٢٠٠ هزار نفر مشارکت کردند.
انتخابات ریاست‌جمهوری پنجم هم، ششم مردادماه ١٣٦٨ برگزار شد و حدود ١٦,٥ میلیون نفر از ٣٠ میلیون و یکصد هزار نفر در انتخابات شرکت کردند که نتیجه آن ریاست جمهوری «اکبر هاشمی‌رفسنجانی» بود.
اما از دوره ششم انتخابات ریاست‌جمهوری بود که زمان برگزاری از تابستان به بهار منتقل شد. هفتمین دوره ریاست‌جمهوری که باز هم «هاشمی‌رفسنجانی» پیروز آن بود؛ ٢١ خرداد ١٣٧٢. واجدین شرایط در چهار سال بین ٦٨ تا ٧٢، سه میلیون نفر افزایش یافت و حدود ١٦میلیون٨٠٠هزار نفر در آن شرکت کردند. این دور از انتخابات ریاست‌جمهوری صاحب رکورد پایین‌ترین نرخ مشارکت مردمی است؛ ٥٠,٦٦ درصد.
دور هفتم ریاست جمهوری هم خردادماه برگزار شد؛ دوم خرداد ماه ١٣٧٦ از بین حدود ٣٦ میلیون و ٥٠٠هزار واجد شرایط، حدود ٢٩ میلیون نفر رأی دادند که نتیجه آن پیروزی «سیدمحمد خاتمی» بود. دور هشتم ریاست‌جمهوری ١٨ خرداد ١٣٨٠ بود که از حدود ٤٢ میلیون نفر واجد شرایط، مشارکتی ٦٦ درصدی انجام شد یعنی حدود ٢٨ میلیون نفر و باز هم «سیدمحمد خاتمی» برای بار دوم رئیس‌جمهوری ایران شد.
اما دور نهم تنها دوره‌ای بود که در طول انتخابات ریاست‌جمهوری به مرحله دوم کشیده شد. ٢٧ خرداد ماه ١٣٨٤ از بین حدود ٤٦میلیون و ٨٠٠ هزار واجد شرایط، ٢٩ میلیون و ٤٠٠ هزار نفر پای صندوق رفتند.
پس از این مرحله با به حد نصاب نرسیدن هیچ‌یک از نامزدها به ٥١ درصد آرا، «هاشمی‌رفسنجانی» و «محمود احمدی‌نژاد» به مرحله دوم انتخابات راه یافتند. سوم تیر ماه، یعنی یک هفته بعد از مرحله اول، مرحله دوم انتخابات برگزار شد و واجدین شرایط حدود دو میلیون نفر کاهش یافت تا «محمود احمدی‌نژاد» راهی پاستور شود.
دهمین دوره ریاست‌جمهوری هم در ٢٢ خرداد ١٣٨٨ برگزار شد که بالاترین نرخ مشارکت در انتخابات ریاست‌جمهوری در تاریخ جمهوری اسلامی به دست آمد؛ حدود ٨٥ درصد که در پایان این انتخابات محمود احمدی‌نژاد برای یک دوره چهارساله دیگر در پاستور ماندنی شد.
دور یازدهم ریاست‌جمهوری هم ٢٤ خردادماه ١٣٩٢ برگزار شد که «حسن روحانی» رئیس‌جمهوری فعلی با بیش از ١٨,٥ میلیون رأی، پیروز انتخابات شد. در این دور از بین حدود ٥٠.٥ میلیون واجد شرایط، ٣٦ میلیون‌و ٨٠٠ هزار نفر شرکت کردند تا در خردادی دیگر خیابان‌های شهرها شاهد جشن پیروزی باشند.
حالا اگر سخنان وزیر کشور به تحقق بپیوندد، «خرداد» دیگر «خرداد» انتخابات نخواهد بود؛ ماهی که اصلاح‌طلبان از آن با عنوان «خرداد پر از حادثه» نام می‌برند و به آن «عادت دارند». برخی از آن شعارهایی که برای «خرداد» معروف است، شاید نتواند بر قد و قواره «اردیبهشت» بنشیند.
انتهای پیام
