صله رحم، شيرين ترين تنقلات چله شو
سودابه احمدپورملكشاه در خبرگزاری شبستان نوشت:
شبنشینی، دید و بازدید و صلهرحم از سنتهای پسنديده شب یلدا است كه مردم مهمان نواز مازندران همزمان با خداحافظي پادشاه فصل ها در حد بضاعت خود به هر نحو که شده این آداب را به جای مي آورند.
پاییز هزار رنگ، تجلي شکوه قلم نقاش طبیعت رفته رفته با نزدیک شدن به غروب آخرین روز از پادشاه فصل ها، نظارگر تلاش و تكاپوي مردم زمين از هر رنگ و نژادي است كه براي مشاهده طولاني ترين و تاريك ترين شب سال تا سپيده دم احيا مي گيرند.
طبيعت زيبا و دلنشين مازندران با داشتن جلوهگاههایي از كوه، دشت، كوهستان، جنگل و دريا روزهای آخر فصل پاییز را می گذرانند كه با وجود سرما و يخ زدگي جاده ها بازهم مسافران و گردشگران زیادی را به خود جلب کرده است.
پائيز، فصل باران های لطیف وخش خش برگ های خسته با شبنشینی، دید و بازدید و صلهرحم و تفأل به اشعار حافظ و خواند اشعار اميرپازواري به ساعات پاياني خود نزديك مي شود.
روز آخر آذرماه، با خانهتکانی زنان و مادران اين سرزمين آغاز میشود و همزمان با این نوشدن ها، حال و هوای دل مردمان حاشيه نشين درياي خزر نیز طراوت و تازگی مییابد.
مادران و دختران مازندراني با تمام هنر وسلیقه خود سعی در یک سفرهآرایی چشمگیر و سبقت از یکدیگر دارند و از چند روز مانده به آخرین روز پاییز در بیشتر خانههای مازندران بوی گندم بوداده و برنج سرخ شده و كنجد برشته شده که اصطلاحا به بادونه(شيريني برنجك) و پشت زيك(سوهان كنجدي) شهره است، به مشام میرسد.
در نقاط مختلف مازندران 2 روز مانده به شب چله مردم به تهیه مقدمات این شب میپردازند و پس از غروب آفتاب دور كرسی مینشینند بعد از صرف شام و چای، روی كرسی، سفرهای پهن میكنند كه در آن سفره، تنقلاتي ازجمله پسته، گردو، بادام، هندوانه، انار، ازگيل جنگلي، تخمه كدو محلي و… براي پذيرائي از مهمانان خويش قرار مي دهند.
حجت الاسلام محمدعابدي، امام جمعه رودپي شهر تاريخي فرح آباد با بيان اينكه شب يلدا همانند بسياري از شب هاي سال از فضيلت خاصي برخوردار نيست اما با انجام كارهاي نيك و شايسته مي توان به فضيلت اين شب بلند سال افزود، به خبرنگار شبستان گفت: شب یلدا یکی از بلندترین شب های سال به شمار می آید و در این شب همه اقوام، آشنایان و خانواده ها در منزل بزرگان گردهم مي آيند و با بيان خاطرات خوش تا طلوع آفتاب بيدار مي مانند.
وي از صله رحم و دورهم نشيني خانواده ها بعنوان سنت مهم شب يلدا در ميان مردمان مازندران ياد كرد و افزود: بايستي تلاش شود كه به واسطه چشم و هم چشمي، دروغ، تهمت و غيبت موجبات ناراحتي و قطع رحم در بين خانواده ها فراهم نشود.
حجت الاسلام عابدي عنوان داشت: برگزاری این رسوم می تواند رنگ بویی دینی داشته باشد و دركنار تفأل به ديوان حافظ و شعرخواني و قصه گويي، آموزه هاي ناب اسلامي نيز دهان به دهان نقل شود.
وي اظهار داشت: شب يلدا مي تواند بهانه خوبي براي دستگيري از نيازمندان و زمينه سازي براي رفع كدورت ها و آشتي دادن برادران و خواهران ديني با يكديگر باشد.
معصومه علیزاده، کارشناس جامعه شناسی، در آخرین روز فصل پاییز و در آستانه گت چله در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان در ساری گفت: روزها و شب های مختلفی در یک سال وجود دارد که برخی از آنها به مناسبت های مختلف، نامگذاری شده اند و چله شو، گت چله یا شب یلدا یکی از این موارد به شمار می آید.
وی اظهار کرد: برای هر یک از مناسب ها با توجه به نامگذاری آن، اهداف و فلسفه ای نهفته است که می طلبد به تبیین درست و شفاف آنها، اقدام کرد.
علیزاده بیان کرد: مازندران با توجه به سابقه طولانی و درخشان در تاریخ، آئین ها و آدابی را در خود دارد که با افتخار از گذشتگان به ارث برده و تلاش دارد آن را برای آیندگان، مانا و جاودان سازد.
وی ابراز کرد: با حفظ سنت های گذشته و انتقال به آیندگان می توان، میراث دار خوبی برای شیرزنان و شیرمردان این دیار کهن بود و تاریخ گذشته را با در نظر گرفتن، تغییرات امروزی به نسل های آتی، انتقال داد.
علیزاده گفت: فرهنگ ایران زمین از خرده فرهنگ هایی نظیر لر، کرد، بلوچ، مازند و … تشکیل می شود که برای صیانت از هویت کشور نسبت به حفظ آنها، تلاش و اهتمام نمود.
وی اظهار کرد: حفظ فرهنگ هر کشور فقط مربوط به گروه، قشر و نهاد خاصی نمی شود بلکه همه مردم جامعه در آن، سهیم هستند و می توانند سنت هایی که بر کاغذ نیامده و در دل ها، جا دارد را به آن سمت، سوق دهند.
علیزاده بیان کرد: گت چله که از اول دی، آغاز می شود به مردم، نوید سرما اما گرما در خانه ها را می دهد که در گذشته بیشتر به صورت دسته جمعی و زیر کرسی، شب به روز می رسید و اکنون گرما بخش خانه ها، شوفاژ و بخاری های گازی هستند.
وی ابراز کرد:خوردن غذاهای دست پخت زنان سخت کوش مازنی، تهیه شده از طبیعت، شب های یلدا را به شبی به یادماندنی، تبدیل می کرد و شنیدن اشعار محلی، سرمای زمستان را از یادها، می برد.
علیزاده گفت: با آمدن رسانه های گروهی و همچنین فضاهای مجازی، ارتباط خانواده ها و آن شب نشینی های پر شور و حرارت متاسفانه رو به سرد شدن گذاشت اما باید با تلنگری نظیر امشب که شب یلدااست به دور یکدیگر جمع شد.
وی اظهار کرد: رفت و آمد موجب نزدیکی قلب ها و استوار شدن روابط می شود و به اینگونه است که باید شب چله را یکی از موهبت ها به شمار آورد و از ثانیه های این شب برای دورهم بودن صمیمانه، کمال استفاده رانمود.