رکورد کاهش محبوبیت ابراهیم رئیسی
آرزو فرشید در جهان صنعت نوشت: تقریبا یک سال از روی کار آمدن دولت رییسی گذشته و با وجود همه وعده‌هایی که داده بودند، وضعیت کشور و مردم خاصه در عرصه اقتصادی و معیشتی به مراتب بدتر از روزی است که دولت را تحویل گرفت! دولت و حامیانش در توجیه این اوضاع دست به فرافکنی زده و دولت قبل را مقصر جلوه می‌دهند، یا به وعده وعیدها ادامه داده و مردم را به انتظار کشیدن برای مشاهده آثار اقدامات خودشان دعوت می‌کنند؛ واقعیت اما این است که دولت سیزدهم در این مدت نه تنها نتوانسته به وعده‌هایش عمل کند، بلکه با سیاست‌های غلط و رویه‌های نادرست و تصمیمات بی‌موقع سبب افزایش مشکلات نیز شده است. از جراحی اقتصادی تورم‌زای اخیر گرفته تا مذاکراتی که- چه در وین برگزار شود و چه در دوحه- به نتیجه نمی‌رسد.
در این اوضاع و احوال است که بر میزان نارضایتی‌های عمومی از عملکرد دولت افزوده می‌شود. این نارضایتی‌ها البته آنقدر عیان است که حتی نیازی به نظرسنجی به سیاق روحانی و از روی قیافه مردم هم ندارد. آمار و ارقام رسمی کشور خود گواه آن است که مردم در حوزه‌های مختلف از مسکن و خودرو گرفته تا تامین نان شب خود چقدر مشکل دارند و عجیب است اگر تصور کنیم که در این وانفسا از دولت مستقر راضی باشند.
نکته حائز اهمیت اما آن است که بخشی از این مردم با توجه به عملکرد دولت قبل که آقای رییسی و همکارانشان مدام به آن اشاره می‌کنند، از خیلی قبل‌تر ناراضی و مایوس شده بودند، برای همین هم پای صندوق رای نیامده و انتخاباتی حداقلی را در سال ۱۴۰۰ رقم زدند. افزایش نارضایتی‌ها در چنین شرایطی به منزله ریزش از بدنه رای رییسی و پیوستن حامیان او به خیل ناراضی‌ها است. به عبارت ساده‌تر، افزایش نارضایتی‌ها از دولت به معنی کاهش میزان محبوبیت رییسی است.هرچند درباره میزان دقیق این نارضایتی و عدم محبوبیت آمار دقیقی در دسترس نداریم.
تشدید نارضایتی‌ها
علی صوفی دبیرکل حزب پیشرو اصلاحات از جمله افرادی است که باور دارد مدیریت رییسی در تقریبا یک سال ریاست‌جمهوری موجب افزایش نارضایتی‌ها در جامعه شده است. او در گفت‌وگو با «جهان‌صنعت» در این‌باره گفت: «نارضایتی مردم البته صرفا مختص به دولت رییسی یا دولت روحانی نیست. مردم کلا در عرصه‌های فرهنگی و سیاسی یکسری نارضایتی‌های انباشته دارند.
عمده نارضایتی آنها اما در عرصه اقتصادی و معیشتی است. برای کاهش این نارضایتی نیز باید از مشکلات این حوزه کاسته شود. آقای رییسی اما حداقل در این بعد خوب عمل نکرده است. الان که کشور دچار بحران‌های مختلف از تحریم گرفته تا سوءمدیریت و… مردم ناراضی شده‌اند و این نارضایتی را نیز در انتخابات ۹۴ و ۱۴۰۰ با عدم مشارکت در انتخابات بروز دادند.»
وی با اشاره به اینکه نارضایتی مردم در یک سال اخیر افزایش یافته است، گفت: «با آمدن آقای رییسی به بحران‌های موجود دامن زده شد.
یعنی گرانی‌ها بیشتر شد و هیچ مشکلی از مشکلات معیشتی مردم حل نشد. ضمن اینکه چینش کابینه او و عملکرد وی در این دوره به ویژه در حوزه اقتصادی نشان‌دهنده ناهماهنگی بین تیم اقتصادی دولت بوده است.»
صوفی افزود: «آقای رییسی در دوران تبلیغات انتخاباتی گفت که رقیب من فساد است. همچنین گفت که نباید معیشت و سفره مردم را با برجام و خارج از کشور گره بزنیم. نکته دیگر در شعارهای انتخاباتی او این بود که مشکلات موجود ناشی از سوءمدیریت و سیاست‌های غلط است. الان باید دید که در این سه حوزه چه تغییراتی صورت گرفته است. مثلا ۷۲۰ میلیون دلار فساد در وزارت جهاد کشاورزی کشف شد و هم صداوسیما به آن پرداخت و هم رهبری تلویحا به آن اشاره کردند. لذا معلوم شد که فساد نه رقیب بلکه همراه آقای رییسی است. نه اینکه خودش بخواهد اینطور باشد، بلکه سوءمدیریت و عدم کارآمدی موجب بروز فساد است. در باب مسائل معیشتی مردم و گره نزدن آن به برجام هم شاهدیم که الان مردم، بازار و دولت هر لحظه منتظر این هستند که ببینند نتیجه مذاکرات برجامی چه می‌شود و مذاکرات هم در کشورهای مختلف انجام می‌شود و خبر آن هم به مردم داده نمی‌شود. در بخش سوم یعنی سیاست‌های غلط نیز شاهدیم در دولت فعلی هم همان سیاست‌های دولت قبل دنبال می‌شود، حتی با شتاب بیشتر. یعنی هم ارز گران‌تر شد و همان سیاست‌ها همان سیاست‌های قبلی است. بنابراین نه تنها رضایت مردم در این مدت کسب نشده و حتی نارضایتی آنها شدت گرفته است.»
این فعال سیاسی اصلاح‌طلب در پاسخ به اینکه آیا افزایش نارضایتی به معنی کاهش محبوبیت دولت رییسی و ریزش بدنه رای او است؟ گفت: «من نتیجه یک نظرسنجی در این باره را در اختیار ندارم اما این را می‌دانیم که حامیان برجسته رییسی از پایان سال گذشته که هنوز ۶ ماه هم از دولت او نگذشته بود، شروع به انتقاد از دولت و ابراز نگرانی از رویه فعلی کردند.
مثلا آقای احمد خاتمی که امام جمعه تهران است به صراحت در نماز جمعه گفت که دولت محترم فکری کنید چون مردم صبح که بیدار می‌شوند نمی‌‌دانند چه کار کنند، چه بخرند و… . این انتقادات خیلی با ملایمت بود اما صورت گرفت. خیلی از روحانیون که سخنرانی آنان در صداوسیما پخش می‌شود یا برخی مداحان و … شروع به نقد کرده‌اند. این یعنی همه جریانات سیاسی که از آقای رییسی حمایت کرده بودند، الان نارضایتی خود را اعلام کرده‌اند. بنابراین کاملا مشخص است که حتی درصد بالایی از افرادی که به رییسی رای دادند از او ناامید شده‌اند.»
صوفی با بیان اینکه ریزش محبوبیت رییسی با این سرعت و در یک سال نخست اتفاق بی‌سابقه‌ای بوده است را رد کرد و گفت: «در دولت دوم روحانی نیز این اتفاق افتاد. مثلا اعتراضات سال ۹۶ در سالی رخ داد که او با ۴ میلیون رای بیشتر از دور اول رییس‌جمهور شد. اعتراضات ۹۸ هم بود و این نشان داد که مردم از دولت او ناراضی هستند. بر این اساس نمی‌توان گفت که نارضایتی فزاینده در دولت رییسی اتفاق بی‌سابقه‌ای بوده است.
آنچه این وضعیت در دولت رییسی را قابل توجه می‌کند این است که روحانی در دوره خود یک عنصر ناهماهنگ با سایر قوا بود. اما انتظار می‌رفت که رییسی به واسطه یکدستی که بین قوا ایجاد شده بتواند بهتر عمل کند و مشکلات را حل کند.
این یکدستی البته در دولت احمدی‌نژاد هم ایجاد شد. با این تفاوت که احمدی‌نژاد در آن دوره با توجه به درآمدهای کلان نفتی و سیاست‌های غلطی مثل پول‌پاشی توانست تا حدی یک رضایتمندی در جامعه ایجاد کند. آن سیاست درست نبود اما آقای رییسی توان ایجاد رضایتمندی از همین طریق را نیز نداشت.»
کاهش محبوبیت رییسی
علی‌محمد نمازی، عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران نیز نظر مشابهی دارد و معتقد است که رییسی در این مدت موجب افزایش نارضایتی مردم و افول محبوبیت خود شده است.
او در گفت‌وگو با «جهان‌صنعت» گفت: «دولت‌ها معمولا با وعده‌ها، شعارها و در نظام‌های دموکراتیک با برنامه‌های ارائه‌شده از سوی حزب روی کار می‌آیند لذا توقعات مردم افزایش پیدا می‌کند و مردم منتظر تحقق وعده‌ها هستند.
به خصوص که معمولا دولت‌های جدید، دولت‌های قبلی را خیلی زیرسوال برده و مشکلات را گردن آنها می‌اندازند. آقای رییسی و همکارانش نیز خیلی روی این قضیه مانور دادند و دولت روحانی را تخطئه کردند لذا مردم انتظار دارند که آنها به قول‌های خود عمل کنند.»
وی افزود: «در این مقطع و با توجه به بسیار بودن مشکلات اقتصادی، مردم انتظار داشتند که در این زمینه گشایش‌هایی صورت بگیرد اما وقتی ما به شاخص‌های اقتصادی نگاه می‌کنیم، دولت رییسی نه تنها موفق نبوده است بلکه پس‌رفت قابل‌توجهی داشته است. در روزهای اخیر درباره رکورد نرخ تورم در پنجاه سال گذشته شنیدیم. تورم هم که نشانه گرانی است و طبیعتا افزایش قیمت‌ها موجب افزایش نارضایتی عمومی است.»
این فعال سیاسی اصلاح‌طلب همچنین گفت: «یکی دیگر از دلایل نارضایتی این است که آقای رییسی دائما از «باید» استفاده می‌کند و معلوم نیست که فرد انجام‌دهنده این بایدها کیست!»
نمازی به دلایل بروز نارضایتی در عرصه‌های دیگر اشاره کرد و گفت: «شاهدیم که برخوردها در حوزه سیاسی بیشتر می‌شود. انتقادها تحمل نمی‌شود و مدام شاهد تهدیداتی مبنی بر مسدود کردن شبکه‌های مجازی هستیم.
در عرصه فرهنگی نیز همین طور؛ مثلا آقای محسن‌هاشمی قبلا درباره ممیزی خاطرات مرحوم‌هاشمی گفته بود و اخیرا هم پسر شهید بهشتی از ممیزی کتاب پدر گفته است! برخوردهایی که مثلا در حوزه حجاب با مردم و جوانان می‌شود نیز نمونه دیگری از مسائل موجب افزایش نارضایتی است.»
وی افزود: «در واقع در عرصه سیاسی مدام عرصه بر مردم تنگ می‌شود، در حوزه فرهنگی نیز تحول و گشایش یا دستاوردی نبوده است غیر از برگزاری کنسرت همایون شجریان.
در پی همین وضعیت است که یک مرکز نظرسنجی ایرانیان خارج از کشور از طریق تلفن و… دست به ارزیابی رضایت مردم از دولت رییسی زده و این نظرسنجی نشان داده که دولت رییسی در سال نخست فعالیت خود کاهش محبوبیت داشته و محبوبیت آن به ۲۸ درصد رسیده است.»
منتظر نتایج میان‌مدت
مهدی کوشکی فعال سیاسی اصولگرا اما هنوز امیدوار است که دولت رییسی در ادامه مسیر خود و طی ماه‌های آتی بتواند رضایتمندی بیشتری ایجاد کند. او در گفت‌وگو با «جهان‌صنعت» گفت: «نظر مردم را باید از خودشان پرسید اما تا جایی که می‌دانم، دولت برنامه‌هایی را شروع کرده که نتایج آن- مثبت یا منفی- الان خودش را نشان نمی‌دهد. برای مشخص شدن میزان رضایت مردم از این دولت و سنجش محبوبیت آن باید منتظر نتایج آن اقدامات ماند.»
وی افزود: «به طور مثال نتایج برنامه‌های اقتصادی دولت را آنچنان که طراحان این برنامه می‌گویند، باید در میان‌مدت دید نه کوتاه‌مدت. به همین خاطر معتقدم الان نمی‌توان قضاوت کرد و باید زمان بگذرد تا ببینیم که حرکت اقتصادی دولت آقای رییسی مردم را راضی می‌کند یا خیر.»
کوشکی درباره اینکه در حال حاضر مردم از عملکرد دولت راضی هستند یا خیر؟ گفت: «برای دانستن این موضوع باید نظر مردم را پرسید. واقعیت این است که اجرای طرح حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی در مقطع کنونی مشکلات جدی را برای بخش‌های زیادی از جامعه ایجاد کرده است و اینکه نظر مردم در این خصوص چیست، واضح است. با این حال باید دید که آیا در آینده نتایج مثبتی که طراحان این طرح می‌گویند محقق خواهد شد یا خیر. طبیعتا اگر محقق شود، ممکن است که دیدگاه مردم هم متفاوت شود.»
این فعال سیاسی اصولگرا ادامه داد: «از آنجایی که خود طراحان اقتصادی در دولت معتقد هستند که نتایج اقدامات اخیر در آینده مشخص می‌شود باید صبر کرد. ممکن است که این نتایج مثبت باشد و مردم با حس کردن آن راضی شوند. همچنین ممکن است که مثبت نبوده و ناراضی‌کننده باشد.»
وی درباره اینکه اقدامات دولت در حوزه‌های غیراقتصادی چه تاثیری بر رضایتمندی فعلی مردم از عملکرد این دولت دارد، گفت: «به صورت جدی معتقدم که رویه دولت در سیاست‌های منطقه‌ای درست بوده و می‌تواند در میان‌مدت تاثیرات مثبتی را بر اقتصاد کشور، به خصوص اقتصاد تولیدمحور و صادرات‌محور بگذارد. به همین خاطر به نظر می‌رسد، کسانی که در حوزه تولید و صادرات فعالیت دارند، با توجه به سیاست‌های دولت در حوزه همسایگی و روابط منطقه‌ای، روزهای امیدوارکننده‌ای را در پیش داشته باشند، زیرا دولت به دنبال این مقوله است.»کوشکی همچنین گفت: «البته ثمرات بخشی از ابعاد سیاست همسایگی در بلندمدت مشخص خواهد شد و چیزی نیست که به سرعت و در کوتاه‌مدت خود را نشان دهد.
این یک سرمایه‌گذاری برای آینده است و زمان می‌برد. به نظر من اما قابل تاییدترین و جدی‌ترین حرکت دولت که می‌توان نشانه‌های مثبت آن را دید و منتظر آثارش بود همین سیاست منطقه‌گرایی و ترجیح سیاست همسایگی بر سایر اشکال سیاست خارجی است.»
دیر یا زود
شاید برخی مثل صوفی و نمازی به افزایش انتقادات از دولت و بیشتر شدن مشکلات مردم استناد نکرده و از کاهش محبوبیت زودهنگام رییسی نگویند.
این گروه ممکن است مثل کوشکی هنوز هم امید را در دل زنده نگه داشته و بخواهند منتظر نتایج مثبتی که دولتی‌ها برای اقدامات خود تصور می‌کنند، بمانند. دیر یا زود اما معلوم می‌شود که کدام گروه درست‌تر تحلیل کرده است.
درست است که در این شرایط اقتصادی و اوضاع مملکت روزهای خیلی دیر می‌گذرد و زندگی سخت است اما یک دوره ریاست‌جمهوری هم خیلی طولانی نیست و بالاخره معلوم خواهد شد که آن آثار مثبت مورد اشاره حامیان دولت مشاهده خواهد شد یا خیر.
انتهای پیام
